ผลการค้นหา

ราชทินนาม

หมายถึง[ราดชะทินนะนาม] น. ชื่อบรรดาศักดิ์หรือสมณศักดิ์ชั้นสัญญาบัตรที่พระเจ้าแผ่นดินพระราชทาน.

อภิเษก

หมายถึงก. แต่งตั้งโดยการทำพิธีรดนํ้า เช่นพิธีขึ้นเสวยราชย์ของพระเจ้าแผ่นดิน. (ส.; ป. อภิเสก).

พานพระศรี

หมายถึง(ราชา) น. พานใส่หมากพลูของพระเจ้าแผ่นดิน, โบราณเรียก พานพระขันหมาก หรือ พระขันหมาก.

จุฑาธิปไตย

หมายถึง[-ทิปะไต, -ทิบปะไต] น. พระเจ้าแผ่นดิน เช่น จงมาประสิทธิวจีพระจุฑาธิปไตย. (ปฐมมาลา).

ชลชาติ

หมายถึงน. นํ้า เช่น ประพรมพระเจ้าด้วยชลชาติ. (ม. คำหลวง มัทรี); สัตว์นํ้า เช่น ลงดำสํ่ามัจฉา ชลชาติ. (โลกนิติ).

อินทราภิเษก

หมายถึง[อินทฺรา-] น. เรียกลักษณะพิเศษ ๓ ประการ คือ ๑. พระอินทร์นำเอาเครื่องราชกกุธภัณฑ์มาถวาย เมื่อจะได้ราชสมบัติ ๒. เสี่ยงราชรถมาจดฝ่าพระบาท และ ๓. เหาะเอาฉัตรทิพย์มากางกั้น; การที่พระเจ้าแผ่นดินทำพิธีราชาภิเษกอีกครั้งหนึ่ง เมื่อปราบพระเจ้าแผ่นดินอื่นให้อยู่ในอำนาจได้มาก เพื่อยกพระองค์ขึ้นเป็นใหญ่เหนือพระเจ้าแผ่นดินทั้งหลาย.

ตองเปรียง

หมายถึง[-เปฺรียง] น. จองเปรียง คือพิธีอย่างหนึ่งของพราหมณ์ เป็นพิธีจุดโคมรับพระเจ้า ทำในวันเพ็ญเดือน ๑๒. (สามดวง).

ใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท

หมายถึงส. คำใช้แทนผู้ที่เราพูดด้วย ใช้กับพระเจ้าแผ่นดินและสมเด็จพระบรมราชินีนาถ, เป็นสรรพนามบุรุษที่ ๒.

ราชาศัพท์

หมายถึงน. คำเฉพาะใช้สำหรับเพ็ดทูลพระเจ้าแผ่นดินและเจ้านาย, ต่อมาหมายรวมถึงคำที่ใช้กับพระภิกษุสงฆ์ ข้าราชการ และสุภาพชนด้วย.

เปิดโลก

หมายถึงก. เผยโลกทั้ง ๓ ให้เห็นกันในวันที่พระพุทธเจ้าเสด็จลงจากดาวดึงส์. น. ชื่อพระพุทธรูปปางหนึ่ง เรียกว่า ปางพระเจ้าเปิดโลก.

บริณายกรัตน์

หมายถึง[บอรินายะกะ-] น. ขุนพลแก้ว, เป็นสมบัติประการ ๑ ในสมบัติ ๗ ประการของพระเจ้าจักรพรรดิ.

โชยงการ

หมายถึง[ชะโยง-] (กลอน; ตัดมาจาก ราชโยงการ) น. พระดำรัสของพระเจ้าแผ่นดิน เช่น ภูวไนยผายโอษฐอื้นโชยงการ. (ตะเลงพ่าย).