คำไวพจน์
ในภาษาไทยมีคำศัพท์หลายคำ แม้บางคำจะเขียนต่างกัน แต่กลับมีความหมายเหมือนกัน ขึ้นอยู่กับระดับภาษาและบริบทในการใช้ ซึ่งตามหลักไวยากรณ์จะเรียกคำเหล่านี้ว่า "คําไวพจน์" โดยสามารถแบ่งออกเป็นหลายประเภท บทความนี้จะพาไปรู้จักกับคำไวพจน์ให้มากขึ้น พร้อมยกตัวอย่างให้เห็นแบบครบถ้วน
"คำไวพจน์" คืออะไร แบ่งได้กี่ประเภท?
คำไวพจน์ คือ คำที่มีความหมายเหมือนกัน ตรงกัน หรือคล้ายกันมาก แต่เขียนและออกเสียงต่างกัน เรียกอีกอย่างว่า "คำพ้อง" เช่น คน และ มนุษย์, บ้าน และ เรือน, รอ และ คอย เป็นต้น
คำไวพจน์ เรียกอีกอย่างว่า คำพ้องความ การหลากคำ คำพ้องรูป คำพ้องความหมาย
ความหมายตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พุทธศักราช 2552 ให้คำอธิบายว่า
"คำที่เขียนต่างกันแต่มีความหมายเหมือนกันหรือใกล้เคียงกันมาก เช่น มนุษย์ กับ คน บ้าน กับ เรือน รอ กับ คอย ป่า กับ ดง คำพ้องความ ก็ว่า"
ประเภทของคำไวพจน์
ปัจจุบัน มีการศึกษาคำที่พ้อง และแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม คือ
-
คำพ้องรูป
คือคำที่มีรูปเขียนเหมือนกัน มีความหมายต่างกัน ออกเสียงต่างกันหรือเหมือนกันก็ได้
ตัวอย่าง คำว่า ชิน
- แปลว่า คุ้นจนเจน
- แปลว่า ผู้ชนะ
- แปลว่า เนื้อโลหะเจือชนิดหนึ่ง -
คำพ้องเสียง
คือคำที่เขียนต่างกัน มีความหมายต่างกัน ออกเสียงเหมือนกัน
ตัวอย่าง
- ใจ กับ ไจ
- จร กับ จอน -
คำพ้องความ
คือคำต่างรูป ต่างเสียง แต่มีความหมายเหมือนหรือใกล้เคียงกัน
ตัวอย่าง
- กิน กับ รับประทาน
- กัลยา กับ นารี
คำไวพจน์ จัดกลุ่มตามลักษณะของคำ
รวมคำไวพจน์ตามหมวดหมู่ โดยคัดคำที่นิยมมาให้ ถ้าไม่เห็นในตารางก็กดที่ปุ่มค้นหา เพื่อทำการพิมพ์ค้นหาในช่องค้นหาได้เลย
| คำไวพจน์กลุ่ม ธรรมชาติ: | พระอาทิตย์ / น้ำ / แผ่นดิน / ป่า / ดอกไม้ / พระจันทร์ / ภูเขา / ท้องฟ้า / ดอกบัว / ทรัพยากรแร่ธาตุ / ไฟ / ต้นไม้ / แม่น้ำ / ลม / ทะเล / แสง / เมฆ / ดาว / ฝน / ควัน |
| คำไวพจน์กลุ่ม พระ/เทวดา: | พระเจ้าแผ่นดิน / เทวดา / พระอินทร์ / พระวิษณุ / เทวดาหญิง / พระพุทธเจ้า / พระอิศวร / พระพรหม / เทวดาผู้หญิง / กษัตริย์ที่เป็นผู้หญิง / พระราม |
| คำไวพจน์กลุ่ม สัตว์: | ช้าง / นก / ม้า / ปลา / วัว / ลิง / ควาย / งู / นกยูง / เสือ / ราชสีห์ / หมู / จระเข้ / สัตว์ / เต่า / สิงโต / ไก่ / กวาง / หนู / มด / ช้าง |
| คำไวพจน์กลุ่ม คน/มนุษย์: | ผู้หญิง / คน / นางอันเป็นที่รัก / ผู้ชาย / ศัตรู / ลูกชาย / ทหาร / นักปราชญ์ / ลูกหญิง / หมอดู / เมีย / เพื่อน / บุคคล / แม่ / ประชาชน / มนุษย์ |
| คำไวพจน์กลุ่ม สถานที่: | เมือง / เมืองหลวง / บ้าน / ทาง / ที่ / อาคาร / วัด |
| คำไวพจน์กลุ่ม วรรณคดี/เทพนิยาย: | ยักษ์ / สวรรค์ / ครุฑ / นางอุมา / นรก / ทศกัณฐ์ / พญานาค / ร้อยกรอง |
