ค้นเจอ 131 รายการ

หนอนบ้ง

หมายถึงบุ้ง, หนอนผีเสื้อ, ตัวหนอนของแมลง มักจะใช้เรียกหนอนที่มีขนปกคลุม บ้ง, บ้งขน, แมงบ้ง, แมงบ้งขน ก็เรียก

บ้งขน

หมายถึงบุ้ง, หนอนผีเสื้อ, ตัวหนอนของแมลง มักจะใช้เรียกหนอนที่มีขนปกคลุม บ้ง, แมงบ้ง, แมงบ้งขน, หนอนบ้ง ก็เรียก

เก่เด่

หมายถึงชี้ตรง, อาการอื่น ๆ ที่มีลักษณะแข็งและตรง แก่แด่ (ใช้สำหรับสิ่งที่มีอาการคล้ายกัน แต่มีขนาดเล็ก) ก็เรียก

ฮ่มเมือง

หมายถึงเจ้าเมืองที่ปกปักรักษาให้บ้านเมืองอยู่เย็นเป็นสุข เรียก ฮ่มเมือง อย่างว่า ฟังยินฮื่นฮื่นฟ้าปีใหม่ฮวายเสียง พุ้นเยอ ออระทึมบดฮ่มเมืองแสนท้าง ทุกเชียงย้องนางจอมเป็นยอด เฮืองเฮื่อช้างงาซ้องอยู่โฮง (ฮุ่ง).

ไหมคำ

หมายถึงเส้นไหมที่ควบด้วยทองแล่ง มีสีเหมือนทองคำ เรียก ไหมคำ ไหมคำนี้ใช้ปักหมอนสามเหลี่ยม หมอนพิง.

บ้ง

หมายถึงบุ้ง, หนอนผีเสื้อ, ตัวหนอนของแมลง มักจะใช้เรียกหนอนที่มีขนปกคลุม บ้งขน, แมงบ้ง, แมงบ้งขน, หนอนบ้ง ก็เรียก

แมงบ้ง

หมายถึงบุ้ง, หนอนผีเสื้อ, ตัวหนอนของแมลง มักจะใช้เรียกหนอนที่มีขนปกคลุม บ้ง, บ้งขน, แมงบ้งขน, หนอนบ้ง ก็เรียก

วันแฮม

หมายถึงวันพระจันทร์เริ่มอับแสงไปโดยลำดับ นับตั้งแต่แรม ๑ ค่ำไปจนถึงแรม ๑๕ ค่ำ เรียก วันแฮม การจะทำพิธีมงคลใดๆ เช่น ปลูกเฮือนขึ้นบ้านใหม่ ทำบุญบวชทำบุญบ้านหรืองานฉลอง โบราณมักเลือกเอาวันข้างขึ้น เพราะวันข้างขึ้นถือว่าเป็นวันเจริญรุ่งเรือง.

ก่น

หมายถึงเจาะ, ขุด ใช้เสียมขุดดินให้เป็นหลุมเป็นบ่อ เรียก ก่น เช่น ก่นสร้าง ก่นมัน เสาะหา, แสวงหา, ดั้นด้นตามหา

ข้าวปาด

หมายถึงขนมโบราณชนิดหนึ่ง คล้ายขนมเปียกปูน แต่ค่อนข้างเหนียวกว่ามาก ปัจจุบันไม่ค่อยเห็นขนมชนิดนี้แล้ว แต่ก็ยังใช้คำว่า ข้าวปาด ในความหมายถึง ขนมเปียกปูน

กระป่อม (ตักน้ำ)

หมายถึงภาชนะสานด้วยไม้ไผ่ รูปยาวก้นแหลม ทาด้วยชันคล้ายก้นคุ ใช้เชือกหย่อนลงตักน้ำในบ่อลึก

หมากปิ่น

หมายถึงกังหัน ไม้หมุนด้วยกำลังลมใช้พัดเอาลมเมื่อต้องการ ใชัพัดเอาน้ำเมื่อต้องการขึ้นมาทำการเพาะปลูกพืช เรียก หมากปิ่น.

 ภาษาอีสาน จัดกลุ่มตามตัวอักษร ก-ฮ