ค้นเจอ 161 รายการ

กฎบ้าน

หมายถึงระเบียบที่ชาวบ้านร่วมกันบ้านร่วมกันตั้งขึ้น เรียก กฎบ้าน เช่นการปลูกเรือน ใครจะปลูกเรือนจะต้องไปช่วยเหลือกันทั้งผู้หญิงผู้ชาย ผู้หญิงไปหาอาหารมาเลี้ยง ผู้ชายไปจัดการปลูกทำให้เสร็จในวันเดียว การดำนา เกี่ยวข้าว ตีข้าว ถ้ามีความจำเป็นก็ขอแรงญาติให้ไปช่วย

แมงบ้งขน

หมายถึงบุ้ง, หนอนผีเสื้อ, ตัวหนอนของแมลง มักจะใช้เรียกหนอนที่มีขนปกคลุม บ้ง, บ้งขน, แมงบ้ง, หนอนบ้ง ก็เรียก

หนอนบ้ง

หมายถึงบุ้ง, หนอนผีเสื้อ, ตัวหนอนของแมลง มักจะใช้เรียกหนอนที่มีขนปกคลุม บ้ง, บ้งขน, แมงบ้ง, แมงบ้งขน ก็เรียก

บ้งขน

หมายถึงบุ้ง, หนอนผีเสื้อ, ตัวหนอนของแมลง มักจะใช้เรียกหนอนที่มีขนปกคลุม บ้ง, แมงบ้ง, แมงบ้งขน, หนอนบ้ง ก็เรียก

ไอศวรรย์

หมายถึงความเป็นเจ้าเป็นใหญ่ ความเป็นพระเจ้าแผ่นดิน อำนาจ สมบัติแห่งพระราชาธิบดี ใช้ ไอศูรย์ ไอศริย ก็มี (ป. อิสฺสริย ส. ไอศฺวรฺย).

เก่เด่

หมายถึงชี้ตรง, อาการอื่น ๆ ที่มีลักษณะแข็งและตรง แก่แด่ (ใช้สำหรับสิ่งที่มีอาการคล้ายกัน แต่มีขนาดเล็ก) ก็เรียก

ไหมคำ

หมายถึงเส้นไหมที่ควบด้วยทองแล่ง มีสีเหมือนทองคำ เรียก ไหมคำ ไหมคำนี้ใช้ปักหมอนสามเหลี่ยม หมอนพิง.

บ้ง

หมายถึงบุ้ง, หนอนผีเสื้อ, ตัวหนอนของแมลง มักจะใช้เรียกหนอนที่มีขนปกคลุม บ้งขน, แมงบ้ง, แมงบ้งขน, หนอนบ้ง ก็เรียก

แมงบ้ง

หมายถึงบุ้ง, หนอนผีเสื้อ, ตัวหนอนของแมลง มักจะใช้เรียกหนอนที่มีขนปกคลุม บ้ง, บ้งขน, แมงบ้งขน, หนอนบ้ง ก็เรียก

ไคว่ขีน

หมายถึงระเนระนาด ไม้ล้มทับกันระเนระนาด เรียก ไม้ล้มไขว่ขีน อย่างว่า จิกฮังล้มโคมกันขีนไคว่ กล้วยอ้อยล้มโคมฮั้วไฮ่สวน สาวฮามฮ้างโคมกันกับบ่าว ผู้สาวส่ำน้อยล้มโคมท้าวบ่าวเชียง (บ.).

ก่น

หมายถึงเจาะ, ขุด ใช้เสียมขุดดินให้เป็นหลุมเป็นบ่อ เรียก ก่น เช่น ก่นสร้าง ก่นมัน เสาะหา, แสวงหา, ดั้นด้นตามหา

ข้าวปาด

หมายถึงขนมโบราณชนิดหนึ่ง คล้ายขนมเปียกปูน แต่ค่อนข้างเหนียวกว่ามาก ปัจจุบันไม่ค่อยเห็นขนมชนิดนี้แล้ว แต่ก็ยังใช้คำว่า ข้าวปาด ในความหมายถึง ขนมเปียกปูน

 ภาษาอีสาน จัดกลุ่มตามตัวอักษร ก-ฮ