| คำไวพจน์กลุ่ม อวัยวะ/ร่างกาย: | ใจ / ดวงตา / หัวใจ / ร่างกาย / หัว / มือ / เท้า / ทวาร / ปาก |
| คำไวพจน์กลุ่ม เหตุการณ์: | สงคราม / ตาย / เกิด |
| คำไวพจน์กลุ่ม ทรัพย์สิน: | ทองคำ / เงิน / ทอง |
| คำไวพจน์กลุ่ม คำ: | คำพูด / ถ้อยคำ |
| คำไวพจน์กลุ่ม คำกริยา: | ไหว้ / เคารพ / ไป / เดิน / คำกริยาแสดงความเคลื่อนไหว |
| คำไวพจน์กลุ่ม กาล/เวลา: | กลางคืน / เวลา / ปี |
| คำไวพจน์กลุ่ม สี: | สีขาว / สีคราม / สีแดง / สีม่วง |
| คำไวพจน์กลุ่ม บอกปริมาณ/ขนาด: | ใหญ่ กว้าง / มาก / เล็ก / เยอะ / จำนวนนับ / จำนวน |
| คำไวพจน์กลุ่ม อารมณ์/ความรู้สึก: | หอม / สบาย / โกรธ / ร้องไห้ / คิดถึง / ดีใจ / ทุกข์ / หลงใหล / อารมณ์ / ชื่นชม / เสียใจ / รัก |
คำไวพจน์ในหมวดหมู่ต่าง ๆ พร้อมความหมาย
รวมคำไวพจน์ที่นิยมนำใช้งาน แบบหมวดความหมายเหมือนกัน แบบแยกเป็นหมวดหมู่ไว้ดังนี้
คำไวพจน์ พระอินทร์
- ตรีเนตร
- ท้าวพันตา
- พันเนตร
- มรุตวาน
- มัฆวาน
- วชิรปาณี
- วชิราวุธ
- วัชรินทร์
- สหัสนัยน์
คำไวพจน์ พระอิศวร
- จันทรเศขร
- จันทรเศขร
- ตรีโลกนาถ
- ตรีโลกนาถ
- ทรงอินทรชฎา
- ทรงอินทรชฎา
- บิดามห
- บิดามห
- ปศุบดี
คำไวพจน์ พระวิษณุ
- กฤษณะ
- จักรปาณี
- ธราธร
- ธราธาร
- พระกฤษณ์
- พระจักรี
- พระนารายณ์
- มาธพ
- ศางดี
คำไวพจน์ พระพรหม
- กมลาสน์
- กัมลาศ
- จัตุพักตร์
- ธาดา
- นิรทรุหิณ
- ปรชาบดี
- พระทรงหงส์
- วิธาดา
- สรษดา
คำไวพจน์ พระพุทธเจ้า
- ชินศรี
- พระชินวร
- พระชินสีห์
- พระตถาคต
- พระทศญาณ
- พระทศพลญาณ
- พระธรรมราช
- พระผู้มีพระภาคเจ้า
- พระศากยมุนี
คำไวพจน์ พระเจ้าแผ่นดิน
- กษัตร
- กษัตริย์
- กษัตรีศูร
- ขัตติยวงศ์
- จอมราช
- ท่านไท้ธรณี
- ท้าวธรณิศ
- ธรณิศ
- ธรณิศร
คำไวพจน์ พระราม
- ชมพูพาน
- ชามพูวราช
- นางสีดา
- นิลนนท์
- นิลพัท
- พระพรต
- พระมงกุฎ
- พระราม
- พระลบ
คำไวพจน์ พระอาทิตย์
- ตะวัน
- ทยุมณี
- ทินกร
- ทิพากร
- ทิวากร
- ประภากร
- พรมัน
- ภาณุ
- ภาณุมาศ
คำไวพจน์ พระจันทร์
- กลา
- กัษษากร
- จันทร์
- จันท์
- ตโมนุท
- ตโมหร
- นิศากร
- นิศานาถ
- นิศาบดี
คำไวพจน์ เทวดา
- นางฟ้า
- นิรชรา
- ปรวาณ
- สุร
- สุรารักษ์
- อมร
- เทพ
- เทว
- เทวัญ
คำไวพจน์ เทวดาหญิง
- กินรี
- นางฟ้า
- นางสวรรค์
- เทวี
คำไวพจน์ สวรรค์
- ศิวโลก
- สรวง
- สุขาวดี
- สุคติ
- สุราลัย
- สุริยโลก
- เทวาลัย
- เทวาวาส
- เทวโลก
คำไวพจน์ ผู้หญิง
- กัญญา
- กันยา
- กัลยา
- กัลยาณี
- กานดา
- กามินี
- จอมขวัญ
- ดรุณี
- ดวงตา
- ดวงสมร
- ทรามวัย
- ทรามเชย
- นงคราญ
- นงพะงา
- นงราม
- นงลักษณ์
- นงเยาว์
- นวลหง
- นาฏ
- นารี
- นาเรศ
คำไวพจน์ ผู้ชาย
- กนิษฐภาดา
- กระทาชาย
- กระผม
- กระหม่อม
- กระไทชาย
- กะกัง
- ขันที
