รอบ
หมายถึง น. การบรรจบถึงกัน, การเวียนไปบรรจบถึงกัน; ช่วง เช่น ภาพยนตร์รอบเช้า รอบบ่าย, วาระ เช่น รอบสุดท้าย รอบชิงชนะเลิศ; ลักษณนามเรียกลักษณะที่มาบรรจบกันเป็นต้น เช่น รอบหนึ่ง ๒ รอบ.
บ. อาการที่เวียนมาบรรจบกัน เช่น วงสายสิญจน์รอบบ้าน เดินรอบตลาด.
รอบคอบ
หมายถึง ว. ทั่ว, ถ้วนถี่, เช่น พิจารณาอย่างรอบคอบ, ระวังเหตุการณ์ข้างหน้าข้างหลังเสมอ, ไม่เผอเรอ, เช่น ดูแลให้รอบคอบ.
รอบจัด
หมายถึง (ปาก) ว. มีเล่ห์เหลี่ยมมาก, มีประสบการณ์มาก, เจนจัด (ใช้ในทางไม่ดี).
รอบตัว
หมายถึง ว. ทั่ว ๆ ไป เช่น ความรู้รอบตัว.
รอบรู้
หมายถึง ก. รู้หลายอย่าง, รู้กว้างขวาง, เช่น เขารอบรู้ในเรื่องกฎหมาย.
รอบเดือน
หมายถึง (ปาก) น. ระดู.
รอม
หมายถึง น. ภาชนะสานด้วยไม้ไผ่ รูปทรงกระบอก ก้นโปร่ง ใช้นึ่งเปลือกต้นข่อยก่อนนำไปทุบทำกระดาษ.
รอม
หมายถึง ว. อาการที่โค้งเข้าหากันเป็นวง เช่น ควายเขารอม, ลอม ก็ว่า.
รอมชอม
หมายถึง ก. ปรองดองกัน, ประนีประนอมกัน, ตกลงกันด้วยการไกล่เกลี่ย, ลอมชอม หรือ ออมชอม ก็ว่า.
รอมร่อ
หมายถึง [รอมมะร่อ] ว. ในระยะทางหรือเวลาอันใกล้จวนเจียน เช่น จะสำเร็จการศึกษาอยู่รอมร่อ จะถึงบ้านอยู่รอมร่อ, รำมะร่อ ก็ว่า.
รอย
หมายถึง น. ลักษณะที่เป็นเส้น เป็นริ้ว หรือลวดลายเป็นต้นที่ปรากฏอยู่บนพื้นสิ่งใดสิ่งหนึ่ง เช่น รอยขีด รอยหน้าผากย่น รอยพระบาท รอยต่อ รอยประสาน; เค้า, เค้าเงื่อน, เช่น แกะรอย ตามรอย; โดยปริยายหมายถึงลักษณะที่คล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น รอยรัก, ทาง เช่น มารอยเดียวกัน; ลักษณนามเรียกสิ่งที่เป็นรอย เช่น พระบาท ๔ รอย มีรอยต่อ ๓ รอย.
(กลอน) ว. เห็นจะ, ชะรอย.
รอยตรา
หมายถึง น. รอยประทับของดวงตรา.
รอยร้าว
หมายถึง น. เค้าหรือท่าทีแห่งการแตกแยก.
รอหน้า
หมายถึง ก. เข้าหน้า, เผชิญหน้า, (มักใช้ในความปฏิเสธ) เช่น รอหน้าไม่ติด ไม่อยู่รอหน้า.
ระ
หมายถึง ก. กระทบเรียดไป เช่น เอาไม้ระรั้วสังกะสี.
ระกะ
หมายถึง ก. มากเกะกะ, ใช้เข้าคู่กับคำ ระเกะ เป็น ระเกะระกะ.
ระกา
หมายถึง น. ชื่อปีที่ ๑๐ ของรอบปีนักษัตร มีไก่เป็นเครื่องหมาย.
ระกำ
หมายถึง น. ชื่อนํ้ามันชนิดหนึ่ง ใช้ทานวดแก้เคล็ดบวม. (ดู นํ้ามันระกำ).
ระกำ
หมายถึง น. (๑) ชื่อไม้ต้นขนาดเล็กชนิด Cathormion umbellatum (Vahl) Kosterm. ในวงศ์ Leguminosae ดอกสีขาว ฝักแบนบิดเป็นวง, ระกำนา หรือ ระกำป่า ก็เรียก.
(๒) ชื่อปาล์มชนิด Salacca wallichiana C. Martius ในวงศ์ Palmae ขึ้นเป็นกอ ก้านใบมีหนามแข็ง เนื้อฟ่าม ผลออกเป็นกระปุก กินได้.
