เป็นเรื่องที่ค่อนข้างยากอีกเรื่องหนึ่งของการเรียนรู้ภาษาไทย นั่นก็คือ คำไวพจน์ หรือ การหลากคำ หรือ คำพ้องรูป คำพ้องความ ก็ว่า และตรงกับภาษาอังกฤษว่า Synonym แต่ใช่ว่าจะแค่ทำให้ยากอย่างเดียว ประโยชน์ที่ชัดเจนของคำไวพจน์คือ ความหลากหลายนี่แหละ เวลาแต่งกลอนแบบไทย ๆ ที่ต้องมีข้อกำหนดเรื่องเสียง วรรณยุกต์ด้วยแล้ว การเลือกคำที่ตรงมาเพื่อให้ได้คำหมายที่ต้องการจึงเป็นเสน่ห์อย่างหนึ่งของภาษาไทยเลยเชียวนะ

คำไวพจน์ คืออะไร

   คำไวพจน์ คือ คำที่มีความหมายเหมือนกัน แต่ใช้ในบริบทต่าง ๆ กัน หรือเรียกอีกอย่างว่า คำพ้องความ ความหมายตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พุทธศักราช 2552 ให้คำอธิบายว่า "คำที่เขียนต่างกันแต่มีความหมายเหมือนกันหรือใกล้เคียงกันมาก เช่น มนุษย์ กับ คน บ้าน กับ เรือน รอ กับ คอย ป่า กับ ดง คำพ้องความ ก็ว่า" (พจนานุกรม 2542 หน้า 1091)

 

คำไวพจน์แบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม

     ปัจจุบัน มีการศึกษาคำที่พ้อง และแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม คือ

1. คำพ้องรูป คำพ้องเสียง และคำพ้องความหมายหรือคำพ้องความ คำพ้องรูป คือคำที่มีรูปเขียนเหมือนกัน มีความหมายต่างกัน ออกเสียงต่างกันหรือเหมือนกันก็ได้ เช่น คำว่า ชิน แปลว่า คุ้นจนเจน หรือผู้ชนะ หรือเนื้อโลหะเจือชนิดหนึ่ง
2. คำพ้องเสียง คือคำที่เขียนต่างกัน มีความหมายต่างกัน ออกเสียงเหมือนกัน เช่น คำว่า ใจ กับ ไจ จร กับ จอน
3. คำพ้องความ (คำไวพจน์ของพจนานุกรมราชบัณฑิตฯ) คือคำต่างรูป ต่างเสียง แต่มีความหมายเหมือนหรือใกล้เคียงกัน เช่น กิน กับ รับประทาน กัลยา นารี สุดา สมร หญิง เป็นคำพ้องความกัน

การหลากคำ คำพ้องความ คำพ้องเสียง คำที่มีความคล้ายกัน

 

ความหมายของคำไวพจน์

คำไวพจน์ กตัญญู ได้แก่

กตัญญุตา	กตัญญู	กตัญญูกตเวที
กตเวที	รู้คุณ	รู้คุณคน
รู้จักบุญคุณ	สำนึกบญคุณ

คำไวพจน์ การศึกษา ได้แก่

ความรู้	เรียน	เรียนหนังสือ
เล่าเรียน

คำไวพจน์ ขาว ได้แก่

ธวัล	ปัณฑูร	ศุกร
ศุภร	เศวตร

คำไวพจน์ คน ได้แก่

ชน	นร	บุรุษ
มนุษย์	มรรตย	มานพ

คำไวพจน์ ครุฑ ได้แก่

กาศยป	ขนบคาศน์	ขเดศวร
นาคานดก	นาคานตกะ	ปันนคนาสน์
วิษณุรถ	สุบรรณ	สุวรรณกาย
เวนไตย