- คนดิบ
- คนสุก
- คุณชาย
- ชาย
- ชายชาตรี
- ดอล
- ตัวพระ
- ตี๋
- ต้น
- ทิด
- ท่านชาย
- ท้าว
- ธ
- นายหัว
คำไวพจน์ พระอาทิตย์
- ตะวัน
- ทยุมณี
- ทินกร
- ทิพากร
- ทิวากร
- ประภากร
- พรมัน
- ภาณุ
- ภาณุมาศ
- ภาสกร
- รพิ
- รวิ
- รวี
- ระพี
- สุริยง
- สุริยน
- สุริยะ
- สุริยัน
- สุริยา
- อหัสกร
- อังศุมาลี
คำไวพจน์ กตัญญู
- กตัญญุตา
- กตัญญู
- กตัญญูกตเวที
- กตเวที
- รู้คุณ
- รู้คุณคน
- รู้จักบุญคุณ
- สำนึกบุญคุณ
คำไวพจน์ กลิ่น
- คนธ์
- คันธ
- คันธ-
- คันธะ
- คันธ์
- ฉม
- สุคนธชาติ
- สุคนธรส
- สุคันธรส
- อบอวล
- อาย
- เทวสุคนธ์
- เสารภย์
- เสาวรภย์
คำไวพจน์ กวาง
- กระจง
- กวาง
- กวางผา
- มฤค
- มฤค-
- มฤคี
- มิค
- มิค-
- มิคะ
- รงกุ์
- ละมั่ง
- ละอง
- ละองละมั่ง
- สมัน
- หริณะ
- อีเก้ง
- อุสา
- เก้ง
- เนื้อ
- เนื้อทราย
คำไวพจน์ กษัตริย์ที่เป็นผู้หญิง
- นฤปัตนี
- นางผู้เป็นใหญ่
- นางพญา
- พระมเหสี
- พระราชินี
- มเหสี
- ราชญี
- ราชินี
คำไวพจน์ กุหลาบ
- นวาระ
- บุหงา
- มะวาร
- มาวาร
- ยี่สุ่น
คำไวพจน์ ขอโทษ
- กล่าวคําขอโทษ
- กษมา
- กฺษมา
- ขอขมา
- ขอประทานโทษ
- ขอษมา
- ขออภัย
- ขอโทษ
- ขอโทษขอโพย
- มินตา
- ยกโทษ
- ษมา
- อภัย
- แล้วกัน
คำไวพจน์ คติ
- การไป
- คดี
- ความเป็นไป
- ทิฏฐานุคติ
- บทเรียน
- บุรุษธรรม
- ภาษิต
- ลัทธิ
- วิธี
- วิธี
- สัตบถ
- สุภาษิต
- อนัญคติ
- อุปบัติ
- เวท
- เวท-
- แนวทาง
- แบบอย่าง
คำไวพจน์ คน
- ชน
- นร
- บุรุษ
- มนุษย์
- มรรตย
- มานพ
คำไวพจน์ ครุฑ
- กาศยป
- ขนบคาศน์
- ขเดศวร
- นาคานดก
- นาคานตกะ
- ปันนคนาสน์
- วิษณุรถ
- สุบรรณ
- สุวรรณกาย
- เวนไตย
- ไวนเตยะ
คำไวพจน์ ควัน
- คลุ้ง
- ควัน
- ธุม
- ธุมชาล
- ธุมา
- ธูม
- รม
- อบ
- อัคนิพ่าห์
- อัคนิวาหะ
- เขม่า
- โขมง
- ไอ
คำไวพจน์ ควาย
- กระบือ
- กาสร
- มหิงสา
คำไวพจน์ คำกริยาแสดงความเคลื่อนไหว
- คลาน
- นวย
- ประพาส
- ยุรยาตร
- ลีลา
- เยื้องย่าง
- ไคลคลา
คำไวพจน์ คำพูด
- ถ้อย
- พจนา
- พากย์
- พาที
- วจี
- วัจนะ
- วัจนา
- วาจา
คำไวพจน์ คิด
- ครุ่นคิด
- คะนึง
- คำนึง
- คิดคด
- จินดา
- จินต
- จินต-
- จินต์
- จินต์จล
- ชั่งใจ
- ดำริ
- ตรรก
- ตรรก-
- ตรรกะ
- ตรอง
- ตริ
- ตริตรอง
- ตรึก
- ตรึกตรอง
- ตักกะ
คำไวพจน์ คิดถึง
- คิด
- คิดคำนึง
- คิดถึง
- จดจ่อ
- ถวิล
- นึก
- นึกถึง
- ระลึก
- รำลึก
คำไวพจน์ คือ
- ครือ
- คือ
- ตกว่า
- เท่ากับ
- เมาะ
- ได้แก่
คำไวพจน์ งดงาม
- กะก่อง
- งาม
- จิตร
- จิตร-
- ดี
- ประณีต
- พริ้ง
- มล่าวเมลา
- รงรอง
- รจิต
- รังรอง
- รังเรข
- วิภา
- สวย
- สุทรรศน์
- สุทัศน์
- หาริ
- อภิราม
- แฉล้ม
- แชล่ม
คำไวพจน์ งาม
- ตระการ
- บวร
- พะงา
- รุจิเรข
- วิจิตรตระการตา
- วิศิษฏ์
- สิงคลิ้ง
- อะเคื้อ
