ค้นเจอ 69 รายการ

ขอมหัว

หมายถึงคลุมหัว

มหายุทธกรรม

หมายถึงการรบใหญ่ อย่างว่า มหายุทธกรรมบั้นเล็วสรวงเศิกใหญ่ แล้วท่อนี้ถวายไท้พระยอดคุณ แท้แล้ว (สังข์).

กง

หมายถึงเขตแดน, บริเวณ, สิ่งที่มีลักษณะกลมหรือคล้ายวงกลม

ก่น

หมายถึงเจาะ, ขุด ใช้เสียมขุดดินให้เป็นหลุมเป็นบ่อ เรียก ก่น เช่น ก่นสร้าง ก่นมัน เสาะหา, แสวงหา, ดั้นด้นตามหา

ก่อซ่อ

หมายถึงอาการก้มหมอบตัวของเด็ก ถ้าเป็นอาการของผู้ใหญ่ เรียก กู่ซู่

ข้าวปาด

หมายถึงขนมโบราณชนิดหนึ่ง คล้ายขนมเปียกปูน แต่ค่อนข้างเหนียวกว่ามาก ปัจจุบันไม่ค่อยเห็นขนมชนิดนี้แล้ว แต่ก็ยังใช้คำว่า ข้าวปาด ในความหมายถึง ขนมเปียกปูน

แว่

หมายถึงไปมาหาสู่ เยี่ยมเยือน ความหมายคล้ายกับภาษากลางคำว่า แวะ

กฎอัยการศึก

หมายถึงกฎหมายที่ตราขึ้นใช้ในเวลาที่จำเป็น เช่นเมื่อบ้านเมืองเกิดข้าศึกสงครามหรือความไม่สงบจะต้องตรากฎหมายขึ้นใช้ในภาวะเช่นนี้ กฎหมายนี้เรียก กฎอัยการศึก อำนาจบริหารบ้านเมืองตกอยู่ในอำนาจทหาร ทหารจะใช้กฎนี้ไปจนกว่าบ้านเมืองจะสงบสุข.

กระจอนจูม

หมายถึงตุ้มหูที่ทำเป็นดอกตูมๆ เหมือนดอกงิ้ว เรียก กระจอนจูม อย่างว่า กระจอนจูมสุบเซิดคำกวมเกล้า (ขุนทึง).

กระจาด

หมายถึงภาชนะที่สานด้วยไม้ไผ่ รูปเตี้ย ปากกว้าง สำหรับใส่สิ่งของที่ซื้อมาจากตลาด หรือใส่เครื่องกัณฑ์เทศน์มหาชาติ.

ตั๋วะ

หมายถึงโกหก พุดปด พุดเท็จ พูดโกหกหลอกลวง เรียก ตั๋วะ อย่างว่า อย่ามาตั๋วะให้หล้มตกหล่มดินทราย ตั๋วะให้กำดินทรายหว่านลงในน้ำ เฮ็ดให้เฮียมหลงหล้มตกตมทังหล่ม ตั๋วะให้คาดลาดล้มกลางบ้านมื่นชะเล (ผญา).

ไตรยางค์

หมายถึงอักษรสามหมู่คือ อักษรสูง อักษรกลาง อักษรต่ำ.

 ภาษาอีสาน จัดกลุ่มตามตัวอักษร ก-ฮ