ผลการค้นหา

ฮ่มเมือง

หมายถึงเจ้าเมืองที่ปกปักรักษาให้บ้านเมืองอยู่เย็นเป็นสุข เรียก ฮ่มเมือง อย่างว่า ฟังยินฮื่นฮื่นฟ้าปีใหม่ฮวายเสียง พุ้นเยอ ออระทึมบดฮ่มเมืองแสนท้าง ทุกเชียงย้องนางจอมเป็นยอด เฮืองเฮื่อช้างงาซ้องอยู่โฮง (ฮุ่ง).

พลเมือง

หมายถึงประชาชน.

เฮวฮอด

หมายถึงถึงเร็ว อย่างว่า เมื่อนั้นหมอเมืองฮู้โดยพลันเฮวฮอด ขาบพระเจ้าลุ่มฟ้าปุนตั้งเลขเลียน (สังข์).

กฎุมพี

หมายถึงคนมั่งมีเรียก กฎุมพี กฎมพีต ก็ว่า อย่างว่า ยังมีกฎมพีตเชื้อสถิตที่นครหลวง พาราญสีเมืองทีปชมพูภายพื้น (เสียว).

โล่ง

หมายถึงพูดคล่องเรียก เว้าโล่ง ไม้ที่ผ่าง่ายไม่เสี้ยวเรียก ไม้โล่ง คิดออกซอกเห็นเรียก โล่งอกโล่งใจ หายใจสะดวกเรียก หันใจโล่ง ทางตรงเรียก ทางโล่ง อย่างว่า เมืองเมืองม้าอานคำห้างหิ่ง ทางโล่งเท้าขวางกว้างฮอดปะกัน (ฮุ่ง).

ประจำเมือง

หมายถึงชื่อดาวพระศุกร์ที่ขึ้นในเวลาหัวค่ำ.

ฮ่วม

หมายถึงร่วม สมสู่อยู่ร่วมกัน เรียก ฮ่วมกัน อย่างว่า นับแต่กุมภัณฑ์ได้จอมพระนางมาฮ่วม หลายขวบเข้าระดูได้แปดปีนั้นแล้ว สองกล่อมกลิ้งรัตนาสน์เฮียงฮส เสนหาฮักลวดลืมเมืองบ้าน (สังข์).

ฮ่ำไฮ

หมายถึงร่ำไร อย่างว่า คึดแม่ป้าปุนไห้ฮ่ำไฮ (สังข์) ชะบูหน้าท้าวฮ่ำไฮความเลยลวด เชิญสายสมรม่วนเมืองกินแล้ว ในถันถ้องฮามฮอยฮ้อยส่ำ ทุกที่แผ้วผิวพร้อมพ่องถอย (ฮุ่ง).

ขี้หนู

หมายถึงชื่อพรรณไม้ขนาดกลางชนิดหนึ่ง ใบคล้ายใบมะเกลือ ผลเล็กและป้อมเหมือนขี้หนู เมื่อดิบมีรสฝาดเล็กน้อย, ชื่อพริกชนิดหนึ่ง เรียก พริกขี้หนู, และชื่อขนมชนิดหนึ่งเรียก ขนมขี้หนู.

อาว

หมายถึงน้องชายของพ่อ เรียก อาว อย่างว่า ขอให้อาได้เห็นหน้าอาวยามน้อย (สังข์) เขาพี่น้องเนืองสู้ช่อยอาว (ฮุ่ง). อาว แปลว่า น้องชายของพ่อ ส่วนน้องสาวของพ่อ เรียกว่า อา เหมือนในภาษาไทยกลาง

กระจัดกระจาย

หมายถึงเรี่ยราด, ไม่เป็นระเบียบ เช่น ของสิบอย่างวางไว้สิบที่ เรียกกระจัดกระจาย กระหยาดกระยาย ซะซายยายยัง ก็ว่า อย่างว่า สองพันกลิ้งกุมกันกลางแก่ง พระก็เปื้องดาบแผ้วเผลี้ยงเนื้อท่านธร คีงกระจัดม้างหัวชวนสะเด็นขาด มันก็ติดต่อได้คืนเข้าฮ่อมา (สังข์).

กบิล

หมายถึง1.)ลิง (ส. กปิล). 2.)ระเบียบ,แบบ,ทาง เช่น กบิลความ กบิลเมือง อย่างว่า ฮุ่งค่ำอื้ออามาตย์ ชุมสนาม โดยเดิมกบิลชั่วลางประถมเถ้าเชียงหลวงล้นระงมคนเค้าคื่น ทุกท่วยใต้ลุ่มฟ้ายำท้าวทอดทอง (สังข์).