- อันแถ้ง
- เสาวภาคย์
- โสภณ
- ไฉไล
คำไวพจน์ งู
- นาคราช
- นาคา
- ภุชงค์
- อสรพิษ
- อหิ
- อุรค
- เงี้ยว
- เทียรฆชาติ
คำไวพจน์ จระเข้
- กุมภา
- กุมภิล
- กุมภีล์
- นักกะ
- นักระ
คำไวพจน์ จิต
- จริม
- จริม-
- จิตต
- จิตต-
- จิตตวิสุทธิ
- จิตต์
- จิตร
- จิตวิสัย
- จิตใจ
- ฌาน
- ประทุฐจิต
- ประทุษฏจิต
- ประทุษฐจิต
- ภวังคจิต
- สมาธิ
- สมุฏฐาน
- หัวจิตหัวใจ
- เจตสิก
- เถยจิต
คำไวพจน์ ฉลาด
- กรด
- กุศล
- คมกริบ
- คมคาย
- จินดาหรา
- ฉลาด
- ฉลาดเฉลียว
- ชํานาญ
- ซุ่มคม
- ธีร
- ธีร-
- ธีระ
- ประทักษ์
- ประพิณ
- ประวีณ
- ปวีณ
- ปัญญา
- พยัต
- พฤทธ์
- พิทูร
คำไวพจน์ ชนะ
- กินดิบ
- ขาดลอย
- ชนะ
- ชย
- ชย-
- ชัย
- ชัย-
- ชัยชนะ
- ชำนะ
- ชิต
- ชิต-
- ชโย
- พิชย
- พิชย-
- พิชัย
- พิชิต
- พิชิต-
- ยาหยัง
- รวด
- ลอยลำ
คำไวพจน์ ชรา
- ชํารุดทรุดโทรม
- ปัจฉิมวัย
- สูงวัย
- หง่อม
- เฒ่า
- เถ้า
- แก่
- แก่ด้วยอายุ
คำไวพจน์ ชีวิต
- ความเป็น
- ความเป็นอยู่
- ชีวัน
- ชีวา
- ชีวิต
- ชีวี
- ร่วมชีวิต
- ลมหายใจ
- วิถีชีวิต
- เกิด
- ไว้ชีวิต
คำไวพจน์ ชื่นชม
- ชมชัว
- ชัวชม
- ชื่นชม
- ชื่นชมยินดี
- ดุษฎี
- ปีติยินดี
- พิสมัย
- รื่นรมย์
- ลลิต
- หฤษฎ์
- หฤหรรษ์
- หื่นหรรษ์
คำไวพจน์ ชื่อ
- ชื่อตัว
- ชื่อตั้ง
- ชื่อย่อ
- ชื่อรอง
- ทินนาม
- นาม
- นามกร
- นามสมญา
- นามแฝง
- นามไธย
- ราชทินนาม
- สมญา
- สมญานาม
- สรรพนาม
คำไวพจน์ ช้าง
- กรินทร์
- กรี
- กุญชร
- คช
- คชา
- คชาธาร
- คชินทร์
- คเชนทร์
- ดำริ
- พลาย
- วารณ
- สาร
- หัตถี
- หัสดินทร์
- หัสดี
- ไอยรา
คำไวพจน์ ดอกบัว
- กมล
- กมลาศ
- กมเลศ
- กระมล
- จงกล
- นิลุบล
- นิโลตบล
- บงกช
- บัว
- บุณฑริก
- บุษกร
- ปทุม
- ปทุมา
- ปัทมา
- สัตตบงกช
- สัตตบรรณ
- สาโรช
- อุทุมพร
- อุบล
- อุบล
คำไวพจน์ ดอกไม้
- บุปผชาติ
- บุปผา
- บุษบง
- บุษบัน
- บุษบา
- บุหงา
- ผกา
- ผกามาศ
- มาลา
- มาลี
- สุคันธชาติ
- สุมาลี
- โกสุม
คำไวพจน์ ดาว
- ชุติ
- ดารกะ
- ดารา
- นักษัตร
- ผกาย
- มฆะ
- มฆา
- มหาอุจ
- มาฆะ
- มูล
- มูละ
- มูลา
- ฤกษ์
- ศนิ
- สิธยะ
- อัศวินี
- อัสสนี
คำไวพจน์ ดีใจ
- กระยิ้มกระย่อง
- ชอบใจ
- ดีอกดีใจ
- ดีเนื้อดีใจ
- ดีใจ
- ตีปีก
- ตื้นตัน
- ตื้นตันใจ
- ปลื้มใจ
- พอใจ
- ภิรมย์
- ยินดี
- ยินมลาก
- ยิ้มน้อยยิ้มใหญ่
- ยิ้มแต้
- ลิงโลด
- สุมนัส
- หฤษฎ์
- หัวร่อ
- อภินันท
คำไวพจน์ ตาย
- ดับจิต
- บรรลัย
- ปรลัย
- มรณะ
- วายชนม์
- วายชีพ
- วายปราณ
- อาสัญ
คำไวพจน์ ต้นไม้
- ตรุ
- พฤกษ์
- รุกข์
- เฌอ
คำไวพจน์ ถึง
- จด
- จรด
- จวบ
- จวบจวน
- จำรด
- ดล
- ตราบเท่า
- ถั่ง
- ถึง
- บรรลุ
- ประสบ
- พบ
- ร่วม
- ลุ
- ลุถึง
- อาบัน
- ฮอด
- เคจฉะ
- เถิง
คำไวพจน์ ถ้อยคำ
- กถา
- กถาพันธ์
