ค้นเจอ 51 รายการ

คักไค้

หมายถึงมาก หลาย เวลาดึกมากเรียก เดิกคักไค้ ซักไซ้ ก็ว่า

ประจำเมือง

หมายถึงชื่อดาวพระศุกร์ที่ขึ้นในเวลาหัวค่ำ.

หมากปิ่น

หมายถึงกังหัน ไม้หมุนด้วยกำลังลมใช้พัดเอาลมเมื่อต้องการ ใชัพัดเอาน้ำเมื่อต้องการขึ้นมาทำการเพาะปลูกพืช เรียก หมากปิ่น.

คนไค

หมายถึงคนพอใช้ได้ คนที่ดูด คนน่ารัก คนหน้าตาดี

วัลลภ

หมายถึงคนสนิท ผู้ชอบพอ คนโปรด คนรัก (ป.ส.).

กะตากกะตาก

หมายถึงเสียงดังอย่างนั้น เช่น เสียงไก่ร้องเวลาตกไข่หรือเวลาตกใจดัง กะตาก กะตาก กะต้ากกะต้าก ก็ว่า.

ข่อนสิแจ้ง

หมายถึงเวลาใกล้รุ่ง,ใกล้สว่าง,ใกล้ฟ้าสาง

ฮ้วม

หมายถึงรวน อาหารมีปลาหรือเนื้อที่ต้มให้สุกแล้วเก็บไว้ เมื่อต้องการก็เอามาปรุงเป็นอาหาร เรียก

กรรมวาจา

หมายถึงคำสวดในพิธีทำสังฆกรรม เช่น สวดกรรมวาจาในเวลาอุปสมบท.

ฮักปานแตงแพงปานตา

หมายถึงรักมาก หวงมาก สำนวนนี้มีความหมายใกล้เคียงกับสำนวนไทยที่ว่า ยุงไม่ให้ไต่ไรไม่ให้ตอม หรือ แก้วตาดวงใจ ถ้าแปลตรงตัวจะแปลได้ว่า รักเหมือนแตง หวงแหนเหมือนดวงตา

ขี้ทา

หมายถึงดินที่มีธาตุเกลือปน เรียก ขี้ทา เมื่อต้องการเกลือสินเธาว์ ก็เอาดินนี้ไปกรองต้มในหม้อให้เป็นเกลือ.

กรรมวิบาก

หมายถึงผลของกรรมเรียกวิบาก ผลดีเกิดจากการทำดี ผลไม่ดีเกิดจากการทำไม่ดี คนทำดีได้รับผลดี คนทำชั่วได้รับผลชั่ว ผลชั่วแม้แต่ผลชั่วก็ไม่ต้องการ ต้องการแต่ผลดี อย่างว่า ดีดีนี้ใผเห็นอยากเบิ่ง เทิงอยากเทิ้งเอาขึ้นขี่คอ (ภาษิต).

 ภาษาอีสาน จัดกลุ่มตามตัวอักษร ก-ฮ