คำไวพจน์

11 มี.ค. 2566

ภาษาไทย บทความ: คำไวพจน์

ในภาษาไทยมีคำศัพท์หลายคำ แม้บางคำจะเขียนต่างกัน แต่กลับมีความหมายเหมือนกัน ขึ้นอยู่กับระดับภาษาและบริบทในการใช้ ซึ่งตามหลักไวยากรณ์จะเรียกคำเหล่านี้ว่า "คําไวพจน์" โดยสามารถแบ่งออกเป็นหลายประเภท บทความนี้จะพาไปรู้จักกับคำไวพจน์ให้มากขึ้น พร้อมยกตัวอย่างให้เห็นแบบครบถ้วน

ในบทความนี้ รวบรวมรายชื่อคำไวพจน์ พร้อมความหมาย ทำการจัดหมวด ให้พร้อมนำไปใช้ได้ง่าย และตัวอย่างการใช้งานคำไวพจน์ในโอกาสต่าง ๆ เพื่อผู้สนใจทั่วไปได้ทำความรู้จักและนำไปใช้ประโยชน์ต่อไป

คำไวพจน์ คืออะไร?

คำไวพจน์ คือ คำที่มีความหมายเหมือนกัน ตรงกัน หรือคล้ายกันมาก แต่เขียนและออกเสียงไม่เหมือนกัน

คำไวพจน์ เรียกอีกอย่างว่า คำพ้อง คำพ้องความ การหลากคำ คำพ้องรูป คำพ้องความหมาย

ความหมายตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พุทธศักราช 2552 ให้คำอธิบายว่า

"คำที่เขียนต่างกันแต่มีความหมายเหมือนกันหรือใกล้เคียงกันมาก เช่น มนุษย์ กับ คน บ้าน กับ เรือน รอ กับ คอย ป่า กับ ดง คำพ้องความ ก็ว่า"

คำไวพจน์ แบ่งได้กี่ประเภท?

คำไวพจน์ แบ่งออกได้เป็น 3 ประเภทใหญ่ ๆ คือ 1. คำพ้องรูป 2. คำพ้องเสียง และ 3. คำพ้องความ

*เรามักจะเห็นในแบบคำพ้องความเสียเป็นส่วนใหญ่

ประเภทของคำไวพจน์

ปัจจุบัน มีการศึกษาคำที่พ้อง และแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม คือ

1. คำพ้องรูป

   คือคำที่มีรูปเขียนเหมือนกัน มีความหมายต่างกัน ออกเสียงต่างกันหรือเหมือนกันก็ได้
   ตัวอย่าง คำว่า ชิน
   - แปลว่า คุ้นจนเจน
   - แปลว่า ผู้ชนะ
   - แปลว่า เนื้อโลหะเจือชนิดหนึ่ง
   
   

2. คำพ้องเสียง

   คือคำที่เขียนต่างกัน มีความหมายต่างกัน ออกเสียงเหมือนกัน
   ตัวอย่าง
   - ใจ กับ ไจ
   - จร กับ จอน
   
   

3. คำพ้องความ

   คือคำต่างรูป ต่างเสียง แต่มีความหมายเหมือนหรือใกล้เคียงกัน
   ตัวอย่าง
   - กิน กับ รับประทาน
   - กัลยา กับ นารี

คำไวพจน์ คืออะไร? รวมคำพ้องความหมาย ในหมวดหมู่ต่าง ๆ

รวมคำไวพจน์ตามหมวดหมู่ โดยคัดคำที่นิยมมาให้ ถ้าไม่เห็นในตารางก็กดที่ปุ่มค้นหา เพื่อทำการพิมพ์ค้นหาในช่องค้นหาได้เลย

คำไวพจน์ ในหมวดหมู่ต่าง ๆ พร้อมความหมายน่ารู้

คำไวพจน์ ประเภทพ้องความหมาย เป็นสิ่งที่พบเห็นบ่อยที่สุดในชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะในบทกลอน วรรณกรรม วรรณคดี หรืองานเขียนอื่น ๆ และเพื่อให้เข้าใจความหมายอย่างถูกต้อง เราจึงยกตัวอย่างคำไวพจน์หมวดหมู่ต่าง ๆ ไว้ให้ดังนี้

คำไวพจน์ พระอินทร์

• ตรีเนตร
• ท้าวพันตา
• พันเนตร
• มรุตวาน
• มัฆวาน
• วชิรปาณี
• วชิราวุธ
• วัชรินทร์
• สหัสนัยน์

คำไวพจน์ พระอิศวร

• จันทรเศขร
• จันทรเศขร
• ตรีโลกนาถ
• ตรีโลกนาถ
• ทรงอินทรชฎา
• ทรงอินทรชฎา
• บิดามห
• บิดามห
• ปศุบดี

คำไวพจน์ พระวิษณุ

• กฤษณะ
• จักรปาณี
• ธราธร
• ธราธาร
• พระกฤษณ์
• พระจักรี
• พระนารายณ์
• มาธพ
• ศางดี