- กถามรรค
- กถามรรคเทศนา
- กถามุข
- คำกล่าว
- คำอธิบาย
- ธรรมกถา
- ปาฐกถา
- สัมโมทนียกถา
- อรรถกถา
- อารัมภกถา
- อารัมภบท
คำไวพจน์ ทรัพยากรแร่ธาตุ
- กำมะถัน
- ก๊าซธรรมชาติ
- ดินขาว
- ดีบุก
- ตะกั่ว
- ถ่านหิน
- ทราย
- ทองคำ
- ทองแดง
- น้ำมันดิบ
- ฟลูออไรท์
- ฟอสเฟส
- วุลแฟรม
- หิน
- อลูมิเนียม
- เกลือ
- เงิน
- เหล็ก
- แคลเซียม
- แมกนีเซียม
คำไวพจน์ ทวาร
- ดาก
- ตูด
- ทวาร-
- วัจมรรค
- ส้วง
- หัวไส้
- หูรูด
- อุจจารมรรค
- เวจมรรค
- ไตรทวาร
คำไวพจน์ ทศกัณฐ์
- กุมภกรรณ
- ขร
- ตรีเศียร
- ทศกัณฐ์
- ทูษณ์
- ท้าวจักรวรรดิ
- ท้าวลัสเตียน
- นางมณโฑ
- นางสำมนักขา
- นางสุพรรณมัจฉา
- นางเบญกาย
- มังกรกัณฐ์
- มารีศ
- สหัสเดชะ
- อินทรชิต
- ไพนาสุริยวงศ์
- ไมยราพ
คำไวพจน์ ทหาร
- กองทัพ
- กองพล
- กองหนุน
- ดุรงคี
- ถเมิน
- ทกล้า
- ทหาร
- ทหารกองเกิน
- ทหารเกณฑ์
- ทหารเลว
- ทเมิน
- ทแกล้ว
- นักรบ
- นาวิกโยธิน
- นาวิน
- บาทภัฏ
- ปัตติก
- พลขับ
- พลรบ
- พลร่ม
คำไวพจน์ ทองคำ
- กนก
- กัมพู
- กาญจน
- กาญจนา
- กาณจน์
- จามีกร
- จารุ
- ชมพูนุท
- ชาตรูป
- มหาธาตุ
- มาศ
- ริน
- สิงคี
- สุพรรณ
- สุวรรณ
- หิรัณย์
- อุไร
- เหม
- โสณ
- ไร
คำไวพจน์ ทะเล
- ทะเล
- น้ำ
- มหาสมุทร
- ลำน้ำ
- สายน้ำ
- สินธุ
- สินธุ์
- สินธู
- แม่น้ำ
คำไวพจน์ ทาง
- กบิล
- ครรลอง
- จรอก
- ชะช่อง
- ด้าน
- ถนน
- ทำนอง
- ทิศ
- ทิศา
- นิยาม
- นิยามครรลอง
- ปริยาย
- ผลู
- มรคา
- มรรค
- มรรค-
- มรรคา
- มัค
- มัค-
- มัคคะ
คำไวพจน์ ที่
- ณ
- ตําบล
- ถิ่น
- ถิ่น
- ที่
- ที่
- ที่อยู่
- บริเวณ
- บ่อเกิด
- ประเทศ
- ปลาก
- พิสัย
- มณฑล
- ศูนย์รวม
- เขต
- แดน
- แว่นแคว้น
- แห่ง
- แห่ง
คำไวพจน์ ทุกข์
- ตรม
- ทุกข
- ทุกข-
- ทุกข์
- ระกำ
- เดือดร้อน
- เศร้า
- เสียใจ
- โศก
คำไวพจน์ ท้องฟ้า
- คคนางค์
- คคนานต์
- ทิฆัมพร
- นภ
- นภดล
- นภา
- นภาลัย
- หาว
- อัมพร
คำไวพจน์ นก
- ทวิช
- ทวิชาชาติ
- ทิชากร
- ทิชาชาติ
- บุหรง
- ปักษา
- ปักษิณ
- ปักษี
- วิหค
คำไวพจน์ นกยูง
- เมารี
- โมร
- โมรี
- โมเรส
คำไวพจน์ นรก
- ทุคติ นารก
- นรก
- นิรย
คำไวพจน์ นักปราชญ์
- ธีระ
- ธีร์
- บัณฑิต
- ปราชญ์
- เธียร
- เมธ
- เมธา
- เมธี
คำไวพจน์ นางอันเป็นที่รัก
- ขวัญตา
- ขวัญอ่อน
- ทรามสงวน
- ทรามสวาท
- สมร
- เยาวมาลย์
- แก้วกับตน
- แก้วกับอก
คำไวพจน์ นางอุมา
- กาตยายนี
- จัณฑี
- นางกาลี
- ภวาณี
- รุทธานี
- เคารี
- ไหมวดี
คำไวพจน์ น้ำ
- คงคา
- ชลธาร
- ชลธี
- ชลาลัย
- ชลาศัย
- ชโลทร
- ทึก
- ธาร
- ธารา
คำไวพจน์ น้ำหวาน
- นลัท
- น้ำดอกไม้
- น้ำผึ้ง
- น้ำหวานในดอกไม้
- น้ำเกสรดอกไม้
- พรนลัท
คำไวพจน์ บุคคล
- เด็ก
- เพื่อน
- แม่
คำไวพจน์ บ้าน
- ครัวเรือน
- คาม
- ที่ซุกหัวนอน
