ลำธาร
หมายถึง น. ทางนํ้าที่ไหลจากเขา.
ลำนัก
หมายถึง ว. งาม.
ลำนำ
หมายถึง น. บทกลอนที่ใช้ขับร้อง ได้แก่ บทละคร สักวา เสภา บทดอกสร้อย.
ลำบอง
หมายถึง น. เม็ดตุ่มที่เกิดตามผิวเนื้อด้วยพิษร้อนหรือพิษอักเสบ.
ลำบาก
หมายถึง ว. เดือดร้อนเพราะถูกทรมานกายหรือใจ เช่น ตกอยู่ในฐานะลำบาก ตกที่นั่งลำบาก, ยาก เช่น ทำลำบาก ตัดสินใจลำบาก, ไม่สะดวก เช่น ทางลำบาก.
ลำบุ
หมายถึง (โบ) น. ปืนใหญ่, เขียนเป็น ละบู ก็มี.
ลำประโดง
หมายถึง น. ลำน้ำขนาดเล็กที่ขุดจากลำน้ำขนาดใหญ่เพื่อชักน้ำเข้านาเข้าสวน, ลำกระโดง ก็ว่า.
ลำปำ
หมายถึง (ถิ่น-ปักษ์ใต้) น. ปลากระแห. (ดู กระแห, กระแหทอง).
ลำพวน
หมายถึง น. เศษฟางและข้าวลีบ.
ลำพอง
หมายถึง ว. ฮึกห้าว, แสดงอาการหยิ่งยโส, เช่น ทำลำพอง ใจลำพอง.
ลำพัง
หมายถึง ว. เฉพาะตน, ไม่เกี่ยวกับผู้อื่น, เช่น อยู่กันตามลำพัง, ฝ่ายเดียว เช่น ต้องต่อสู้กับข้าศึกแต่ลำพัง.
ลำพู
หมายถึง น. ชื่อไม้ต้นชนิด Sonneratia caseolaris Engl. ในวงศ์ Sonneratiaceae ขึ้นในที่นํ้ากร่อย มีรากงอกขึ้นเหนือพื้นดิน.
ลำพู่กัน
หมายถึง น. เรียกสิ่งที่ปรากฏเป็นลำขาวไปในท้องฟ้าเวลาเช้าหรือเย็นถือว่าเป็นลางบอกเหตุ.
ลำภุขัน
หมายถึง น. เครื่องประดับยอดปรางค์ ทำเป็นรูปหอก มีกิ่งเป็นรูปดาบแตกสาขาออกไป ๔ ทิศ, สลัดได ฝักเพกา แง่งขิง นพศูล หรือ นภศูล ก็เรียก.
ลำมะลอก
หมายถึง น. ชื่อไผ่ชนิด Dendrocalamus longispathus Kurz ในวงศ์ Gramineae ลำใหญ่ ไม่มีหนาม.
ลำมะลอก
หมายถึง น. ชื่อโรคผิวหนังชนิดหนึ่ง เป็นเม็ดมีหนอง เรียกว่า ฝีลำมะลอก หรือ หัวลำมะลอก.
ลำมาด
หมายถึง น. รูปทรง, สัณฐาน. (เทียบ ข. มาท).
ลำมาบ
หมายถึง น. พื้นที่ลุ่มกว้างใหญ่ซึ่งมีทางนํ้าไหลอยู่ข้างล่าง.
ลำยอง
หมายถึง น. ส่วนประกอบช่วงบนของปั้นลมปราสาทหรือวิหาร.
ว. สวย, งาม.
ลำยา
หมายถึง ดู ลำไย (๒).
ลำราง
หมายถึง น. ทางน้ำเล็ก ๆ ที่ขุดสำหรับชักน้ำจากคลองเข้านาหรือระบายน้ำออกจากนา.
ลำลอง
หมายถึง ว. ตามสบาย, ตามอำเภอใจ, (ใช้แก่การแต่งกายซึ่งไม่ต้องให้เป็นไปตามแบบ) เช่น แต่งตัวลำลอง.
ลำลาบ
หมายถึง น. ธารนํ้าไหลสายเล็ก ๆ.
ลำลาบ
หมายถึง น. ชื่อโรคผิวหนังชนิดหนึ่งเปื่อยลามเป็นทางไป.
ลำลำ
หมายถึง ว. จวนเจียน, เกือบ, ตั้งท่าขยับ, เช่น ลำลำจะวิวาทกันอยู่แล้ว, รำรำ หรือ ร่ำร่ำ ก็ว่า.