ระกำ
หมายถึง น. ความลำบาก, ความตรมใจ, ความทุกข์, เช่น ตกระกำลำบาก.
ระกำ
หมายถึง ก. ปักเป็นดอกควบด้วยไหม. (ม.).
ระกำนา,ระกำป่า
หมายถึง ดู ระกำ ๑ (๑).
ระคน
หมายถึง ก. ปนหรือผสมให้เข้ากันคละกันเป็นกลุ่มเป็นพวกเป็นต้น เช่น โจทย์ระคน.
ระคาง
หมายถึง น. เม็ดผดที่เกิดขึ้นตามขาด้วยระคายต้นหญ้าหรือขนกระบือ, ตะคาง ก็ว่า.
ระคาง
หมายถึง ก. หมาง, หมองใจ, เคืองใจ.
ระคาย
หมายถึง น. ละอองที่ทำให้คายคัน.
ก. ทำให้คายคันเหมือนถูกละออง เช่น ระคายตัว, กระทบกระเทือนกายใจให้เกิดรำคาญไม่สุขใจ เช่น ระคายหู, (กลอน) ใช้เป็น กระคาย ก็มี.
ระฆัง
หมายถึง น. เครื่องใช้ตีให้เกิดเสียงเป็นอาณัติสัญญาณ หล่อด้วยทองเหลืองเป็นต้น รูปคล้ายลูกฟักตัด มีหูติดอยู่ตอนบน.
ระงม
หมายถึง ว. เสียงร้องแสดงความเศร้าโศกเสียใจของคนเป็นจำนวนมาก เช่น ร้องระงม; อบอ้าว, อบด้วยความร้อนหรือควัน, ในคำว่า ร้อนระงม.
ระงมไพร
หมายถึง น. ชื่อนกชนิดหนึ่ง อยู่ตามป่าใหญ่. (พจน. ๒๔๙๓).
ระงับ
หมายถึง ก. ยับยั้งไว้, ทำให้สงบ, เช่น ระงับคดี ระงับเรื่องราว.
ระงับ,ระงับ,ระงับพิษ
หมายถึง น. ชื่อไม้พุ่มชนิด Breynia glauca Craib ในวงศ์ Euphorbiaceae คล้ายต้นก้างปลา ใช้ทำยาได้.
ระงี่
หมายถึง (โบ) ว. ดัง, ระงม, เซ็งแซ่.
ระชวย
หมายถึง ก. ชวย, พัดอ่อน ๆ, พัดเรื่อย ๆ, (ใช้แก่ลม).
ระดม
หมายถึง ก. ทำพร้อม ๆ กัน เช่น ระดมยิง; รวบรวม, รวมเข้าด้วยกัน, เช่น ระดมทุน ระดมคนช่วยกันทำงาน.
ระดมพล
หมายถึง ก. เกณฑ์ทหารเข้าประจำกองทัพอย่างรีบด่วน.
ระดะ,ระดา
หมายถึง ว. เกลื่อนกล่น.
ระดับ
หมายถึง น. ลักษณะของพื้นผิวตามแนวนอนระหว่างจุด ๒ จุดที่มีความสูงเสมอกัน โดยปรกติใช้ระดับน้ำทะเลเป็นมาตรฐานในการวัด, เรียกเครื่องวัดความเสมอของพื้นผิวว่า เครื่องวัดระดับ.
ก. ปูลาด, แต่งตั้ง.
ระดับทะเล
หมายถึง น. ความสูงของพื้นนํ้าทะเลในขณะใดขณะหนึ่ง. (อ. sea level).
ระดับทะเลปานกลาง
หมายถึง น. ค่าเฉลี่ยของระดับน้ำทะเล ซึ่งคำนวณจากผลการตรวจระดับนํ้าทะเลขึ้นลงในที่ใดที่หนึ่งที่ได้บันทึกติดต่อกันไว้เป็นระยะเวลานาน, ใช้ย่อว่า ร.ท.ก. (อ. mean sea level).
ระดู
หมายถึง น. เลือดประจำเดือนที่ถูกขับถ่ายจากมดลูกออกมาทางช่องคลอด.
ระดูขาว
หมายถึง น. สิ่งที่ถูกขับถ่ายออกมาทางช่องคลอด ลักษณะข้นหรือค่อนข้างข้น สีขาวหรือสีเหลืองปนเขียว มีกลิ่นเหม็น เกิดจากสาเหตุหลายประการ เช่น ติดเชื้อไวรัส ติดเชื้อพยาธิชนิด Trichomonas vaginalis เนื้องอก, ตกขาว หรือมุตกิด ก็เรียก.