- บ้าน
- บ้านช่อง
- บ้านช่องห้องหอ
- บ้านพัก
- บ้านเรือน
- ภูม
คำไวพจน์ ประชาชน
- ชาวประเทศ
- ประชาชน
- ประชาชี
- ประชาราษฎร์
- พลเมือง
- มหาชน
- ราษฎร
- สาธารณชน
- สามัญชน
คำไวพจน์ ปลา
- ชลจร
- ปุถุโลม
- มัจฉา
- มัจฉาชาติ
- มัสยา
- มิต
- มีน
- มีนา
- วารีชาติ
คำไวพจน์ ปาก
- โอฐ
- โอษฐ
- โอษฐ-
- โอษฐ์
คำไวพจน์ ปี
- กุน
- ขาล
- จอ
- ฉลู
- ชวด
- ชั่วนาตาปี
- ปี
- ปีกลาย
- มะเมีย
คำไวพจน์ ป่า
- ชัฏ
- ดง
- พง
- พงพนา
- พงพี
- พงไพร
- พนัส
- พนา
- พนาดร
คำไวพจน์ ผู้ชาย
- กนิษฐภาดา
- กระทาชาย
- กระผม
- กระหม่อม
- กระไทชาย
- กะกัง
- ขันที
- คนดิบ
- คนสุก
คำไวพจน์ ผู้หญิง
- กัญญา
- กันยา
- กัลยา
- กัลยาณี
- กานดา
- กามินี
- จอมขวัญ
- ดรุณี
- ดวงตา
คำไวพจน์ ฝน
- จั้ก ๆ
- ปรอย ๆ
- พรรษ
- พรรษา
- พรำ
- พรำ ๆ
- พลาหก
- พายุ
- พิรุณ
คำไวพจน์ ภูเขา
- คีรี
- นคะ
- นคินทร
- นคินทร์
- บรรพต
- พนม
- ภู
- ภูผา
- ศิขริน
คำไวพจน์ มด
- ง่าม
- ตะนอย
- ตะลาน
- มดดำ
- มดแดง
- อ้ายชื่น
- เล็น
คำไวพจน์ มาก
- กรด
- กระชอม
- ขู
- ครามครัน
- คลาคล่ำ
- คับคั่ง
- จัด
- ชะมัด
- ชุกชุม
คำไวพจน์ มือ
- กร
- หัตถ
- หัตถ์
คำไวพจน์ ม้า
- ดุรงค์
- พาชี
- มโนมัย
- สินธพ
- อัศว
- อัศวะ
- อัสดร
- อาชา
- อาชาไนย
คำไวพจน์ ยักษ์
- กุมภัณฑ์
- ยักษา
- ยักษิณี
- ยักษี
- รากษส
- ราพณาสูร
- ราพณ์
- รามสูร
- อสุรา
คำไวพจน์ รัก
- ชอบ
- ชอบพอ
- ชอบใจ
- ช่ืนชอบ
- นิยม
- ปฏิพัทธ์
- ปลื้ม
- พิสมัย
- พึงพอใจ
คำไวพจน์ ราชสีห์
- นฤเคนทร์
- สีหราช
- สีห์
- ไกรสร
- ไกรสีห์
คำไวพจน์ ร่างกาย
- กรชกาย
- กาย
- กาย-
- กายา
- กายาพยพ
- มูรดี
- มูรติ
- วปุ
- วิคหะ
คำไวพจน์ ร้องไห้
- กระซิก
- กระอืด
- กระโหย
- กันแสง
- กำสรวล
- กินน้ำตา
- กินน้ำตาต่างข้าว
- ครํ่าครวญ
- งอแง
คำไวพจน์ ลม
- พระพาย
- มารุต
- วาโย
คำไวพจน์ ลิง
- กบินทร์
- กบิล
- กระบี่
- พานร
- พานรินทร์
- วอก
- วานร
- วานรินทร์
คำไวพจน์ ลูกชาย
- กูน
- ตนุช
- บุตร
- ปรัตยา
- เอารส
- โอรส
คำไวพจน์ ลูกหญิง
- ทุหิตา
- ธิดา
- ธิตา
- บุตรี
- สุดา
คำไวพจน์ วัด
- การเปรียญ
- พุทธาวาส
- ราชวรมหาวิหาร
- ราชวรวิหาร
- วรมหาวิหาร
- วรวิหาร
- วัดราษฎร์
- วิหาร
- ศาลาการเปรียญ
คำไวพจน์ วัว
- กระบือ
- กาสร
- ควาย
- คาวี
- ฉลู
- พฤษภ
- มหิงสา
- มหิงส์
- อสุภ
คำไวพจน์ ศัตรู
- ข้าศึก
- คนโกง
- คู่จองเวร
- คู่อริ
- ดัสกร
- ปรปักษ์
- ปรปักษ์
- ปัจจามิตร
- ปัจนึก
คำไวพจน์ สงคราม
- กรุน
- การรบพุ่ง
- จำบัง
- ฉุป
- ฉุป-
- ต่อสู้
- ยุทธ
- ยุทธ-
- ยุทธนา
คำไวพจน์ สบาย
- ตระอาล
- ผาสุก
- พอดี
- พอเหมาะ
- พอเหมาะพอดี
- รวยรื่น
- ร่มเย็น
- สบาย
- สบายอารมณ์
คำไวพจน์ สัตว์
- ปสพ
- ปาณภูต
- ปาณี
- สัตว
- สัตว-
