ค้นเจอ 735 รายการ

เนาะ

หมายถึงเป็นคำพูดชักชวน เช่น ไปนำกันเนาะ กินนำกันเนาะ เป็นคำที่ใช้ยืนยัน เช่น อีหลีล่ะเนาะ แปลว่า ก็จริงน่ะสิ

แนม

หมายถึงมองตาม มองดู อย่างว่า บัดนี้กาละนับมื้อส้วยงัวควายบ่ได้ปล่อย เด็กน้อยเป็นผู้เลี้ยงคนเถ้านั่งแนม (กลอน) สังมาแนมตาสิ้งหลิงตาบ่พอหน่วย (กา) อันว่าฮมฮักเจ้าเจืองลุนล้านส่ำอมโนนาถไท้แนมน้องบ่วาง (ฮุ่ง).

โบนัส

หมายถึงเงินแถมบำเหน็จรางวัล เงินพิเศษที่รัฐวิสาหกิจ องค์การ บริษัท ห้างร้านจ่ายให้ (อ.).

ปัพพาชนียกรรม

หมายถึงกิจของสงฆ์ทำในการขับไล่ภิกษุ การขับไล่ภิกษุ การขับไล่ออกจากหมู่ (ป.).

ไป่

หมายถึงไม่ ไม่มีเรียก ไป่มี อย่างว่า ท่อไป่มีเผ่าเชื้อพระเยียยอดเทวี เป็นพระยาโทนอยู่เนานอนแล้ง (สังข์).

ผีเฮือน

หมายถึงโบราณอีสานกล่าวว่า เฮือนมีผี กฏีมีพระ ผีเฮือนโบราณหมายถึงพ่อแม่ พ่อแม่มีหน้าที่และอำนาจสูงสุดภายในเรือน จะให้คุณและให้โทษแก่คนภายในบ้านเรือนอย่างไรก็ได้ พ่อแม่จึงเปรียบเสมือนเป็นผีเฮือน หากพ่อแม่ไม่เอาใจใส่ คนภายนอกคือผีป่าจะมาแทรกแซง ทำให้พ่อแม่ลูกแตกเจ็บจากกัน.

พนักงาน

หมายถึงเจ้าหน้าที่ทำงานแต่ละอย่าง.

เมือก

หมายถึงสิ่งที่มีลักษณะเป็นเหนียวๆ ลื่น อย่างเมือกปลา เรียก เมือก.

เมือง

หมายถึงโลกเป็นที่อยู่ของคนเรียก เมืองคน เป็นที่อยู่ของเทวดาเรียก เมืองสวรรค์ เป็นที่อยู่ของพรหมเรียก เมืองพรหม เป็นที่ตั้งของรัฐบาลเรียก เมืองหลวง เมืองที่ขึ้นความปกครองเรียก เมืองขึ้น เมืองนอกจากเมืองเราเรียก เมืองนอก.

ยอ

หมายถึงยก ยกมือเรียก ยอมือ อย่างว่า ยอมือนบขาบกรกลอยไหว้ (สังข์) ชาติที่ยอเงิงไง้ขอนเห็นดูหลาก คันบ่เข็บก็งอดเงี้ยวงูฮ้อยหากมี บ่อย่าแล้ว (กลอน).

แวง

หมายถึงรุ่น หนุ่ม ชายที่กำลังแตกเนื้อหนุ่ม เรียก บ่าวแวง หญิงที่กำลังแตกเนื้อสาว เรียก สาวแวง.

วจีกรรม

หมายถึงการพูด การกระทำทางวาจา (ป. วจีกมฺม).

 ภาษาอีสาน จัดกลุ่มตามตัวอักษร ก-ฮ