คำไวพจน์ พระพรหม

• กมลาสน์
• กัมลาศ
• จัตุพักตร์
• ธาดา
• นิรทรุหิณ
• ปรชาบดี
• พระทรงหงส์
• วิธาดา
• สรษดา

คำไวพจน์ พระพุทธเจ้า

• ชินศรี
• พระชินวร
• พระชินสีห์
• พระตถาคต
• พระทศญาณ
• พระทศพลญาณ
• พระธรรมราช
• พระผู้มีพระภาคเจ้า
• พระศากยมุนี

คำไวพจน์ พระเจ้าแผ่นดิน

• กษัตร
• กษัตริย์
• กษัตรีศูร
• ขัตติยวงศ์
• จอมราช
• ท่านไท้ธรณี
• ท้าวธรณิศ
• ธรณิศ
• ธรณิศร

คำไวพจน์ พระราม

• ชมพูพาน
• ชามพูวราช
• นางสีดา
• นิลนนท์
• นิลพัท
• พระพรต
• พระมงกุฎ
• พระราม
• พระลบ

คำไวพจน์ พระอาทิตย์

• ตะวัน
• ทยุมณี
• ทินกร
• ทิพากร
• ทิวากร
• ประภากร
• พรมัน
• ภาณุ
• ภาณุมาศ

คำไวพจน์ พระจันทร์

• กลา
• กัษษากร
• จันทร์
• จันท์
• ตโมนุท
• ตโมหร
• นิศากร
• นิศานาถ
• นิศาบดี

คำไวพจน์ เทวดา

• นางฟ้า
• นิรชรา
• ปรวาณ
• สุร
• สุรารักษ์
• อมร
• เทพ
• เทว
• เทวัญ

คำไวพจน์ เทวดาหญิง

• กินรี
• นางฟ้า
• นางสวรรค์
• เทวี

คำไวพจน์ สวรรค์

• ศิวโลก
• สรวง
• สุขาวดี
• สุคติ
• สุราลัย
• สุริยโลก
• เทวาลัย
• เทวาวาส
• เทวโลก

คำไวพจน์ ผู้หญิง

• กัญญา
• กันยา
• กัลยา
• กัลยาณี
• กานดา
• กามินี
• จอมขวัญ
• ดรุณี
• ดวงตา
• ดวงสมร
• ทรามวัย
• ทรามเชย
• นงคราญ
• นงพะงา
• นงราม
• นงลักษณ์
• นงเยาว์
• นวลหง
• นาฏ
• นารี
• นาเรศ

คำไวพจน์ ผู้ชาย

• กนิษฐภาดา
• กระทาชาย
• กระผม
• กระหม่อม
• กระไทชาย
• กะกัง
• ขันที
• คนดิบ
• คนสุก
• คุณชาย
• ชาย
• ชายชาตรี
• ดอล
• ตัวพระ
• ตี๋
• ต้น
• ทิด
• ท่านชาย
• ท้าว
• ธ
• นายหัว

คำไวพจน์ พระอาทิตย์

• ตะวัน
• ทยุมณี
• ทินกร
• ทิพากร
• ทิวากร
• ประภากร
• พรมัน
• ภาณุ
• ภาณุมาศ
• ภาสกร
• รพิ
• รวิ
• รวี
• ระพี
• สุริยง
• สุริยน
• สุริยะ
• สุริยัน
• สุริยา
• อหัสกร
• อังศุมาลี

คำไวพจน์ กตัญญู

• กตัญญุตา
• กตัญญู
• กตัญญูกตเวที
• กตเวที
• รู้คุณ
• รู้คุณคน
• รู้จักบุญคุณ
• สำนึกบุญคุณ

คำไวพจน์ กลิ่น

• คนธ์
• คันธ
• คันธ-
• คันธะ
• คันธ์
• ฉม
• สุคนธชาติ
• สุคนธรส
• สุคันธรส
• อบอวล
• อาย
• เทวสุคนธ์
• เสารภย์
• เสาวรภย์

คำไวพจน์ กวาง

• กระจง
• กวาง
• กวางผา
• มฤค
• มฤค-
• มฤคี
• มิค
• มิค-
• มิคะ
• รงกุ์
• ละมั่ง
• ละอง
• ละองละมั่ง
• สมัน
• หริณะ
• อีเก้ง
• อุสา
• เก้ง
• เนื้อ
• เนื้อทราย

คำไวพจน์ กษัตริย์ที่เป็นผู้หญิง

• นฤปัตนี
• นางผู้เป็นใหญ่
• นางพญา
• พระมเหสี
• พระราชินี
• มเหสี
• ราชญี
• ราชินี

คำไวพจน์ กุหลาบ

• นวาระ
• บุหงา
• มะวาร
• มาวาร
• ยี่สุ่น

คำไวพจน์ ขอโทษ

• กล่าวคําขอโทษ
• กษมา
• กฺษมา
• ขอขมา
• ขอประทานโทษ
• ขอษมา
• ขออภัย
• ขอโทษ
• ขอโทษขอโพย
• มินตา
• ยกโทษ
• ษมา
• อภัย
• แล้วกัน

