ค้นเจอ 448 รายการ

กก

หมายถึงต้นตระกูล ผู้เป็นต้นตระกูล เรียก กก, กอ หรือเหง้า ก็เรียก อย่างว่า กกกอเหง้าวงศ์สกุลโคตรย่า ให้บูชาอ่อนน้อมถนอมไว้อย่าลวน (บ.)

ไจ

หมายถึงด้ายที่ปั่นเต็มไนแล้วเก็บออกมาเรียกฝ้ายหนึ่งไจ สิบไจเท่ากับหนึ่งปอย. กรอง เกรอะ ต้มปลาร้าแล้วกรองเอาแต่น้ำ เรียก ไจปลาแดก เกรอะปลาแดก เตอะปลาแดก ก็ว่า.

กระจก

หมายถึงกระจกเงา กระจกสำหรับส่องดูเงาหน้า เรียก กระจก แว่นแยงเงา ก็ว่า.

กรบูร

หมายถึงชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง กลั่นเอายางทำยาได้ เรียก กรบูร การบูร ก็ว่า.

ช้า

หมายถึงนาน ไม่เร็ว ไม่ไว การทำโดยอาการเชื่องช้า เรียก ช้า อย่างว่า ช้าเป็นการนานเป็นคุณ (ภาษิต).

ทัวระกรรม

หมายถึงการทำให้ได้รับความลำบาก เช่น ถูกฆ่าตีบีท์โบยเกือบจะเอาชีวิตไว้ไม่รอด เรียก ทัวระกรรม.

กะไต

หมายถึงกรรไกร กรรไกรสำหรับตัดผมเรียก มีดกะไต มีดตะไก ก็ว่า.

แดกงา

หมายถึงขนมคลุกงา คือ คั่วงาแล้วตำข้าวเหนียวนึ่งผสมน้ำอ้อย เรียก เข้าแดกงา.

ลุ้ย

หมายถึงอาการที่น้ำไหลช้าๆ เรียก น้ำไหลลุ้ยลุ้ย ยุ้ยยุ้ย ก็ว่า.

ไหมคอ

หมายถึงเส้นไหมที่ละเอียด ไม่มีขี้ติดเหมาะที่จะใช้ทอได้ทันที เรียก ไหมคอ.

อกุศลกรรมบถ

หมายถึงทางแห่งความชั่ว ทางบาป มี ๑๐ อย่าง คือ เกิดแต่กาย เรียก กายทุจริต ๓ ได้แก่ฆ่าสัตว์ ลักทรัพย์ ประพฤติผิดในกาม เกิดแต่วาจา เรียก วจีทุจริต ๔ ได้แก่พูดเท็จ พูดส่อเสียด พูดคำหยาบ พูดเพ้อเจ้อ เกิดแต่ใจ เรียก มโนทุจริต ๓ ได้แก่โลภอยากได้ของคนอื่น ปองร้ายเขา เห็นผิดจากคลองธรรม เรียก อกุศลกรรมบถ (ป. ส.).

กฎี

หมายถึงเรือนเป็นที่อยู่อาศัยของพระภิกษุสามเณร เรียก กฎี กุฏี กะฏีก็ว่า (ป.กุฏิ).

 ภาษาอีสาน จัดกลุ่มตามตัวอักษร ก-ฮ