คำไวพจน์ ควาย ได้แก่

กระบือ

กาสร

มหิงสา

คำไวพจน์ คำกริยาแสดงความเคลื่อนไหว ได้แก่

นวย	ประพาส	ยุรยาตร
ลีลา	เยื้องย่าง	ไคลคลา

คำไวพจน์ คำพูด ได้แก่

ถ้อย	พจนา	พากย์
วจี	วัจนะ	วัจนา
วาจา

คำไวพจน์ งาม ได้แก่

บวร	พะงา	รุจิเรข
วิศิษฏ์	สิงคลิ้ง	อะเคื้อ
อันแถ้ง	เสาวภาคย์	โสภณ

คำไวพจน์ งู ได้แก่

นาคราช	นาคา	ภุชงค์
อสรพิษ	อหิ	อุรค
เงี้ยว	เทียรฆชาติ

คำไวพจน์ จระเข้ ได้แก่

กุมภา	กุมภิล	กุมภีล์
นักกะ	นักระ

คำไวพจน์ ช้าง ได้แก่

กรินทร์	กรี	กุญชร
คช	คชา	คชาธาร
คชินทร์	คเชนทร์	ดำริ
วารณ

คำไวพจน์ ดวงตา ได้แก่

ตา

เนตร

คำไวพจน์ ดอกบัว ได้แก่

จงกล	นิลุบล	นิโลตบล
บงกช	บุณฑริก	บุษกร
ปทุม	ปทุมา	ปัทมา
สัตตบงกช

คำไวพจน์ ดอกไม้ ได้แก่

บุปผชาติ	บุปผา	บุษบง
บุษบัน	บุษบา	บุหงา
ผกา	ผกามาศ	มาลา
มาลี

คำไวพจน์ ตาย ได้แก่

ดับจิต	บรรลัย	ปรลัย
มรณะ	วายชนม์	วายชีพ

คำไวพจน์ ต้นไม้ ได้แก่

ตรุ	พฤกษ์	รุกข์
เฌอ

คำไวพจน์ ถ้อยคำ ได้แก่

กถา	กถาพันธ์	กถามรรค
กถามรรคเทศนา	กถามุข	คำกล่าว
คำอธิบาย	ธรรมกถา	ปาฐกถา
สัมโมทนียกถา