คำไวพจน์ คติ

• การไป
• คดี
• ความเป็นไป
• ทิฏฐานุคติ
• บทเรียน
• บุรุษธรรม
• ภาษิต
• ลัทธิ
• วิธี
• วิธี
• สัตบถ
• สุภาษิต
• อนัญคติ
• อุปบัติ
• เวท
• เวท-
• แนวทาง
• แบบอย่าง

คำไวพจน์ คน

• ชน
• นร
• บุรุษ
• มนุษย์
• มรรตย
• มานพ

คำไวพจน์ ครุฑ

• กาศยป
• ขนบคาศน์
• ขเดศวร
• นาคานดก
• นาคานตกะ
• ปันนคนาสน์
• วิษณุรถ
• สุบรรณ
• สุวรรณกาย
• เวนไตย
• ไวนเตยะ

คำไวพจน์ ควัน

• คลุ้ง
• ควัน
• ธุม
• ธุมชาล
• ธุมา
• ธูม
• รม
• อบ
• อัคนิพ่าห์
• อัคนิวาหะ
• เขม่า
• โขมง
• ไอ

คำไวพจน์ ควาย

• กระบือ
• กาสร
• มหิงสา

คำไวพจน์ คำกริยาแสดงความเคลื่อนไหว

• คลาน
• นวย
• ประพาส
• ยุรยาตร
• ลีลา
• เยื้องย่าง
• ไคลคลา

คำไวพจน์ คำพูด

• ถ้อย
• พจนา
• พากย์
• พาที
• วจี
• วัจนะ
• วัจนา
• วาจา

คำไวพจน์ คิด

• ครุ่นคิด
• คะนึง
• คำนึง
• คิดคด
• จินดา
• จินต
• จินต-
• จินต์
• จินต์จล
• ชั่งใจ
• ดำริ
• ตรรก
• ตรรก-
• ตรรกะ
• ตรอง
• ตริ
• ตริตรอง
• ตรึก
• ตรึกตรอง
• ตักกะ

คำไวพจน์ คิดถึง

• คิด
• คิดคำนึง
• คิดถึง
• จดจ่อ
• ถวิล
• นึก
• นึกถึง
• ระลึก
• รำลึก

คำไวพจน์ คือ

• ครือ
• คือ
• ตกว่า
• เท่ากับ
• เมาะ
• ได้แก่

คำไวพจน์ งดงาม

• กะก่อง
• งาม
• จิตร
• จิตร-
• ดี
• ประณีต
• พริ้ง
• มล่าวเมลา
• รงรอง
• รจิต
• รังรอง
• รังเรข
• วิภา
• สวย
• สุทรรศน์
• สุทัศน์
• หาริ
• อภิราม
• แฉล้ม
• แชล่ม

คำไวพจน์ งาม

• ตระการ
• บวร
• พะงา
• รุจิเรข
• วิจิตรตระการตา
• วิศิษฏ์
• สิงคลิ้ง
• อะเคื้อ
• อันแถ้ง
• เสาวภาคย์
• โสภณ
• ไฉไล

คำไวพจน์ งู

• นาคราช
• นาคา
• ภุชงค์
• อสรพิษ
• อหิ
• อุรค
• เงี้ยว
• เทียรฆชาติ

คำไวพจน์ จระเข้

• กุมภา
• กุมภิล
• กุมภีล์
• นักกะ
• นักระ

คำไวพจน์ จิต

• จริม
• จริม-
• จิตต
• จิตต-
• จิตตวิสุทธิ
• จิตต์
• จิตร
• จิตวิสัย
• จิตใจ
• ฌาน
• ประทุฐจิต
• ประทุษฏจิต
• ประทุษฐจิต
• ภวังคจิต
• สมาธิ
• สมุฏฐาน
• หัวจิตหัวใจ
• เจตสิก
• เถยจิต

คำไวพจน์ ฉลาด

• กรด
• กุศล
• คมกริบ
• คมคาย
• จินดาหรา
• ฉลาด
• ฉลาดเฉลียว
• ชํานาญ
• ซุ่มคม
• ธีร
• ธีร-
• ธีระ
• ประทักษ์
• ประพิณ
• ประวีณ
• ปวีณ
• ปัญญา
• พยัต
• พฤทธ์
• พิทูร

คำไวพจน์ ชนะ

• กินดิบ
• ขาดลอย
• ชนะ
• ชย
• ชย-
• ชัย
• ชัย-
• ชัยชนะ
• ชำนะ
• ชิต
• ชิต-
• ชโย
• พิชย
• พิชย-
• พิชัย
• พิชิต
• พิชิต-
• ยาหยัง
• รวด
• ลอยลำ