ลำลึก
หมายถึง ก. ระลึก.
ลำหนัก
หมายถึง ว. ลํ่าสัน, แข็งแรง.
ลำหักลำโค่น
หมายถึง (สำ) น. ชั้นเชิงที่ใช้หักโค่นอีกฝ่ายหนึ่งอย่างรุนแรง ดุเดือด หรือโดยไม่ปรานีปราศรัย เช่น นักมวยคนนี้ชกมีลำหักลำโค่นดี.
ว. ใช้ชั้นเชิงหักโค่นอีกฝ่ายหนึ่งอย่างรุนแรง ดุเดือด หรือโดยไม่ปรานีปราศรัย เช่น การที่จะเอาชนะนักมวยคนนี้ต้องใช้วิธีลำหักลำโค่น.
ลำห้วย
หมายถึง น. ทางน้ำไหลจากภูเขามาขังอยู่ในแอ่งที่เรียกว่า ห้วย.
ลำอุด
หมายถึง ก. อ่อนน้อม, โน้ม, น้อม. (ข. ลํอุต).
ลำเข็ญ
หมายถึง ว. ลำบาก, ยากแค้น. (ปรัดเล).
ลำเคือง
หมายถึง ว. เคืองแค้น.
ลำเค็ญ
หมายถึง ว. ลำบาก, ยากแค้น, เช่น เขามีชีวิตลำเค็ญ.
ลำเจียก
หมายถึง น. ชื่อเรียกต้นตัวผู้ของเตยทะเล (Pandanus odoratissimus L.) ในวงศ์ Pandanaceae ขอบใบและกาบหุ้มดอกมีหนาม ดอกมีกลิ่นหอม, ปาหนัน ก็เรียก, พายัพเรียก เกี๋ยงคำ.
ลำเจียกหนู
หมายถึง ดู การะเกด.
ลำเนา
หมายถึง น. แนว, แถว, แถบ, ถิ่น.
ลำเพา
หมายถึง ว. โฉมงาม.
ลำเพ็ญ
หมายถึง ว. ตรงเหมาะส่วน.
ลำเมาะ
หมายถึง ว. มีใจอ่อน, เพลีย.
ลำเมียบ
หมายถึง ก. ตีแต่งเหล็กที่เป็นรูปอยู่แล้วให้เรียบเป็นมัน, ละเมียบ ลำเลียบ หรือ ลำเวียน ก็ว่า.
ลำเลาะ
หมายถึง ก. ลัด, เลียบ.
ลำเลิก
หมายถึง ก. กล่าวทวงบุญคุณ, กล่าวคำตัดพ้อต่อว่า โดยยกเอาความดีที่ตนทำไว้แก่อีกฝ่ายหนึ่งเพื่อให้สำนึกถึงบุญคุณที่ตนมีอยู่กับผู้นั้น.
ลำเลียง
หมายถึง ก. ขนถ่ายจากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่ง เช่น ลำเลียงอาหาร ลำเลียงอาวุธ.
ว. ที่ขนถ่ายจากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่ง เช่น เรือลำเลียง.
ลำเลียบ
หมายถึง ก. ตีแต่งเหล็กที่เป็นรูปอยู่แล้วให้เรียบเป็นมัน, ละเมียบ ลำเมียบ หรือ ลำเวียน ก็ว่า.
ลำเวียง
หมายถึง น. ค่ายระเนียด, คูเมือง.
ลำเวียน
หมายถึง ก. ตีแต่งเหล็กที่เป็นรูปอยู่แล้วให้เรียบเป็นมัน, ละเมียบ ลำเมียบ หรือ ลำเลียบ ก็ว่า.
ลำเสา
หมายถึง น. ชื่อฝีชนิดหนึ่ง ขึ้นเป็นลำยาว ไม่มีหัว เป็นไตแข็ง ทำให้มีอาการอักเสบ เป็นไข้ ปวด อ่อนเพลีย มักขึ้นตามขาและหลัง.
ลำเอียก
หมายถึง น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Coix aquatica Roxb. ในวงศ์ Gramineae คล้ายอ้อ ขึ้นในแม่นํ้า.
ลำเอียง
หมายถึง ก. เข้ากับฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง ไม่วางตัวเป็นกลาง, ไม่เที่ยงธรรม.
ลำแข
หมายถึง น. ชื่อไม้ต้นชนิด Baccaurea macrophylla Muell. Arg. ในวงศ์ Euphorbiaceae ผลคล้ายมะไฟ เปลือกหนามาก รสหวาน, รำมะแข ก็เรียก.
