ค้นเจอ 19 รายการ

ฝาเฮือน

หมายถึงฝาสำหรับกั้นเรือน เรียก ฝาเฮือน อย่างว่า ราชควงตั้งเวสณฑ์ผาสาท ฝาก่อแก้วเฮืองเข้มควี่วรรณ (สังข์).

ฝาเมือง

หมายถึงสมบัติของเมือง ได้แก่ มีโยธาทหารผู้แกล้วกล้า (คลองสิบสี่).

เกี่ยวกินตีน

หมายถึงเหน็บกินเท้า, เป็นเหน็บที่เท้า

เกิ่ง

หมายถึงเท่ากัน, เท่าทียมกัน, เทียบเท่า, เสมอ

ผะอม

หมายถึงตลับมีเชิง ฝามียอด.

ไง

หมายถึงฝาปิดปากหอย เรียก ไงหอย กบซ่อนอยู่ในดินในฤดูแล้ง เรียก กบเข้าไง กบจำศีล ก็ว่า.

ขี้ทูด

หมายถึงโรคเรื้อน โรคเรื้อนชนิดที่ตีนมือไม่หงิกงอ เรียก ขี้ทูด ชนิดที่ตีนหงิกมืองอ เรียก กุฏฐัง.

ไหปากกว้าง

หมายถึงชื่อไหชนิดหนึ่ง ปากกว้างก้นกว้าง สำหรับใส่น้ำกินน้ำอาบ ไม่มีฝาปิด.

ไข่โล้

หมายถึงมดลูกของผู้หญิง ผู้หญิงบางคนเมื่ออายุมากมดลูกขนาดเท่าไข่เป็ดยื่นออกมา ไข่ที่ยื่นออกมานี้เรียก หมากไข่โล้.

ขี้เหล็กป่า

หมายถึงชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง เกิดในป่า เรียก ขี้เหล็กป่า ขนาดเท่าขี้เหล็กบ้านแต่ใบใหญ่กว่า ใช้ทำยาแก้ไข้ได้ดี.

ฮนฮ้อง

หมายถึงร้องรน อย่างว่า ชะแลบนิ้วเกี้ยวกอดหาคอน คอนชะโลมพลอยถืกนมฮนฮ้อง บางยี่เที้ยนแสนแวนพ้นเพื่อน แฮงดั่นดิ้นตีนข้องท่าวหงาย (ฮุ่ง).

สมบัติคูณเมือง

หมายถึงสมบัติที่ทำให้บ้านเมืองเจริญ เรียกสมบัติคูณเมือง มี ๑๔ อย่าง คือ หูเมือง ตาเมือง แก่นเมือง ประตูเมือง ฮากเมือง เหง้าเมือง ขื่อเมือง ฝาเมือง ขางเมือง เขตเมือง สติเมือง ใจเมือง คำเมือง เมฆเมือง (ประเพณี).

 ภาษาอีสาน จัดกลุ่มตามตัวอักษร ก-ฮ