- สัตวชาติ
คำไวพจน์ สิงโต
- จ้าวแห่งสัตว์
- พาฬ
- พาฬ-
- ราชสีห์
- สิงห์
- เกสรี
- เจ้าป่า
- ไกรศร
- ไกรศรี
คำไวพจน์ สีขาว
- ธวัล
- ปัณฑูร
- ศุกร
- ศุภร
- เศวตร
คำไวพจน์ สีคราม
- สีตะพุ่น
- สีน้ำเงิน
- สีฟ้าอ่อน
คำไวพจน์ สีแดง
- ประวาลวรรณ
- มณีราค
- มันปู
- รุธิระ
- รุเธียร
- หง
- เลือดนก
- เลือดหมู
- โรหิต
คำไวพจน์ หนาว
- ศิศิร
- ศิศีระ
- ศีตละ
- สีต
- สีต-
- สีตล
- สีตล-
- หนาว
- หนาวเหน็บ
คำไวพจน์ หนู
- ชวด
- ตะเภา
- พุก
- มุสิก
- มูสิก
- มูสิก-
- มูสิกะ
- หนู
- หริ่ง
คำไวพจน์ หมอดู
- ดูดวง
- พยากรณ์
- พรหมชาติ
- โหร
- โหรา
คำไวพจน์ หมู
- กุน
- จรุก
- วราหะ
- วราห์
- ศูกร
- สุกร
คำไวพจน์ หอม
- กระอวล
- กำยาน
- คันธ
- คันธ-
- คันธะ
- ฉม
- ดอม
- ดอมดม
- ประทิ่น
คำไวพจน์ หัว
- กบาล
- กะลาหัว
- มุทธา
- มูรธ
- มูรธ-
- มูรธา
- ล้าน
- ศีรษะ
- สิร
คำไวพจน์ หัวใจ
- กมล
- กมล-
- กมลา
- กมลาศ
- กระมล
- หทัย
- หฤทัย
- หฤทัย-
- หัวจิตหัวใจ
คำไวพจน์ อาคาร
- บ้าน
- วิหาร
- เคหา
คำไวพจน์ อารมณ์
- จิตใจ
- ธรรมารมณ์
- ปุเรจาริก
- พิชาน
- สติอารมณ์
- อารมณ์
- อาเวค
- เอกัคตา
คำไวพจน์ อาหาร
- ของกิน
- ขาทนียะ
- ธัญญาหาร
- นิตยภัต
- ผลาหาร
- ภักขะ
- ภักษาหาร
- ภัตตาหาร
- ภิกษาหาร
คำไวพจน์ เกิด
- กำเนิด
- ชนม
- ชนม-
- ชนม์
- ชาต
- ชาต-
- ชาตะ
- ถือกำเนิด
- ประภพ
คำไวพจน์ เครื่องนุ่งห่ม
- ภูษา
- วัตถา
- วัตถาภรณ์
- วัตถาลังการ
- วัตถ์
- อาภรณ์
คำไวพจน์ เงิน
- ปรัก
- รัชฎา
- รัชตะ
- หิรัญ
- เงินทอง
คำไวพจน์ เท้า
- ซ่น
- ตีน
- บท
- บทบงกช
- บทศรี
- บัวบาท
- บาท
- บาทา
- ยุคลบาท
คำไวพจน์ เพื่อน
- กัลยาณมิตร
- คู่
- คู่ซี้
- คู่ทุกข์คู่ยาก
- คู่หู
- มิตรภาพ
- มิตรแท้
- วยัสย์
- สขะ
คำไวพจน์ เมฆ
- ขี้เมฆ
- ปัชชุน
- ปโยชนม์
- ปโยธร
- พยับเมฆ
- พลาหก
- วลาหก
- วาริท
- วาริธร
คำไวพจน์ เมือง
- กรุง
- ธานิน
- ธานินทร์
- ธานี
- นคร
- นคร
- นครา
- นครินทร์
- นคเรศ
คำไวพจน์ เมืองหลวง
- ราชธานี
- หัวเมือง
- เมืองศูนย์กลาง
- เมืองเป็นที่ตั้งรัฐบาล
คำไวพจน์ เยอะ
- มาก
- หลาย
- เยอะ
- เยอะแยะ
- แยะ
คำไวพจน์ เรียนรู้
- ร่ำเรียน
- เรียน
- เรียนหนังสือ
- เล่าเรียน
คำไวพจน์ เรือ
- ข้างกระดาน
- ฉลากบาง
- ดารณี
- ตูก
- นาวา
- นาวา
- นาวี
- นาเวศ
- ยวดยาน
คำไวพจน์ เล็ก
- กระจิริด
- กระจิ๋ว
- กระจิ๋วหลิว
- กระจุ๋มกระจิ๋ม
- กระจ้อน
- กระจ้อยร่อย
- กริ้งกริ้ว
- กะแอ
- กิ่งก้อย
คำไวพจน์ เวลา
- กลางวัน
- กลาางคืน
- กัลปาวสาน
- กาล
- ครู่
- คืน
- จิรกาล
- จิรัฐิติกาล
- ทินาท
คำไวพจน์ เสือ
- ขาล
- พยัคฆา
- พยัคฆ์
- พาฬ
- ศารทูล
คำไวพจน์ แผ่นดิน
- กษมา
- ด้าว
- ธรณิน
- ธรณี
- ธรา
- ธราดล
- ธริษตรี
- ธาตรี
- ธาษตรี
คำไวพจน์ แม่