คำไวพจน์ ชรา

• ชํารุดทรุดโทรม
• ปัจฉิมวัย
• สูงวัย
• หง่อม
• เฒ่า
• เถ้า
• แก่
• แก่ด้วยอายุ

คำไวพจน์ ชีวิต

• ความเป็น
• ความเป็นอยู่
• ชีวัน
• ชีวา
• ชีวิต
• ชีวี
• ร่วมชีวิต
• ลมหายใจ
• วิถีชีวิต
• เกิด
• ไว้ชีวิต

คำไวพจน์ ชื่นชม

• ชมชัว
• ชัวชม
• ชื่นชม
• ชื่นชมยินดี
• ดุษฎี
• ปีติยินดี
• พิสมัย
• รื่นรมย์
• ลลิต
• หฤษฎ์
• หฤหรรษ์
• หื่นหรรษ์

คำไวพจน์ ชื่อ

• ชื่อตัว
• ชื่อตั้ง
• ชื่อย่อ
• ชื่อรอง
• ทินนาม
• นาม
• นามกร
• นามสมญา
• นามแฝง
• นามไธย
• ราชทินนาม
• สมญา
• สมญานาม
• สรรพนาม

คำไวพจน์ ช้าง

• กรินทร์
• กรี
• กุญชร
• คช
• คชา
• คชาธาร
• คชินทร์
• คเชนทร์
• ดำริ
• พลาย
• วารณ
• สาร
• หัตถี
• หัสดินทร์
• หัสดี
• ไอยรา

คำไวพจน์ ดอกบัว

• กมล
• กมลาศ
• กมเลศ
• กระมล
• จงกล
• นิลุบล
• นิโลตบล
• บงกช
• บัว
• บุณฑริก
• บุษกร
• ปทุม
• ปทุมา
• ปัทมา
• สัตตบงกช
• สัตตบรรณ
• สาโรช
• อุทุมพร
• อุบล
• อุบล

คำไวพจน์ ดอกไม้

• บุปผชาติ
• บุปผา
• บุษบง
• บุษบัน
• บุษบา
• บุหงา
• ผกา
• ผกามาศ
• มาลา
• มาลี
• สุคันธชาติ
• สุมาลี
• โกสุม

คำไวพจน์ ดาว

• ชุติ
• ดารกะ
• ดารา
• นักษัตร
• ผกาย
• มฆะ
• มฆา
• มหาอุจ
• มาฆะ
• มูล
• มูละ
• มูลา
• ฤกษ์
• ศนิ
• สิธยะ
• อัศวินี
• อัสสนี

คำไวพจน์ ดีใจ

• กระยิ้มกระย่อง
• ชอบใจ
• ดีอกดีใจ
• ดีเนื้อดีใจ
• ดีใจ
• ตีปีก
• ตื้นตัน
• ตื้นตันใจ
• ปลื้มใจ
• พอใจ
• ภิรมย์
• ยินดี
• ยินมลาก
• ยิ้มน้อยยิ้มใหญ่
• ยิ้มแต้
• ลิงโลด
• สุมนัส
• หฤษฎ์
• หัวร่อ
• อภินันท

คำไวพจน์ ตาย

• ดับจิต
• บรรลัย
• ปรลัย
• มรณะ
• วายชนม์
• วายชีพ
• วายปราณ
• อาสัญ

คำไวพจน์ ต้นไม้

• ตรุ
• พฤกษ์
• รุกข์
• เฌอ

คำไวพจน์ ถึง

• จด
• จรด
• จวบ
• จวบจวน
• จำรด
• ดล
• ตราบเท่า
• ถั่ง
• ถึง
• บรรลุ
• ประสบ
• พบ
• ร่วม
• ลุ
• ลุถึง
• อาบัน
• ฮอด
• เคจฉะ
• เถิง

คำไวพจน์ ถ้อยคำ

• กถา
• กถาพันธ์
• กถามรรค
• กถามรรคเทศนา
• กถามุข
• คำกล่าว
• คำอธิบาย
• ธรรมกถา
• ปาฐกถา
• สัมโมทนียกถา
• อรรถกถา
• อารัมภกถา
• อารัมภบท

คำไวพจน์ ทรัพยากรแร่ธาตุ

• กำมะถัน
• ก๊าซธรรมชาติ
• ดินขาว
• ดีบุก
• ตะกั่ว
• ถ่านหิน
• ทราย
• ทองคำ
• ทองแดง
• น้ำมันดิบ
• ฟลูออไรท์
• ฟอสเฟส
• วุลแฟรม
• หิน
• อลูมิเนียม
• เกลือ
• เงิน
• เหล็ก
• แคลเซียม
• แมกนีเซียม

คำไวพจน์ ทวาร

• ดาก
• ตูด
• ทวาร-
• วัจมรรค
• ส้วง
• หัวไส้
• หูรูด
• อุจจารมรรค
• เวจมรรค
• ไตรทวาร

