| กรรมไม่ดี และไม่เป็นประโยชน์แก่ตน ทำได้ง่าย ส่วนกรรมใดดีและเป็นประโยชน์ กรรมนั้นแลทำได้ยากอย่างยิ่ง | หมวดตน- ฝึกตน |
| การทำประโยชน์เพื่อผู้อื่น ถึงจะมากก็ไม่ควรให้เป็นเหตุ ทำลายประโยชน์ที่เป็นจุดหมายของตน | หมวดตน- ฝึกตน |
| กำหนดประโยชน์ที่หมายของตนให้แน่ชัด แล้วพึงขวนขวายแน่วในจุดหมายของตนนั้น | หมวดตน- ฝึกตน |
| คนชั่วฆ่าตัวเองก่อน ภายหลังจึงฆ่าคนอื่น | หมวดตน- ฝึกตน |
| คนมิได้เป็นโจรเพราะคำของคนอื่น มิได้เป็นมุนีเพราะคำของคนอื่น | หมวดตน- ฝึกตน |
| คนอื่นจะทำคนอื่นให้บริสุทธิ์ไม่ได้ | หมวดตน- ฝึกตน |
| ควรรักษาตนนั้นไว้ให้ดี | หมวดตน- ฝึกตน |
| ความบริสุทธิ์และไม่บริสุทธิ์ เป็นของเฉพาะตัว | หมวดตน- ฝึกตน |
| ความผิดของตน มองเห็นได้ยาก | หมวดตน- ฝึกตน |
| ความผิดของผู้อื่นเห็นได้ง่าย | หมวดตน- ฝึกตน |
| ความรักอื่น เสมอด้วยความรักตนเองไม่มี | หมวดตน- ฝึกตน |
| จงถอนตนขึ้นจากหล่ม เหมือนช้างตกหล่มถอนตนขึ้นฉะนั้น | หมวดตน- ฝึกตน |
| จงพิจารณาตนด้วยตนเอง | หมวดตน- ฝึกตน |
| จงอยู่อย่างมีหลักยึดเหนี่ยวใจ อย่าเป็นคนไร้ที่พึ่ง | หมวดตน- ฝึกตน |
| จงเตือนตนด้วย ตนเอง | หมวดตน- ฝึกตน |
| จงเป็นผู้ตามรักษาตน อย่าให้เดือดร้อน | หมวดตน- ฝึกตน |
| ชนะตนนั่นแหละ เป็นดี | หมวดตน- ฝึกตน |
| ชัยชนะใดกลับแพ้ได้ ชัยชนะนั้นไม่ดี ชัยชนะใดไม่กลับแพ้ ชัยชนะนั้นแลเป็นชัยชนะที่ดี | หมวดตน- ฝึกตน |
| ชื่อว่าที่ลับ ไม่มีในโลก | หมวดตน- ฝึกตน |
| ตนทำชั่ว ตัวก็เศร้าหมองเอง ตนไม่ทำชั่ว ตัวก็บริสุทธิ์เอง | หมวดตน- ฝึกตน |
| ตนที่ฝึกดีแล้ว เป็นความโชติช่วงแห่งคน | หมวดตน- ฝึกตน |
| ตนนั่นแหละเป็นที่รักยิ่ง | หมวดตน- ฝึกตน |
| ตนมีทางไป เป็นของตน | หมวดตน- ฝึกตน |
| ตนเองนี่แหละสำคัญกว่า สำคัญกว่าเป็นไหนๆ ตระเตรียมตนไว้ให้ดีก่อนแล้ว ต่อไปก็จะได้สิ่งที่รัก | หมวดตน- ฝึกตน |
| ตนแล เป็นคติของตน | หมวดตน- ฝึกตน |
| ตนแลเป็นที่พึ่งแห่งตน | หมวดตน- ฝึกตน |
| ตนไม่ทำบาปเอง ย่อมหมดจดเอง | หมวดตน- ฝึกตน |
| ตระเตรียมตนให้ดีเสียก่อนแล้ว ต่อไปจะได้สิ่งอันเป็นที่รัก | หมวดตน- ฝึกตน |
| ติตนด้วยข้อใด อย่าทำข้อนั้นเสียเอง | หมวดตน- ฝึกตน |
| ติตนเองเพราะเหตุใด ไม่ควรทำเหตุนั้น | หมวดตน- ฝึกตน |
| ถึงผู้ใดจะชนะเหล่าชนได้พันคนพันครั้งในสงคราม ก็หาชื่อว่าผู้ชนะยอดเยี่ยมไม่ ส่วนผู้ใดชนะตนคนเดียว ผู้นั้นแลชื่อว่าผู้ชนะยอดเยี่ยมในสงคราม | หมวดตน- ฝึกตน |
| ถ้ารู้ว่าตนเป็นที่รัก ก็ไม่ควรประกอบตนนั้นด้วยความชั่ว | หมวดตน- ฝึกตน |
| ถ้าสอนผู้อื่นฉันใด พึ่งทำตนฉันนั้น ผู้ฝึกตนดีแล้ว ควรฝึกผู้อื่น ได้ยินว่าตนแลฝึกยาก | หมวดตน- ฝึกตน |