คำไวพจน์ ทรัพยากรแร่ธาตุ ได้แก่

กำมะถัน	ก๊าซธรรมชาติ	ดินขาว
ดีบุก	ตะกั่ว	ถ่านหิน
ทราย	ทองคำ	ทองแดง
น้ำมันดิบ

คำไวพจน์ ทหาร ได้แก่

ทหาร

คำไวพจน์ ทองคำ ได้แก่

กนก	กัมพู	กาญจนา
กาณจน์	ชมพูนุท	มาศ
สุพรรณ	สุวรรณ	เหม

คำไวพจน์ นก ได้แก่

ทวิช	ทวิชาชาติ	ทิชากร
บุหรง	ปักษา	ปักษิณ
ปักษี	วิหค	สกุณ
สกุณา

คำไวพจน์ นรก ได้แก่

ทุคติ นารก

นรก

นิรย

คำไวพจน์ นักปราชญ์ ได้แก่

ธีระ	ธีร์	บัณฑิต
ปราชญ์	เธียร	เมธ
เมธา	เมธี

คำไวพจน์ นางอันเป็นที่รัก ได้แก่

ขวัญตา	ขวัญอ่อน	ทรามสงวน
ทรามสวาท	สมร	เยาวมาลย์
แก้วกับตน	แก้วกับอก

คำไวพจน์ นางอุมา ได้แก่

กาตยายนี	จัณฑี	นางกาลี
ภวาณี	รุทธานี	เคารี
ไหมวดี

คำไวพจน์ น้ำ ได้แก่

คงคา	ชลธาร	ชลธี
ชลาลัย	ชลาศัย	ชโลทร
ทึก	ธาร	ธารา
นที

คำไวพจน์ ปลา ได้แก่

ชลจร	ปุถุโลม	มัจฉา
มัจฉาชาติ	มัสยา	มิต
มีน	มีนา	วารีชาติ
อัมพุชา

คำไวพจน์ ป่า ได้แก่

ชัฏ	ดง	พง
พงพนา	พงพี	พงไพร
พนัส	พนา	พนาดร
พนาลี

คำไวพจน์ ผู้ชาย ได้แก่

ผู้ชาย

คำไวพจน์ ผู้หญิง ได้แก่

กัญญา	กันยา	กัลยาณี
กานดา	ดรุณี	ดวงสมร
นงคราญ	นงพะงา	นงราม
นงลักษณ์

คำไวพจน์ พระจันทร์ ได้แก่

กัษษากร	นิศากร	นิศาบดี
บุหลัน	รัชนีกร	ศศิ
ศศิธร	ศิวเศขร	เดือน
แข

คำไวพจน์ พระพรหม ได้แก่

กมลาสน์	กัมลาศ	จัตุพักตร์
ธาดา	นิรทรุหิณ	ปรชาบดี
พระทรงหงส์	วิธาดา	สรษดา
สรษดา

คำไวพจน์ พระพุทธเจ้า ได้แก่

ชินศรี	พระชินวร	พระชินสีห์
พระตถาคต	พระทศญาณ	พระทศพลญาณ
พระธรรมราช	พระผู้มีพระภาคเจ้า	พระศากยมุนี
พระสมณโคดม

คำไวพจน์ พระวิษณุ ได้แก่

กฤษณะ	จักรปาณี	ธราธร
ธราธาร	พระกฤษณ์	พระจักรี
พระนารายณ์	มาธพ	ศางดี
สวภู

คำไวพจน์ พระอาทิตย์ ได้แก่

ตะวัน	ทยุมณี	ทินกร
ทิพากร	ทิวากร	ประภากร
พรมัน	ภาณุ	ภาณุมาศ
ภาสกร

คำไวพจน์ พระอินทร์ ได้แก่

ตรีเนตร	ท้าวพันตา	พันเนตร
มรุตวาน	มัฆวาน	วชิรปาณี
วชิราวุธ	วัชรินทร์	สหัสนัยน์
สหัสโยนี

คำไวพจน์ พระอิศวร ได้แก่

จันทรเศขร	ตรีโลกนาถ	ทรงอินทรชฎา
บิดามห	ปศุบดี	ภูเตศ
ภูเตศวร	มหาเทพ	มเหศวร
ศังกร

คำไวพจน์ พระเจ้าแผ่นดิน ได้แก่

กษัตร	กษัตริย์	กษัตรีศูร
ขัตติยวงศ์	จอมราช	ท่านไท้ธรณี
ท้าวธรณิศ	ธรณิศ	ธรณิศร
ธรณิศวร์