ลำแข้ง
หมายถึง น. กำลังความสามารถในการทำมาหากินด้วยตนเองไม่ต้องพึ่งใคร เช่น หากินด้วยลำแข้งของตนเองจนมั่งมี, ปลีแข้ง ก็ว่า.
ลำแพง
หมายถึง น. หอก. (ข. ลํแพง).
ลำแพน
หมายถึง น. ชื่อไม้ต้น ๓ ชนิดในสกุล Sonneratia วงศ์ Sonneratiaceae คือ ชนิด S. alba Smith ขึ้นตามชายทะเล, ชนิด S. griffithii Kurz และ S. ovata Backer ขึ้นอยู่ตอนในของป่าชายเลน.
ลำแพน
หมายถึง น. เครื่องจักสานชนิดหนึ่ง มักสานด้วยตอกไม้ไผ่เส้นใหญ่ ๆ แบน ๆ ซึ่งเรียกว่า ตอกปื้น ที่ทำด้วยหวายหรือเส้นใยเปลือกไม้ก็มี ใช้ปูหรือทำเป็นแผงใช้กั้นหรือกรุเป็นฝาเรือนเป็นต้น เรียกว่า เสื่อลำแพน.
ลำแสง
หมายถึง น. แสงที่พุ่งออกไปเป็นลำ.
ลำโพง
หมายถึง น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Datura metel L. ในวงศ์ Solanaceae ผลมีหนาม เมล็ดกินเมา, พันธุ์ดอกซ้อนเรียก ลำโพงกาสลัก (D. metel L. var. fastuosa Safford); เรียกสิ่งซึ่งมีรูปคล้ายดอกลำโพง เช่นเครื่องช่วยขยายเสียงที่มีลักษณะปากบานเหมือนดอกลำโพง.
ลำโพง
หมายถึง น. กลอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ใช้ขยายเสียง.
ลำโอง
หมายถึง น. สัตว์ชนิดหนึ่งในจำพวกกวาง. (พจน. ๒๔๙๓).
ลำไพ่
หมายถึง น. เงินหรือผลประโยชน์ที่หาได้เป็นพิเศษนอกเหนือจากรายได้ประจำ.
ลำไย
หมายถึง น. (๑) ชื่อไม้ต้นชนิด Dimocarpus longan Lour. ในวงศ์ Sapindaceae ผลกลม รสหวาน, พันธุ์ที่เป็นไม้เถาเรียก ลำไยเครือ (D. longan Lour. var. obtusus Leenh.).
(๒) (ถิ่น-ปักษ์ใต้) ชื่อไม้ต้นขนาดใหญ่ชนิด Mangifera caesia Jack ในวงศ์ Anacardiaceae ดอกสีม่วงอ่อน, บินยา หรือ ลำยา ก็เรียก.
ลำไส้
หมายถึง น. ส่วนของทางเดินอาหารซึ่งอยู่ระหว่างกระเพาะอาหารกับทวารหนัก เป็นท่อยาวขดไปมาอยู่ในช่องท้อง มีหน้าที่ย่อย ดูดซึมอาหารและน้ำ พักและขับถ่ายกากอาหาร, ไส้ ก็เรียก.
ลำไส้เล็ก
หมายถึง น. ลำไส้ที่ส่วนต้นต่อกับกระเพาะอาหารส่วนปลายต่อกับลำไส้ใหญ่ โดยธรรมดามีขนาดเล็กกว่าลำไส้ใหญ่ มีหน้าที่ย่อยและดูดซึมอาหาร.
ลำไส้ใหญ่
หมายถึง น. ลำไส้ส่วนที่ต่อจากลำไส้เล็กและไปสุดสิ้นที่ทวารหนัก มีหน้าที่ดูดซึมน้ำจากกากอาหารที่ย่อยและดูดซึมจากลำไส้เล็กแล้ว ซึ่งทำให้กากอาหารงวดเป็นอุจจาระ.
ลิ
หมายถึง ก. แตกบิ่นไปเล็กน้อย, อาการที่ของเป็นปุ่มเป็นแง่แตกบิ่นไปเล็กน้อย, เช่น พระกรรณพระพุทธรูปลิไปข้างหนึ่ง ขอบถ้วยลิไปนิดหนึ่ง.
ลิกษา
หมายถึง น. เหา, ไข่เหา. (ส.).
ลิกุจ
หมายถึง [-กุด] น. มะหาด. (ป.).
ลิกู
หมายถึง น. ตำแหน่งพระมเหสีที่ ๔ ของกษัตริย์ชวาในวงศ์อสัญแดหวา.
