ผลการค้นหา

ฮ้าง

หมายถึงทอดทิ้ง จากไป เมียที่ผัวทอดทิ้ง เรียก แม่ฮ้าง ผัวที่เมียทอดทิ้ง เรียก พ่อฮ้าง หนุ่มสาวที่รักกันแล้วทอดทิ้งกันไป เรียก ฮ้างชู้ บ้านที่คนทอดทิ้ง เรียก บ้านฮ้าง เรือนที่ไม่มีคนอยู่อาศัย เรียก เฮือนฮ้าง วัดที่ไม่มีพระสงฆ์อยู่ เรียก วัดฮ้าง อย่างว่า ญิงชายฮู้เฮียงกลการย่อยโชค ส่ำฮ้างฮามหม้ายหมู่สะเทิน (สังข์) คันหากมีผัวแล้วบ่กลัวใผอย่าฟ้าวว่า บาดห่าเป็นฮ้างหม้ายชิมาโอ้ใส่เขา (ผญา).

กรรม

หมายถึง1.)การ, การงาน, การกระทำ, กิจ แยกแยกกรรมออกเป็น ๓ คือ กายกรรมงานมือ วจีกรรมงานพูด มโนกรรม งานคิด อย่างว่า งานคึดงานเว้างานทำคู่อย่าง บูฮาณเฮียกเอิ้นโฮมเว้าว่ากรรม (บ.). 2.)บุญคือการทำความดี บาปคือการทำความชั่ว บุญบาปติดตามผู้ทำให้ได้รับความดีหรือชั่ว เรียก กรรม อย่างว่าบุญมีได้เป็นนายใช้เพิ่น บุญบ่ให้เขาชิใช้ตั้งแต่เฮา (ภาษิต) บุญมีแล้วแนวดีป้องใส่บุญบ่ให้แนวขี้ฮ้ายแล่นโฮม(ภาษิต). 3.)เคราะห์ คือสิ่งที่ไม่สมหวังเรียก กรรม เช่น ชูชกได้เมียสาว ถูกเมียบังคับให้ไปขอกัณหาชาลีมาเป็นทาส เมื่อพระเวสสันดรให้โอรสและธิดาแล้วแนะนำให้ชูชกไปเมืองปู่ เพื่อพระเจ้าปู่จะได้ไถ่ถอนหลาน แต่ชูชกไม่กล้าไปเกรงจะถูกเคราะห์กรรม (เวส-กลอน) 4.)ผลของความดีหรือชั่วที่ตนทำในอดีตตามให้ผลเรียก กรรม อย่างว่า ผู้สาวได้ผัวเถ้ากรรมลาวสร้างแต่เก่า ผู้บ่าวได้แม่ฮ้างกรรมสร้างตั้งแต่หลัง (ภาษิต). กรรมแบ่งบั่นปั่นป่อนมาพบ บารมีภายหลังจิ่งได้เวียนมาพ้อ (บ.). 5.)คนตายเรียก ถึงแก่กรรม อย่างว่า ชื่อว่ากรรมเถิงแล้วจำใจจำจาก บ่มีใผแก่ทื้นคืนได้โลกเฮา (บ.) ชื่อว่าความตายนี้แขวนคอทุกบาดย่าง ใผกะแขวนอ้อนต้อนเสมอด้ามดั่งเดียว (บ.).

ไคว่ขีน

หมายถึงระเนระนาด ไม้ล้มทับกันระเนระนาด เรียก ไม้ล้มไขว่ขีน อย่างว่า จิกฮังล้มโคมกันขีนไคว่ กล้วยอ้อยล้มโคมฮั้วไฮ่สวน สาวฮามฮ้างโคมกันกับบ่าว ผู้สาวส่ำน้อยล้มโคมท้าวบ่าวเชียง (บ.).

คันได้กินลาบซิ้นอย่าลืมแจ่วแพวผัก ได้กินพาเงินพาคำ อย่าลืมกระเบียนฮ้าง

ความหมายถ้าได้ดิบได้ดีแล้วก็ อย่าได้ลืมสิ่งของที่อยู่ข้างหลัง

ไข่

หมายถึงอ้วน , อวบ ฟองสัตว์ เรียก ไข่ เช่น ไข่ไก่ ไข่เป็ด ไข่นก ไข่ห่าน ไข่เสีย เรียก ไข่ฮ่วน ไข่ที่ฟักไม่เป็นตัวเพราะไม่มีเชื้อ เรียก ไข่เข้า ไข่ด้าน ก็ว่า ไข่ตายโคม เรียก ไข่ฮ้างฮัง.

ไถน

หมายถึงระแวง สงสัย อย่างว่า อันจักนิราศห้องฮามฮ้างอย่าไถน (ฮุ่ง).

สุย

หมายถึงเฉียดไป อย่างว่า ยกยื่นเปลื้องค้อนแกว่งไกวกลาย แยงสุงสุยถืกกองทันสร้าง จักหมายหมั้นฮอยไคลคลาคลาด อดอยู่ฮ้างฮามหน้าบ่บาน (ฮุ่ง).

ตกกะเทินว่าได้ลงลายม้วน บ่เป็นบุงกะเป็นต่า บ่เป็นฮังไก่ฮ้าง บ่เป็นค้องใส่หอยยุบ้อ

ความหมายหมายถึง เมื่อได้ลงมือทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งแล้วต้องพยายามจนสุดความสามารถไม่ว่าผลจะออกมาเป็นเช่นไรก็ตาม อย่างน้อยก็คงเป็นประโยชน์บ้างไม่มากก็น้อย