| ทำบาปเอง ย่อมเศร้าหมองเอง | หมวดตน- ฝึกตน |
| ทุกท่านสามารถทำดีได้ | หมวดตน- ฝึกตน |
| ท่านเอ๋ย ท่านก็สามารถทำดีได้ ไยจึงมาดูหมิ่นตัวเองเสีย | หมวดตน- ฝึกตน |
| บัณฑิต ย่อมฝึกตน | หมวดตน- ฝึกตน |
| บัณฑิตพึงตั้งตนไว้ในคุณอันสมควรก่อน แล้วจึงสอนผู้อื่นภายหลัง จึงไม่มัวหมอง | หมวดตน- ฝึกตน |
| บัณฑิตพึงทำตนให้ผ่องแผ้วจากเครื่องเศร้าหมองจิต | หมวดตน- ฝึกตน |
| บัณฑิตไม่ควรขุดโค่นความดีของตนเสีย พึงรักษาตนไว้ให้ได้ทุกเมื่อ | หมวดตน- ฝึกตน |
| บุคคลไม่ควรลืมตน | หมวดตน- ฝึกตน |
| บุรุษ ไม่พึงสละเสียซึ่งตัวเอง | หมวดตน- ฝึกตน |
| บุรุษไม่พึงให้ซึ่งตนเอง | หมวดตน- ฝึกตน |
| ผู้ประพฤติดี ย่อมฝึกตนอยู่เป็นนิจ | หมวดตน- ฝึกตน |
| ผู้ฝึกตนได้ เป็นผู้ประเสริฐสุดในหมู่มนุษย์ | หมวดตน- ฝึกตน |
| ผู้มีตน ฝึกตนดีแล้ว ย่อมได้ที่พึ่งซึ่งได้ยาก | หมวดตน- ฝึกตน |
| ผู้ใดมีความไร้ศีลธรรมครอบคลุม เหมือนย่านทรายคลุมไม้สาละ ผู้นั้นชื่อว่าทำตนเหมือนถูกผู้ร้ายคุมตัว | หมวดตน- ฝึกตน |
| ผู้ใดรักษาตนได้ ภายนอกของผู้นั้นก็เป็นอันได้รับการรักษาด้วย | หมวดตน- ฝึกตน |
| ฝึกตนได้แล้วจึงควรฝึกคนอื่น | หมวดตน- ฝึกตน |
| พึงขวนขวายในเป้าหมายของตน | หมวดตน- ฝึกตน |
| มัวพะวงอยู่ว่า นี่ของเราชอบ นี่ของเรารัก แล้วปล่อยปละละเลยตนเองเสีย คนอย่างนี้จะไม่ได้ประสบสิ่งที่ชอบสิ่งที่รักเลย | หมวดตน- ฝึกตน |
| รักอื่นเสมอด้วยรักตน นั้นไม่มี | หมวดตน- ฝึกตน |
| รู้ตนว่าเป็นคนเช่นใด เหล่าเทพไท้ก็รู้เช่นนั้น | หมวดตน- ฝึกตน |
| สิ่งที่รักอื่นเสมอด้วยตนไม่มี ทรัพย์อื่นเสมอด้วยข้าวเปลือกไม่มี แสงสว่างอื่นเสมอด้วยปัญญาไม่มี ฝนแลเป็นสระที่ใหญ่ | หมวดตน- ฝึกตน |
| อย่าฆ่าตัวเองเสียเลย | หมวดตน- ฝึกตน |
| เป็นที่รู้กันว่า ตนนี่แหละ ฝึกได้ยาก | หมวดตน- ฝึกตน |
| แน่ะ บุรุษ จริงหรือเท็จ ตัวท่านเองย่อมรู้ | หมวดตน- ฝึกตน |
| โทษคนอื่น เห็นง่าย แต่โทษตนเองเห็นยาก | หมวดตน- ฝึกตน |
| โทษคนอื่นเที่ยวกระจาย เหมือนโปรยแกลบ แต่โทษตนปิดไว้ เหมือนพรานนกเจ้าเล่ห์แฝงตัวบังกิ่งไม้ | หมวดตน- ฝึกตน |
| ไฉนจึงดูถูกตัวเองเล่า | หมวดตน- ฝึกตน |
| ได้ยินมาว่า ตัวเราฝึกได้ยาก | หมวดตน- ฝึกตน |
| ไม่ควรพร่าประโยชน์แห่งตน เพราะประโยชน์ผู้อื่นแม้จะมีมาก | หมวดตน- ฝึกตน |
| ไม่ควรเอาตัวไปพัวพันกับความชั่ว | หมวดตน- ฝึกตน |
| ไม่ควรใส่ใจคำแสลงหูของผู้อื่น ไม่ควรแส่มองธุระที่เขาทำและยังไม่ทำ ควรตั้งใจตรวจตราหน้าที่ของตนนี่แหละ ทั้งที่ทำแล้วและยังไม่กระทำ | หมวดตน- ฝึกตน |
| ไม่พึงอาศัยผู้อื่นยังชีพ | หมวดตน- ฝึกตน |
