ค้นเจอ 87 รายการ

กงวัฏ

หมายถึงสิ่งหรือสถานที่มีลักษณะคล้ายกงจักร เพราะคลำหาต้นสายปลายเหตุไม่พบ เรียก กงวัฏ หรือสังสารวัฏ คือ เกิดแก่เจ็บตาย ไม่มีที่สิ้นสุดจนกว่าจะบรรลุพระอรหัต

ลุ้ย

หมายถึงอาการที่น้ำไหลช้าๆ เรียก น้ำไหลลุ้ยลุ้ย ยุ้ยยุ้ย ก็ว่า.

ฮ่อง

หมายถึงร่อง ทาง ทางน้ำไหล เรียก ฮ่องน้ำ อย่างว่า ตามใจน้ำชิไหลไปตามฮ่อง บ่ห่อนไหลล่องขึ้นเมือฟ้ายอดดอย (ผญา).

ขี้สีก

หมายถึงน้ำครำ แอ่งน้ำใต้ถุนเรือนตรงที่ตั้งโอ่งน้ำกินน้ำใช้ แอ่งน้ำนี้แหละเรียก น้ำขี้สีก น้ำขี้สีกนี้หมอยาโบราณถือว่าเป็นน้ำยาศักดิ์สิทธิ์ ถ้าคนป่วยเป็นไข้ออกหมึก ออกซาง ไข้หมากไม้ใหญ่ หมอจะไปเอาน้ำนี้มาฝนใส่ยา แก้ไข้ดีนักแล.

ตื้น

หมายถึงไม่ลึก เช่นน้ำไม่ลึก เรียก น้ำตื้น คิดไม่ลึก เรียก คิดตื้น ปัญญาไม่ลึกเรียก ปัญญาตื้น.

โห่ง

หมายถึงขัง, ท่วมขัง, น้ำฝนที่ตกลงมาแล้วขังอยู่

กงสะเด็น

หมายถึงชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่งมีผล เวลาผลแก่เต็มที่ผลจะแตกกระเด็นตกไปในที่ไกล เรียก ต้นกงสะเด็น

หม่าข้าว

หมายถึงแช่ข้าวสาร (ข้าวเหนียว) ให้น้ำให้ข้าวอ่อนก่อนนำไปนึ่ง

ขี้โพ่

หมายถึงหนทางที่เป็นโคลน มีน้ำขังเป็นแอ่ง วัวควายขี้เยี่ยวใส่ทำให้น้ำเน่าเสีย ที่เช่นนี้เรียก ขี้โพ่ ขี้ตมโพ่ ก็ว่า.

ขั่ว

หมายถึงการทำอาหารให้สุกโดยใส่น้ำนิดๆ หรือการคั่วนั่นเอง

แกง

หมายถึงชื่ออาหารมีน้ำจำพวกหนึ่ง มีหลายชนิด ชนิดที่มีน้ำพอดี เรียก แกงธรรมดา แกงผสมหลายอย่างเรียก แกงซั้ว แกงสงฆ์ แกงชนิดมีน้ำน้อย เรียก แกงอ่อม อย่างว่า คันซิเอาะอ่อมจ้ำอย่าได้ใส่น้ำหลาย มันชิใสแจงแลงบ่เป็นตาจ้ำ (ย่า)

กระเดิด

หมายถึงปลากระดี่ ชื่อปลาน้ำจืดชนิดหนึ่ง เรียก ปลากระเดิด.

 ภาษาอีสาน จัดกลุ่มตามตัวอักษร ก-ฮ