คำไวพจน์ ทศกัณฐ์

• กุมภกรรณ
• ขร
• ตรีเศียร
• ทศกัณฐ์
• ทูษณ์
• ท้าวจักรวรรดิ
• ท้าวลัสเตียน
• นางมณโฑ
• นางสำมนักขา
• นางสุพรรณมัจฉา
• นางเบญกาย
• มังกรกัณฐ์
• มารีศ
• สหัสเดชะ
• อินทรชิต
• ไพนาสุริยวงศ์
• ไมยราพ

คำไวพจน์ ทหาร

• กองทัพ
• กองพล
• กองหนุน
• ดุรงคี
• ถเมิน
• ทกล้า
• ทหาร
• ทหารกองเกิน
• ทหารเกณฑ์
• ทหารเลว
• ทเมิน
• ทแกล้ว
• นักรบ
• นาวิกโยธิน
• นาวิน
• บาทภัฏ
• ปัตติก
• พลขับ
• พลรบ
• พลร่ม

คำไวพจน์ ทองคำ

• กนก
• กัมพู
• กาญจน
• กาญจนา
• กาณจน์
• จามีกร
• จารุ
• ชมพูนุท
• ชาตรูป
• มหาธาตุ
• มาศ
• ริน
• สิงคี
• สุพรรณ
• สุวรรณ
• หิรัณย์
• อุไร
• เหม
• โสณ
• ไร

คำไวพจน์ ทะเล

• ทะเล
• น้ำ
• มหาสมุทร
• ลำน้ำ
• สายน้ำ
• สินธุ
• สินธุ์
• สินธู
• แม่น้ำ

คำไวพจน์ ทาง

• กบิล
• ครรลอง
• จรอก
• ชะช่อง
• ด้าน
• ถนน
• ทำนอง
• ทิศ
• ทิศา
• นิยาม
• นิยามครรลอง
• ปริยาย
• ผลู
• มรคา
• มรรค
• มรรค-
• มรรคา
• มัค
• มัค-
• มัคคะ

คำไวพจน์ ที่

• ณ
• ตําบล
• ถิ่น
• ถิ่น
• ที่
• ที่
• ที่อยู่
• บริเวณ
• บ่อเกิด
• ประเทศ
• ปลาก
• พิสัย
• มณฑล
• ศูนย์รวม
• เขต
• แดน
• แว่นแคว้น
• แห่ง
• แห่ง

คำไวพจน์ ทุกข์

• ตรม
• ทุกข
• ทุกข-
• ทุกข์
• ระกำ
• เดือดร้อน
• เศร้า
• เสียใจ
• โศก

คำไวพจน์ ท้องฟ้า

• คคนางค์
• คคนานต์
• ทิฆัมพร
• นภ
• นภดล
• นภา
• นภาลัย
• หาว
• อัมพร

คำไวพจน์ นก

• ทวิช
• ทวิชาชาติ
• ทิชากร
• ทิชาชาติ
• บุหรง
• ปักษา
• ปักษิณ
• ปักษี
• วิหค

คำไวพจน์ นกยูง

• เมารี
• โมร
• โมรี
• โมเรส

คำไวพจน์ นรก

• ทุคติ นารก
• นรก
• นิรย

คำไวพจน์ นักปราชญ์

• ธีระ
• ธีร์
• บัณฑิต
• ปราชญ์
• เธียร
• เมธ
• เมธา
• เมธี

คำไวพจน์ นางอันเป็นที่รัก

• ขวัญตา
• ขวัญอ่อน
• ทรามสงวน
• ทรามสวาท
• สมร
• เยาวมาลย์
• แก้วกับตน
• แก้วกับอก

คำไวพจน์ นางอุมา

• กาตยายนี
• จัณฑี
• นางกาลี
• ภวาณี
• รุทธานี
• เคารี
• ไหมวดี

คำไวพจน์ น้ำ

• คงคา
• ชลธาร
• ชลธี
• ชลาลัย
• ชลาศัย
• ชโลทร
• ทึก
• ธาร
• ธารา

คำไวพจน์ น้ำหวาน

• นลัท
• น้ำดอกไม้
• น้ำผึ้ง
• น้ำหวานในดอกไม้
• น้ำเกสรดอกไม้
• พรนลัท

คำไวพจน์ บุคคล

• เด็ก
• เพื่อน
• แม่

คำไวพจน์ บ้าน

• ครัวเรือน
• คาม
• ที่ซุกหัวนอน
• บ้าน
• บ้านช่อง
• บ้านช่องห้องหอ
• บ้านพัก
• บ้านเรือน
• ภูม

คำไวพจน์ ประชาชน

• ชาวประเทศ
• ประชาชน
• ประชาชี
• ประชาราษฎร์
• พลเมือง
• มหาชน
• ราษฎร
• สาธารณชน
• สามัญชน