ลิกไนต์
หมายถึง น. ถ่านหินชนิดหนึ่ง สีนํ้าตาลเข้มหรือสีดำแกมนํ้าตาล มีปริมาณสารไฮโดรคาร์บอนสูงกว่าถ่านหินธรรมดา ใช้เป็นเชื้อเพลิงได้ แต่ให้ปริมาณความร้อนตํ่ากว่าถ่านหินธรรมดา. (อ. lignite).
ลิขนะ
หมายถึง [-ขะนะ] น. การขีด, การเขียน. (ป.).
ลิขสิทธิ์
หมายถึง [ลิกขะสิด] น. สิทธิทางวรรณกรรม ศิลปกรรม และประดิษฐกรรม ซึ่งผู้เป็นต้นคิดได้รับการคุ้มครองตามกฎหมาย; (กฎ) สิทธิแต่ผู้เดียวที่กฎหมายรับรองให้ผู้สร้างสรรค์กระทำการใด ๆ เกี่ยวกับงานที่ตนได้ทำขึ้น อันได้แก่ สิทธิที่จะทำซ้ำ ดัดแปลง หรือนำออกโฆษณา ไม่ว่าในรูปลักษณะอย่างใดหรือวิธีใด รวมทั้งอนุญาตให้ผู้อื่นนำงานนั้นไปทำเช่นว่านั้นด้วย. (อ. copyright).
ลิขิต
หมายถึง น. หนังสือ, จดหมาย, (นิยมใช้เฉพาะจดหมายของพระสงฆ์).
ก. เขียน, กำหนด, เช่น พระพรหมได้ลิขิตชีวิตไว้แล้ว. (ป., ส.).
ลิง
หมายถึง ดู นางเกล็ด.
ลิง
หมายถึง น. ชื่อสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมหลายชนิดในอันดับ Primates ลักษณะคล้ายคน แขนขายาว ตีนหน้าและตีนหลังใช้จับเกาะได้ มีทั้งชนิดที่มีหาง เช่น วอก (Macaca mulatta) และชนิดที่ไม่มีหาง เช่น กอริลลา (Gorilla gorilla).
ว. อาการที่แสดงกิริยาซุกซนอยู่ไม่สุข เช่น เด็กคนนี้ลิงเหลือเกิน.
ลิงค์
หมายถึง น. เครื่องหมายเพศ; ประเภทคำในไวยากรณ์ที่บอกให้รู้ว่าคำนั้นเป็นเพศอะไร เช่น ปุงลิงค์ คือ เพศชาย อิตถีลิงค์ คือ เพศหญิง; ลึงค์ ก็ว่า. (ป., ส.).
ลิงจุ่น
หมายถึง ดู ลิงลม.
ลิงชิงหลัก
หมายถึง น. ชื่อการเล่นของเด็กอย่างหนึ่ง ผู้เล่นยืนประจำหลักของตนและต้องวิ่งสับหลักกันไปมา มีผู้เล่นอีกคนหนึ่งยืนอยู่ตรงกลาง เรียกว่า ลิง คอยชิงหลักของคนอื่นในขณะที่วิ่งสับหลักกัน, ถ้าใช้ลูกบอลโยนแทนการวิ่งสับหลัก เรียกว่า ลิงชิงบอล.
ลิงตกต้นไม้
หมายถึง (สำ) น. ผู้เชี่ยวชาญในวิชาใดก็ตามอาจพลาดพลั้งในวิชานั้นได้.
ลิงนั่งแป้น
หมายถึง (สำ) น. ผู้ที่เขายกให้ดำรงตำแหน่งที่สำคัญ แต่ไม่มีอำนาจอะไรจริงจัง ต้องทำตามที่เขาสั่ง.
ลิงลม
หมายถึง น. ชื่อสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิด Nycticebus coucang ในวงศ์ Lorisidae หางสั้นมาก นิ้วชี้ของขาหน้าเล็กมากดูคล้ายติ่ง นิ้วชี้ของขาหลังมีเล็บยาวปลายแหลมเห็นได้ชัด ขาหน้าและขาหลังสั้นแต่แข็งแรง ตาโต ขนนุ่มมีลายสีนํ้าตาล ออกหากินในเวลากลางคืน จับเหยื่อได้ไวมาก กินผลไม้ แมลง และสัตว์เล็ก ๆ, นางอาย หรือ ลิงจุ่น ก็เรียก.
ลิงล้างก้น
หมายถึง (สำ) น. ผู้ที่ทำอะไรลวก ๆ พอให้เสร็จ ๆ ไป แต่ไม่เรียบร้อย.