- ชวด
- ชเนตตี
- ทวด
- ผู้ให้กำเนิด
- มาดา
- มาตฤ
- มาตา
- มาตุ
- มาตุรงค์
คำไวพจน์ แม่น้ำ
- คลอง
- ชลาสินธุ์
- ทะเล
- น้ำ
- มหาสมุทร
- ลำน้ำ
- ลุ่มน้ำ
- สทิง
- สายชล
คำไวพจน์ แสง
- กร
- กระแสง
- จัดจ้า
- ฉาย
- ฉิน
- ทีป
- ทีปะ
- นิภา
- บริราช
คำไวพจน์ โกรธ
- กริ้ว
- ขัดเคือง
- ขัดแค้น
- ขัดใจ
- ขึ้ง
- ขึ้งเคียด
- ขึ้งโกรธ
- ขุ่นเคืองใจอย่างแรง
- ขุ่นแค้น
คำไวพจน์ ใจ
- กมล
- ดวงหทัย
- ดวงแด
- ดวงใจ
- มน
- มโน
- ฤดี
- ฤทัย
- หฤทัย
คำไวพจน์ ใหญ่ กว้าง
- พิบูลย์
- มหันต์
- มหา
- มหึมา
- มโหฬาร
- ไพศาล
คำไวพจน์ ไก่
- กุกกุฏ
- กุกกุฏ-
- ตะเภา
- ระกา
- อัณฑชะ
- อู
- เยีย
- ไก่ต่อ
- ไก่บ้าน
คำไวพจน์ ไป
- ครรไล
- คระไล
- จร
- จร
- จากไป
- ดำเนิน
- ตู
- ถั่ง
- ยาตรา
คำไวพจน์ ไฟ
- กูณฑ์
- ปราพก
- อัคคี
- อัคนี
- เดช
- เพลิง
คำไวพจน์ ไหว้
- กราบ
- คารวะ
- คำนับ
- ถวายบังคม
- นอบนัอม
- บูชา
- ประณต
- ประณม
- วันทา
ความหมายของคำไวพจน์
คำไวพจน์ เป็นชื่อเรียกคำในภาษาไทยอีกพวกหนึ่ง มีความหมายต่างกันเป็น 2 นัย หรือเรียกอีกอย่างว่า การหลากคำ
- นัยหนึ่งพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พุทธศักราช 2542 ให้คำอธิบายว่า "คำที่เขียนต่างกันแต่มีความหมายเหมือนกันหรือใกล้เคียงกันมาก เช่น มนุษย์ กับ คน บ้าน กับ เรือน รอ กับ คอย ป่า กับ ดง คำพ้องความ ก็ว่า" (พจนานุกรม 2542 หน้า 1091)
- และในที่เดียวกันนี้ได้ให้ความหมายที่พระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย อาจารยางกูร) กล่าวไว้ในหนังสือแบบเรียนภาษาไทย ด้วยว่า หมายถึง "คำที่ออกเสียงเหมือนกันแต่เขียนต่างกันและมีความหมายต่างกัน เช่น ใส กับ ไส โจทก์ กับ โจทย์ พาน กับ พาล ปัจจุบันเรียกว่า คำพ้องเสียง"
- ปัจจุบันเราจะพบเห็นในลักษณะของ คำพ้องความหมาย
การนำคำไวพจน์ไปใช้
ตัวอย่างการใช้คำไวพจน์ในบทกลอน บทกวี
มืดสิ้นแสงเทียนประทีปส่อง ก็ผ่องแสงจันทร์กระจ่างสว่างส่ง
บุปผชาติสาดเกสรขจรลง บุษบงเบิกแบ่งระบัดบาน
เรณูนวลหวนหอมมารวยริน พระพายพัดประทิ่นกลิ่นหวาน
เฉื่อยฉิวปลิวรสสุมามาลย์ ประสานสอดกอดหลับระงับไป
กลอนบทนี้จะพบคำไวพจน์ดังนี้
- บุปผชาติ, บุษบง, สุมามาลย์ = ดอกไม้
- ขจร = ฟุ้ง, กระจาย
- พระพาย = ลม
ยังไม่หมดเพียงเท่านี้ หากต้องการหาคำไวพจน์คำไหนก็สามารถพิมพ์คำค้นหาได้เลย หรือจะไปดูหมวดหมู่ที่คัดแยกไว้ให้แล้วโดยตรงก็ได้
คําไวพจน์ ถือเป็นความงดงามทางภาษาไทย เป็นมรดกทางวัฒนธรรมภาษาที่สืบทอดต่อ ๆ กันผ่านงานวรรณกรรมประเภทต่าง ๆ ทั้งกาพย์กลอน ซึ่งอย่สงที่เรารู้ว่าภาษาไทยนั้นมีคำยืมมาจากหลายภาษา คือได้รับอิทธิพลจากภาษาสันสกฤต-บาลี ผสมกลืนกลายจนกลายเป็นความสละสลวย ก็จะเป็นเราเองที่ต้องเลือกนำไปปรับใช้ให้เหมาะสมกับภาษาระดับต่าง ๆ