ผลการค้นหา

พาฬ,พาฬ-

หมายถึง[พาละ-] น. สัตว์ร้าย, ช้างร้าย, สิงโต, งู, เสือ. (ป. พาล, วาฬ; ส. วฺยาฑ, วฺยาล).

กล่อม

หมายถึง[กฺล่อม] ก. ถากแต่งให้กลมงาม เช่น กล่อมเสา กล่อมไม้; โดยปริยายหมายความว่า เหมาะเจาะ เช่น นํ้าหอมกล่อมกลิ่นดอกไม้กลั่น. (ขุนช้างขุนแผน).

กระพัตร

หมายถึง[-พัด] น. เชือกหรือลวดหนังตีเป็นเกลียวหุ้มผ้าแดง ปรกติคล้องผูกอยู่รอบคอช้าง เมื่อตั้งสัปคับ หรือกูบอย่างใดอย่างหนึ่ง ใช้ปลายทั้ง ๒ ข้างผูกสัปคับหรือกูบเพื่อรั้งมิให้เลื่อนไปทางท้ายช้างขณะเดินขึ้นที่ชัน เช่น และกระพัตรรัตคนควร. (ดุษฎีสังเวย), กระพัด ก็ว่า.

บุษกร

หมายถึง[บุดสะกอน] น. ดอกบัวสีนํ้าเงิน, บัว; ชื่อช้างตระกูลปทุมหัตถีในพรหมพงศ์. (ส. ปุษฺกร).

แครง

หมายถึง[แคฺรง] ว. อึกทึก, กึกก้อง, เช่น อย่างแครงครวญ. (กล่อมช้างของเก่า), สงครามแครง ฟ้งเฟือด. (ม. คำหลวง วนปเวสน์).

วามน,วามน-

หมายถึง[วามะนะ-] น. คนเตี้ย, คนค่อม; ชื่อช้างประจำทิศใต้. ว. เตี้ย, สั้น, ค่อม. (ป., ส.).

หมอขวัญ

หมายถึงน. ผู้รู้พิธีทำขวัญ, หมอทำขวัญ ก็เรียก; ผู้มีความรู้ทางคชศาสตร์และเป็นหัวหน้าในการจับช้าง, หมอเฒ่า ก็เรียก.

มงคลหัตถี

หมายถึง[มงคนละ-] น. ชื่อช้างตระกูล ๑ ใน ๑๐ ตระกูล กายสีนิลอัญชัน มีกิริยาท่าทางเดินงดงาม. (ดู กาฬาวก).

กามามิศ

หมายถึงน. อามิสคือกาม เช่น ฝ่ายเจ้าช้างจงจม ตมเปือกกามามิศ. (ม. คำหลวง ทานกัณฑ์). (ป. กาม + ส. อามิษ).

ของ้าว

หมายถึงน. อาวุธด้ามยาวมีง้าวอยู่ตรงปลาย ใต้คอของด้ามมีขอสำหรับสับบังคับช้างได้, ราชาศัพท์ว่า พระแสงของ้าว.

ลงท่า

หมายถึงน. พระราชพิธีลงสรงในแม่น้ำของเจ้าฟ้า ทางราชการเรียกว่า พระราชพิธีสระสนาน; พิธีนำช้างลงสรงสนานที่ท่า.

กังก้า

หมายถึงว. จังก้า, ลักษณะยืนถ่างขาตั้งท่าเตรียมสู้ เช่น ถกเขมรกังก้าเรียกข้าไทย. (ขุนช้างขุนแผน-แจ้ง).