ค้นเจอ 39 รายการ

แดกงา

หมายถึงขนมคลุกงา คือ คั่วงาแล้วตำข้าวเหนียวนึ่งผสมน้ำอ้อย เรียก เข้าแดกงา.

ไตรจักร

หมายถึงภพทั้งสาม คือ กามภพ รูปภพ อรูปภพ ตามไสยศาสตร์ว่า โลกมนุษย์ โลกสวรรค์ โลกบาดาล หรือจะเรียก ไตรภูมิ ก็ความหมายเดียวกัน.

อนันตริยกรรม

หมายถึงกรรมที่มีโทษหนักที่สุด ห้ามสวรรค์ห้ามนิพพาน ตกนรกหมกไหม้หาระหว่างมิได้ อนันตริยกรรมมี ๕ อย่าง คือ ฆ่าพ่อ ฆ่าแม่ ฆ่าพระอรหันต์ ทำสงฆ์ให้แตกจากกัน ทำโลหิตุบาท (ป.).

หมก

หมายถึงห่อหมก เป็นการทำอาหรโดยห่อด้วยใบตอง ใบยอ หรือใบอื่น ๆ โดยคนอีสานจะนิยมนำไปเผาไฟ หรือนึ่ง

กฎมนเทียรบาล

หมายถึงข้อบัญญัติพิเศษเกี่ยวกับพระราชฐานและพระราชวงศ์.

ไซ

หมายถึง- เครื่องสานด้วยไม้ไผ่ชนิดหนึ่งเรียก ไซ - ชื่อหญ้าชนิดหนึ่ง ใบยาวแหลมคมเรียก หญ้าไซ. - เสกเป่าด้วยมนต์ เช่น วัวควายเป็นบาดแผล เสกมนต์เป่า เรียก ไซบาดแผล. - คลั่ง บ้าเลือด เช่น วัวควายถูกตี เลือดมันคลั่ง มันจะขวิดเรา เรียก งัวควายไซ.

สื่อเมือง

หมายถึงคนกลางที่นำข่าวของมหาชนไปสู่รัฐ อย่างว่า ท้าวฮุ่งไขเงื่อนถ้อยถามหมู่ลุงอาว ผายความยินสื่อเมืองฝูงเหง้า บัดนี้เฮาก็ฟันแมนฮ้ายคลาเวียงสะสว่าง เพิงที่เมี้ยนเครื่องเข้าพลล้านลวดลาย ฮู้รือ (ฮุ่ง).

โฮมตุ้ม

หมายถึงชุมนุม , รวมตัว

กดหน้า

หมายถึงก้มหน้า ธรรมเนียมคนโบราณถือการยืนเป็นการเคารพอย่างสูง เมื่อเข้าเฝ้าเจ้านายจะต้องก้มหน้า การก้มหน้านี่แหละเรียก กดหน้า อย่างว่า หลายส่ำถ้วนทุกปากปุนแถลง สองนายเมืองผ่อกายกดหน้า สาวกระสันเยื้อนใยความประสงค์สวาก เจ้าพี่ข้อยลืมน้องหน่ายแหนง (สังข์).

กรรมเวร

หมายถึงการทำด้วยความพยาบาทปองร้าย โดยที่คู่กรรมนั้นได้หมายหมั้นปั้นใจจะตามล้างตามผลาญให้ได้.

แหลว

หมายถึงเหลว สิ่งที่มีลักษณะไม่ข้นเรียก แหลว เช่นน้ำและน้ำมัน เป็นต้น อย่างว่า คื่นคื่นช้างย้องย่างเงยงา มันแหลวไหลอาบคีงคือน้ำ พลกือก้ามเต็มไพรฮ้องโห่ เขาก็จาจีกใส้กินแกล้มนี่นัน (สังข์).

บริกรรม

หมายถึงสวด ท่องบ่น เสกเป่า ตกแต่ง กำหนดใจ นวดฟั้น ฉาบทา เช่น สวดคาถาท่องบ่นมนต์ เป็นต้น.

 ภาษาอีสาน จัดกลุ่มตามตัวอักษร ก-ฮ