ลิงหลอกเจ้า
หมายถึง (สำ) ก. ล้อหลอกผู้ใหญ่เวลาผู้ใหญ่เผลอ.
ลิงโลด
หมายถึง ก. กระโดดโลดเต้นด้วยความตื่นเต้นดีใจ เช่น เขาแสดงความดีอกดีใจจนลิงโลด เด็กลิงโลดเมื่อเห็นขนม พอยิงประตูฟุตบอลได้เขาก็ลิงโลด.
น. ชื่อเพลงไทยทำนองหนึ่ง.
ลิงได้แก้ว
หมายถึง (สำ) น. ผู้ที่ไม่รู้คุณค่าของสิ่งมีค่าที่ได้มาหรือที่มีอยู่, วานรได้แก้ว ก็ว่า.
ลิด
หมายถึง ก. เด็ดหรือตัดเพื่อแต่ง เช่น ลิดกิ่ง ลิดใบ.
ลิดตีนปู
หมายถึง ก. เด็ดตีนปูออกหมด, โดยปริยายหมายถึงตัดกำลังไปทีละน้อย ๆ.
ลิดรอน
หมายถึง ก. ตัดทอน เช่น ลิดรอนอำนาจ ลิดรอนสิทธิ์.
ลิต
หมายถึง ก. ฉาบทา. (ป. ลิตฺต; ส. ลิปฺต).
ลิตมัส
หมายถึง [ลิดมัด] น. สารประกอบอินทรีย์ชนิดหนึ่งลักษณะเป็นผงสีม่วง ละลายนํ้าได้ สารละลายลิตมัสให้สีแดงเมื่อถูกกรด แต่ให้สีนํ้าเงินเมื่อถูกด่าง ใช้ประโยชน์ในเคมีวิเคราะห์และใช้ทดสอบสภาพกรดหรือด่างของดิน. (อ. litmus).
ลิตร
หมายถึง น. ชื่อหน่วยมาตราตวงตามวิธีเมตริก เท่ากับ ๑,๐๐๐ ลูกบาศก์เซนติเมตร เทียบกับอัตราวิธีประเพณีเท่ากับ ๑ ทะนานหลวง. (ฝ. litre).
ลินจง
หมายถึง น. ชื่อบัวสายพันธุ์หนึ่งในสกุล Nymphaea, เลนจง ก็เรียก.
ลินลา,ลิ้นลา
หมายถึง ก. ไปอย่างนวยนาด. (เพี้ยนมาจาก ป., ส. ลีลา).
ลินลากระทุ่ม
หมายถึง น. ชื่อเพลงไทยทำนองหนึ่ง, ลีลากระทุ่ม ก็เรียก.
ลินลากระบี่
หมายถึง น. ชื่อเพลงไทยทำนองหนึ่ง, กระบี่ลีลา ก็เรียก.
ลินสีด
หมายถึง น. ชื่อเมล็ดของต้นแฟลกซ์ มีลักษณะแบนรูปไข่ ยาว ๓-๔ มิลลิเมตร สีนํ้าตาล เรียบเป็นมัน. (อ. linseed); เรียกน้ำมันที่สกัดจากเมล็ดของต้นแฟลกซ์ว่า นํ้ามันลินสีด มีลักษณะข้น เหนียว เมื่อถูกอากาศจะแข็งตัว ใช้ประโยชน์ในการผสมสี หมึกพิมพ์ นํ้ามันชักเงา เป็นต้น.
ลินิน
หมายถึง น. ผ้าทอด้วยใยป่านชนิดหนึ่งที่มาจากต้นแฟลกซ์. (อ. linen).
ลินโกรย
หมายถึง ดู มงโกรย (๑).
ลิบ,ลิบ ๆ
หมายถึง ว. สุดสายตา (ใช้เฉพาะไกลกับสูง) เช่น ไกลลิบ สูงลิบ ห่างกันลิบ ทิ้งกันลิบ มองเห็นยอดปราสาทลิบ ๆ.
ลิบลับ
หมายถึง ว. พ้นสายตาไป เช่น อยู่เสียไกลลิบลับ.
ลิบลิ่ว
หมายถึง ว. ไกลหรือสูงสุดสายตา เช่น ไกลลิบลิ่ว สูงลิบลิ่ว.
ลิปดา
หมายถึง น. มาตราวัดมุม ได้แก่เศษ ๑ ใน ๖๐ ขององศา แบ่งออกเป็น ๖๐ พิลิปดา. (ส.).