คำไวพจน์ ปลา

• ชลจร
• ปุถุโลม
• มัจฉา
• มัจฉาชาติ
• มัสยา
• มิต
• มีน
• มีนา
• วารีชาติ

คำไวพจน์ ปาก

• โอฐ
• โอษฐ
• โอษฐ-
• โอษฐ์

คำไวพจน์ ปี

• กุน
• ขาล
• จอ
• ฉลู
• ชวด
• ชั่วนาตาปี
• ปี
• ปีกลาย
• มะเมีย

คำไวพจน์ ป่า

• ชัฏ
• ดง
• พง
• พงพนา
• พงพี
• พงไพร
• พนัส
• พนา
• พนาดร

คำไวพจน์ ผู้ชาย

• กนิษฐภาดา
• กระทาชาย
• กระผม
• กระหม่อม
• กระไทชาย
• กะกัง
• ขันที
• คนดิบ
• คนสุก

คำไวพจน์ ผู้หญิง

• กัญญา
• กันยา
• กัลยา
• กัลยาณี
• กานดา
• กามินี
• จอมขวัญ
• ดรุณี
• ดวงตา

คำไวพจน์ ฝน

• จั้ก ๆ
• ปรอย ๆ
• พรรษ
• พรรษา
• พรำ
• พรำ ๆ
• พลาหก
• พายุ
• พิรุณ

คำไวพจน์ ภูเขา

• คีรี
• นคะ
• นคินทร
• นคินทร์
• บรรพต
• พนม
• ภู
• ภูผา
• ศิขริน

คำไวพจน์ มด

• ง่าม
• ตะนอย
• ตะลาน
• มดดำ
• มดแดง
• อ้ายชื่น
• เล็น

คำไวพจน์ มาก

• กรด
• กระชอม
• ขู
• ครามครัน
• คลาคล่ำ
• คับคั่ง
• จัด
• ชะมัด
• ชุกชุม

คำไวพจน์ มือ

• กร
• หัตถ
• หัตถ์

คำไวพจน์ ม้า

• ดุรงค์
• พาชี
• มโนมัย
• สินธพ
• อัศว
• อัศวะ
• อัสดร
• อาชา
• อาชาไนย

คำไวพจน์ ยักษ์

• กุมภัณฑ์
• ยักษา
• ยักษิณี
• ยักษี
• รากษส
• ราพณาสูร
• ราพณ์
• รามสูร
• อสุรา

คำไวพจน์ รัก

• ชอบ
• ชอบพอ
• ชอบใจ
• ช่ืนชอบ
• นิยม
• ปฏิพัทธ์
• ปลื้ม
• พิสมัย
• พึงพอใจ

คำไวพจน์ ราชสีห์

• นฤเคนทร์
• สีหราช
• สีห์
• ไกรสร
• ไกรสีห์

คำไวพจน์ ร่างกาย

• กรชกาย
• กาย
• กาย-
• กายา
• กายาพยพ
• มูรดี
• มูรติ
• วปุ
• วิคหะ

คำไวพจน์ ร้องไห้

• กระซิก
• กระอืด
• กระโหย
• กันแสง
• กำสรวล
• กินน้ำตา
• กินน้ำตาต่างข้าว
• ครํ่าครวญ
• งอแง

คำไวพจน์ ลม

• พระพาย
• มารุต
• วาโย

คำไวพจน์ ลิง

• กบินทร์
• กบิล
• กระบี่
• พานร
• พานรินทร์
• วอก
• วานร
• วานรินทร์

คำไวพจน์ ลูกชาย

• กูน
• ตนุช
• บุตร
• ปรัตยา
• เอารส
• โอรส

คำไวพจน์ ลูกหญิง

• ทุหิตา
• ธิดา
• ธิตา
• บุตรี
• สุดา

คำไวพจน์ วัด

• การเปรียญ
• พุทธาวาส
• ราชวรมหาวิหาร
• ราชวรวิหาร
• วรมหาวิหาร
• วรวิหาร
• วัดราษฎร์
• วิหาร
• ศาลาการเปรียญ

คำไวพจน์ วัว

• กระบือ
• กาสร
• ควาย
• คาวี
• ฉลู
• พฤษภ
• มหิงสา
• มหิงส์
• อสุภ

คำไวพจน์ ศัตรู

• ข้าศึก
• คนโกง
• คู่จองเวร
• คู่อริ
• ดัสกร
• ปรปักษ์
• ปรปักษ์
• ปัจจามิตร
• ปัจนึก

คำไวพจน์ สงคราม

• กรุน
• การรบพุ่ง
• จำบัง
• ฉุป
• ฉุป-
• ต่อสู้
• ยุทธ
• ยุทธ-
• ยุทธนา

คำไวพจน์ สบาย

• ตระอาล
• ผาสุก
• พอดี
• พอเหมาะ
• พอเหมาะพอดี
• รวยรื่น
• ร่มเย็น
• สบาย
• สบายอารมณ์

คำไวพจน์ สัตว์

• ปสพ
• ปาณภูต
• ปาณี
• สัตว
• สัตว-
• สัตวชาติ

คำไวพจน์ สิงโต

• จ้าวแห่งสัตว์
• พาฬ
• พาฬ-
• ราชสีห์
• สิงห์
• เกสรี
• เจ้าป่า
• ไกรศร
• ไกรศรี