คำไวพจน์ ฟ้า ได้แก่

คคนางค์	คคนานต์	ทิฆัมพร
นภ	นภดล	นภา
นภาลัย	หาว	อัมพร
อากาศ

คำไวพจน์ ภูเขา ได้แก่

คีรี	นคะ	นคินทร
นคินทร์	บรรพต	พนม
ภู	ภูผา	ศิขริน
ศิงขร

คำไวพจน์ มลทิน ได้แก่

คาว	ด่างพร้อย	มละ
มัวหมอง	มุทิน	ราคี
สกปรก	สนิม	อุปราคา
เกลือกกลั้ว

คำไวพจน์ ม้า ได้แก่

ดุรงค์	พาชี	มโนมัย
สินธพ	อัศว	อัศวะ
อัสดร	อาชา	อาชาไนย
แสะ

คำไวพจน์ ยักษ์ ได้แก่

กุมภัณฑ์	ยักษา	ยักษิณี
ยักษี	รากษส	ราพณาสูร
ราพณ์	รามสูร	อสุรา
อสูร

คำไวพจน์ ราชสีห์ ได้แก่

นฤเคนทร์	สีหราช	สีห์
ไกรสร	ไกรสีห์

คำไวพจน์ ลม ได้แก่

พระพาย

มารุต

วาโย

คำไวพจน์ ลิง ได้แก่

กบินทร์	กบิล	กระบี่
พานร	พานรินทร์	วอก
วานร	วานรินทร์

คำไวพจน์ ลูกชาย ได้แก่

กูน	ตนุช	บุตร
ปรัตยา	เอารส	โอรส

คำไวพจน์ ลูกหญิง ได้แก่

ทุหิตา	ธิดา	ธิตา
บุตรี	สุดา

คำไวพจน์ วัว ได้แก่

กระบือ	กาสร	ควาย
คาวี	ฉลู	พฤษภ
มหิงสา	มหิงส์	อสุภ

คำไวพจน์ ศัตรู ได้แก่

ดัสกร	ปรปักษ์	ปัจจามิตร
ริปู	อริ	เวรี
ไพรี

คำไวพจน์ สงคราม ได้แก่

สงคราม

สู้รบ

คำไวพจน์ สวยงาม ได้แก่

ดูดี	ติดตา	น่าสนใจ
สวย	หล่อ	เคลิบเคลิ้ม

คำไวพจน์ สวรรค์ ได้แก่

ศิวโลก	สรวง	สุขาวดี
สุคติ	สุราลัย	สุริยโลก
เทวาลัย	เทวาวาส	เทวโลก
ไตรทศาลัย

คำไวพจน์ หมอดู ได้แก่

ดูดวง	พยากรณ์	พรหมชาติ
โหร	โหรา

คำไวพจน์ หมู ได้แก่

สุกร

คำไวพจน์ อกตัญญู ได้แก่

ทรพี	นิรคุณ	อกตัญญู
อกตเวที	เนรคุณ	ไม่รู้คุณ
ไม่รู้คุณคน	ไม่รู้จักบุญคุณ	ไม่รู้อุปการคุณ
ไม่สำนึกบญคุณ

คำไวพจน์ เครื่องนุ่งห่ม ได้แก่

ภูษา	วัตถา	วัตถาภรณ์
วัตถาลังการ	วัตถ์	อาภรณ์

คำไวพจน์ เงิน ได้แก่

ปรัก	รัชฎา	รัชตะ
หิรัญ

คำไวพจน์ เต่า ได้แก่

นักกะ

คำไวพจน์ เทวดา ได้แก่

นางฟ้า	นิรชรา	ปรวาณ
สุร	สุรารักษ์	อมร
เทพ	เทว	เทวัญ
เทวา

คำไวพจน์ เทวดาผู้หญิง ได้แก่

เทวี

คำไวพจน์ เทวดาหญิง ได้แก่

กินรี

นางฟ้า

นางสวรรค์

คำไวพจน์ เมือง ได้แก่

กรุง	ธานิน	ธานินทร์
ธานี	นคร	นคร
นครา	นครินทร์	นคเรศ
บุรินทร์

คำไวพจน์ เมืองหลวง ได้แก่

ราชธานี	หัวเมือง	เมืองศูนย์กลาง
เมืองเป็นที่ตั้งรัฐบาล

คำไวพจน์ เรือ ได้แก่

นาวา

คำไวพจน์ เสือ ได้แก่

ขาล	พยัคฆา	พยัคฆ์
พาฬ	ศารทูล

คำไวพจน์ แผ่นดิน ได้แก่

กษมา	ด้าว	ธรณิน
ธรณี	ธรา	ธราดล
ธริษตรี	ธาษตรี	ธเรษตรี
ปฐพี

คำไวพจน์ แม่น้ำ ได้แก่

สายชล

คำไวพจน์ ใจ ได้แก่

กมล	ดวงหทัย	ดวงแด
ดวงใจ	มน	มโน
ฤดี	ฤทัย	หฤทัย

คำไวพจน์ ใหญ่ กว้าง ได้แก่

พิบูลย์	มหันต์	มหา
มหึมา	มโหฬาร	ไพศาล

คำไวพจน์ ไป ได้แก่

จร	ยาตรา	สัญจร
เต้า

คำไวพจน์ ไฟ ได้แก่

กูณฑ์	ปราพก	อัคคี
อัคนี	เดช	เพลิง

คำไวพจน์ ไหว้ ได้แก่

กราบ	คารวะ	คำนับ
ถวายบังคม	นอบนัอม	บูชา
ประณต	ประณม	ไหว้

!!! ยังมีคำไวพจน์ ของ คำอื่นๆ อีกมากมาย ที่เราได้รวบรวมไว้เป็นหมวดหมู่ให้แล้ว ไปดูต่อได้ที่ รวมหมวดหมู่คำไวพจน์

เมนูแนะนำ

• คำไวพจน์ - รวมคําไวพจน์ คำพ้องความ คำคล้ายกัน ทุกหมวดหมู่
• รวมหมวดหมู่คำศัพท์
• รวมคำศัพท์ ที่ใช้บ่อย 100 คำ
• รวมคำศัพท์ ที่ใช้บ่อย 200 คำ