ค้นเจอ 32 รายการ

ขี้เหล็กบ้าน

หมายถึงชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง เกิดในป่า เรียก ขี้เหล็กบ้าน ใบอ่อนใช้แกงกินเป็นอาหารอร่อยนักแล.

เฮือน

หมายถึงเรือน , บ้าน , ที่อยู่อาศัย

เฮือนซาน

หมายถึงบ้าน หรือ เรือนชานบ้านช่อง

คืนเมือ

หมายถึงกลับคืน , กลับไปที่เดิม ,กลับไปบ้าน

แก่น (คุ้นเคย)

หมายถึงอยู่เป็นที่,อยู่อย่างปักหลักปักฐาน,อยู่ติดบ้าน,คุ้นเคย

ขี้พื้นปาก

หมายถึงลักษณะคล้ายกับว่าโดนนินทา เป็นขี้ปากของชาวบ้าน

ขีดขั้น

หมายถึงคั่น, ขอบเขต การกำหนดให้แน่นอนลงไปเรียก ขีดขั้น เช่น เขตบ้าน เขตเมือง เขตวัด.

หมด

หมายถึงสิ้น ไม่มี ไม่เหลือ เช่น หมดลม หมดแล้ง หมดข้าว หมดปลา หมดนา หมดบ้าน.

วันแฮม

หมายถึงวันพระจันทร์เริ่มอับแสงไปโดยลำดับ นับตั้งแต่แรม ๑ ค่ำไปจนถึงแรม ๑๕ ค่ำ เรียก วันแฮม การจะทำพิธีมงคลใดๆ เช่น ปลูกเฮือนขึ้นบ้านใหม่ ทำบุญบวชทำบุญบ้านหรืองานฉลอง โบราณมักเลือกเอาวันข้างขึ้น เพราะวันข้างขึ้นถือว่าเป็นวันเจริญรุ่งเรือง.

ก้น - ล่ง (กลอง)

หมายถึงกลองยาว ชื่อกลองชิดหนึ่ง มีชื่อเรียกหลายอย่าง เช่นเรียก กลองก้นล่ง กลองยาว กลองตบ กลองเถิดเทิง อย่างว่า เตาะก้นล่งล่ง กลองบ้านท่งดังแท้อีหลี เปิดเบิ่งหีสาวนางบ้านใต้ เพิ่นแต่งไว้เป็นกาพย์กลอน สายสมรอาวอาแม่เถ้า (เชิ้งกลอง).

กก

หมายถึงกอด อุ้ม กอดหรืออุ้มไว้กับอกเรียก กก เช่นแม่กอดลูก บ่าวกอดสาว ไก่กกลูก อย่างว่า ยามเมื่อนอนในห้องศาลากวนแอ่ว พี่ก็กกกอดอุ้มเอาน้องเข้าบ่อนนอน (กา).

ขี้เหล็กป่า

หมายถึงชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง เกิดในป่า เรียก ขี้เหล็กป่า ขนาดเท่าขี้เหล็กบ้านแต่ใบใหญ่กว่า ใช้ทำยาแก้ไข้ได้ดี.

 ภาษาอีสาน จัดกลุ่มตามตัวอักษร ก-ฮ