คำไวพจน์ สีขาว

• ธวัล
• ปัณฑูร
• ศุกร
• ศุภร
• เศวตร

คำไวพจน์ สีคราม

• สีตะพุ่น
• สีน้ำเงิน
• สีฟ้าอ่อน

คำไวพจน์ สีแดง

• ประวาลวรรณ
• มณีราค
• มันปู
• รุธิระ
• รุเธียร
• หง
• เลือดนก
• เลือดหมู
• โรหิต

คำไวพจน์ หนาว

• ศิศิร
• ศิศีระ
• ศีตละ
• สีต
• สีต-
• สีตล
• สีตล-
• หนาว
• หนาวเหน็บ

คำไวพจน์ หนู

• ชวด
• ตะเภา
• พุก
• มุสิก
• มูสิก
• มูสิก-
• มูสิกะ
• หนู
• หริ่ง

คำไวพจน์ หมอดู

• ดูดวง
• พยากรณ์
• พรหมชาติ
• โหร
• โหรา

คำไวพจน์ หมู

• กุน
• จรุก
• วราหะ
• วราห์
• ศูกร
• สุกร

คำไวพจน์ หอม

• กระอวล
• กำยาน
• คันธ
• คันธ-
• คันธะ
• ฉม
• ดอม
• ดอมดม
• ประทิ่น

คำไวพจน์ หัว

• กบาล
• กะลาหัว
• มุทธา
• มูรธ
• มูรธ-
• มูรธา
• ล้าน
• ศีรษะ
• สิร

คำไวพจน์ หัวใจ

• กมล
• กมล-
• กมลา
• กมลาศ
• กระมล
• หทัย
• หฤทัย
• หฤทัย-
• หัวจิตหัวใจ

คำไวพจน์ อาคาร

• บ้าน
• วิหาร
• เคหา

คำไวพจน์ อารมณ์

• จิตใจ
• ธรรมารมณ์
• ปุเรจาริก
• พิชาน
• สติอารมณ์
• อารมณ์
• อาเวค
• เอกัคตา

คำไวพจน์ อาหาร

• ของกิน
• ขาทนียะ
• ธัญญาหาร
• นิตยภัต
• ผลาหาร
• ภักขะ
• ภักษาหาร
• ภัตตาหาร
• ภิกษาหาร

คำไวพจน์ เกิด

• กำเนิด
• ชนม
• ชนม-
• ชนม์
• ชาต
• ชาต-
• ชาตะ
• ถือกำเนิด
• ประภพ

คำไวพจน์ เครื่องนุ่งห่ม

• ภูษา
• วัตถา
• วัตถาภรณ์
• วัตถาลังการ
• วัตถ์
• อาภรณ์

คำไวพจน์ เงิน

• ปรัก
• รัชฎา
• รัชตะ
• หิรัญ
• เงินทอง

คำไวพจน์ เท้า

• ซ่น
• ตีน
• บท
• บทบงกช
• บทศรี
• บัวบาท
• บาท
• บาทา
• ยุคลบาท

คำไวพจน์ เพื่อน

• กัลยาณมิตร
• คู่
• คู่ซี้
• คู่ทุกข์คู่ยาก
• คู่หู
• มิตรภาพ
• มิตรแท้
• วยัสย์
• สขะ

คำไวพจน์ เมฆ

• ขี้เมฆ
• ปัชชุน
• ปโยชนม์
• ปโยธร
• พยับเมฆ
• พลาหก
• วลาหก
• วาริท
• วาริธร

คำไวพจน์ เมือง

• กรุง
• ธานิน
• ธานินทร์
• ธานี
• นคร
• นคร
• นครา
• นครินทร์
• นคเรศ

คำไวพจน์ เมืองหลวง

• ราชธานี
• หัวเมือง
• เมืองศูนย์กลาง
• เมืองเป็นที่ตั้งรัฐบาล

คำไวพจน์ เยอะ

• มาก
• หลาย
• เยอะ
• เยอะแยะ
• แยะ

คำไวพจน์ เรียนรู้

• ร่ำเรียน
• เรียน
• เรียนหนังสือ
• เล่าเรียน

คำไวพจน์ เรือ

• ข้างกระดาน
• ฉลากบาง
• ดารณี
• ตูก
• นาวา
• นาวา
• นาวี
• นาเวศ
• ยวดยาน

คำไวพจน์ เล็ก

• กระจิริด
• กระจิ๋ว
• กระจิ๋วหลิว
• กระจุ๋มกระจิ๋ม
• กระจ้อน
• กระจ้อยร่อย
• กริ้งกริ้ว
• กะแอ
• กิ่งก้อย

คำไวพจน์ เวลา

• กลางวัน
• กลาางคืน
• กัลปาวสาน
• กาล
• ครู่
• คืน
• จิรกาล
• จิรัฐิติกาล
• ทินาท

คำไวพจน์ เสือ

• ขาล
• พยัคฆา
• พยัคฆ์
• พาฬ
• ศารทูล

คำไวพจน์ แผ่นดิน

• กษมา
• ด้าว
• ธรณิน
• ธรณี
• ธรา
• ธราดล
• ธริษตรี
• ธาตรี
• ธาษตรี

คำไวพจน์ แม่

• ชวด
• ชเนตตี
• ทวด
• ผู้ให้กำเนิด
• มาดา
• มาตฤ
• มาตา
• มาตุ
• มาตุรงค์

คำไวพจน์ แม่น้ำ

• คลอง
• ชลาสินธุ์
• ทะเล
• น้ำ
• มหาสมุทร
• ลำน้ำ
• ลุ่มน้ำ
• สทิง
• สายชล

คำไวพจน์ แสง

• กร
• กระแสง
• จัดจ้า
• ฉาย
• ฉิน
• ทีป
• ทีปะ
• นิภา
• บริราช

คำไวพจน์ โกรธ

• กริ้ว
• ขัดเคือง
• ขัดแค้น
• ขัดใจ
• ขึ้ง
• ขึ้งเคียด
• ขึ้งโกรธ
• ขุ่นเคืองใจอย่างแรง
• ขุ่นแค้น

คำไวพจน์ ใจ

• กมล
• ดวงหทัย
• ดวงแด
• ดวงใจ
• มน
• มโน
• ฤดี
• ฤทัย
• หฤทัย

คำไวพจน์ ใหญ่ กว้าง

• พิบูลย์
• มหันต์
• มหา
• มหึมา
• มโหฬาร
• ไพศาล

คำไวพจน์ ไก่

• กุกกุฏ
• กุกกุฏ-
• ตะเภา
• ระกา
• อัณฑชะ
• อู
• เยีย
• ไก่ต่อ
• ไก่บ้าน

คำไวพจน์ ไป

• ครรไล
• คระไล
• จร
• จร
• จากไป
• ดำเนิน
• ตู
• ถั่ง
• ยาตรา

คำไวพจน์ ไฟ

• กูณฑ์
• ปราพก
• อัคคี
• อัคนี
• เดช
• เพลิง

คำไวพจน์ ไหว้

• กราบ
• คารวะ
• คำนับ
• ถวายบังคม
• นอบนัอม
• บูชา
• ประณต
• ประณม
• วันทา

ความหมายของคำไวพจน์

คำไวพจน์ เป็นชื่อเรียกคำในภาษาไทยอีกพวกหนึ่ง มีความหมายต่างกันเป็น 2 นัย หรือเรียกอีกอย่างว่า การหลากคำ

• นัยหนึ่งพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พุทธศักราช 2542 ให้คำอธิบายว่า "คำที่เขียนต่างกันแต่มีความหมายเหมือนกันหรือใกล้เคียงกันมาก เช่น มนุษย์ กับ คน บ้าน กับ เรือน รอ กับ คอย ป่า กับ ดง คำพ้องความ ก็ว่า" (พจนานุกรม 2542 หน้า 1091)
• และในที่เดียวกันนี้ได้ให้ความหมายที่พระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย อาจารยางกูร) กล่าวไว้ในหนังสือแบบเรียนภาษาไทย ด้วยว่า หมายถึง "คำที่ออกเสียงเหมือนกันแต่เขียนต่างกันและมีความหมายต่างกัน เช่น ใส กับ ไส โจทก์ กับ โจทย์ พาน กับ พาล ปัจจุบันเรียกว่า คำพ้องเสียง"
• ปัจจุบันเราจะพบเห็นในลักษณะของ คำพ้องความหมาย

การนำคำไวพจน์ไปใช้

ตัวอย่างการใช้คำไวพจน์ในบทกลอน บทกวี

คำไวพจน์ มาจากอะไร?

คำไวพจน์ อ่านว่า ไว-พด

คำไวพจน์ มาจาก ภาษาบาลีว่า “เววจน” (เว-วะ-จะ-นะ)

รากศัพท์มาจาก วิ + วจน

ยังไม่หมดเพียงเท่านี้ หากต้องการหาคำไวพจน์คำไหนก็สามารถพิมพ์คำค้นหาได้เลย หรือจะไปดูหมวดหมู่ที่คัดแยกไว้ให้แล้วโดยตรงก็ได้

คําไวพจน์ ถือเป็นความงดงามทางภาษาไทย เป็นมรดกทางวัฒนธรรมภาษาที่สืบทอดต่อ ๆ กันผ่านงานวรรณกรรมประเภทต่าง ๆ ทั้งกาพย์กลอน ซึ่งอย่สงที่เรารู้ว่าภาษาไทยนั้นมีคำยืมมาจากหลายภาษา คือได้รับอิทธิพลจากภาษาสันสกฤต-บาลี ผสมกลืนกลายจนกลายเป็นความสละสลวย ก็จะเป็นเราเองที่ต้องเลือกนำไปปรับใช้ให้เหมาะสมกับภาษาระดับต่าง ๆ