ระดูทับไข้
หมายถึง น. การมีระดูออกมาระหว่างเป็นไข้.
ระด่าว
หมายถึง ว. อาการที่ดิ้นสั่นรัวไปทั้งตัว, เร่าร้อน.
ระตู
หมายถึง น. เจ้าเมืองน้อย. (ช.).
ระทก
หมายถึง ว. หนาวใจ.
ระทด
หมายถึง ก. สลดใจ, มีจิตใจหวั่นไหวเพราะความโศกสลด, มักใช้เข้าคู่กับคำอื่น เช่น ระทดท้อ ระทดใจ.
ระทดระทวย
หมายถึง ว. อ่อนอกอ่อนใจ เช่น เขาเสียการพนันจนหมดตัว เดินระทดระทวยออกมา.
ระทม
หมายถึง ก. เจ็บชํ้าระกำใจ.
ระทวย
หมายถึง ก. ระทด, มักใช้เข้าคู่กับคำ ระทด เป็น ระทดระทวย.
ระทวย
หมายถึง ว. อ่อนช้อย, อ่อนใจ.
ระทอด
หมายถึง ก. ทิ้ง, ทอด.
ระทา
หมายถึง น. หอสูงรูปสี่เหลี่ยมหลังคาทรงยอดเกี้ยว ประดับดอกไม้ไฟนานาชนิด เช่น พลุ ตะไล จรวด ใช้จุดในงานพระราชพิธี.
ระทึก
หมายถึง ก. อาการที่ใจเต้นตึก ๆ.
ระทึง
หมายถึง ว. เสียงหึ่ง ๆ อย่างเสียงผึ้ง.
ระนัม
หมายถึง น. ป่ารกฉำแฉะ, ระนาม ก็ว่า.
ระนาด
หมายถึง ว. อาการที่ล้มทับกัน, อาการที่เรียงกันเป็นแถว, มักใช้เข้าคู่กับคำระเน และ ระเนน เป็น ระเนระนาด และ ระเนนระนาด.
ระนาด
หมายถึง น. ไม้ไผ่ที่ถักอย่างเรือกสำหรับรองท้องเรือ.
ระนาด
หมายถึง น. เครื่องปี่พาทย์ชนิดตี ประกอบด้วยลูกระนาดทำด้วยไม้ร้อยเชือกหัวท้ายเข้าเป็นผืนใช้แขวนบนรางระนาด หรือทำด้วยเหล็กหรือทองเหลืองใช้วางเรียงบนรางระนาดมีไม้ประกับหัวท้าย ลูกระนาดเรียงขนาดสั้นยาวให้ลดหลั่นกันตามลำดับเสียง มีตั้งแต่ ๑๗-๒๑ ลูก มีไม้ตีคู่หนึ่ง เรียกว่า ไม้ตีระนาด, ลักษณนามว่า ราง.
ระนาดทุ้ม
หมายถึง น. ระนาดที่มีเสียงต่ำกว่าและมีเสียงนุ่มนวลกว่าระนาดเอก ลูกระนาดเช่นเดียวกับระนาดเอก แต่ใหญ่และยาวกว่า มี ๑๗ ลูก ปากรางระนาดเว้าโค้งขึ้นคล้ายปากเปลญวน ด้านล่างตัดตรงขนานกับพื้น มีเท้าเล็ก ๆ ตรงมุม ๔ เท้า ไม้ตีใช้แต่ไม้นวมอย่างเดียว.
ระนาดเอก
หมายถึง น. ระนาดที่มีเสียงแกร่งกว่าระนาดทุ้ม ลูกระนาดโดยมากทำด้วยไม้ไผ่บง ไม้ชิงชัน หรือไม้มะหาด ฝานหัวท้ายและท้องตอนกลาง โดยปรกติมี ๒๑ ลูก รางระนาดมีรูปทรงคล้ายเปลญวน หัวตัดท้ายตัด มีเท้ารูปสี่เหลี่ยมคล้ายเชิงขันรับอยู่ใต้รางสำหรับตั้ง ไม้ตีมี ๒ อย่าง คือ ไม้แข็งใช้เมื่อต้องการเสียงแกร่งกร้าว และไม้นวมเมื่อต้องการเสียงเบาและนุ่มนวล.
ระนาดแก้ว
หมายถึง น. ระนาดที่ลูกทำด้วยแก้ววางเรียงบนรางระนาดซึ่งมีรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าขนานกับพื้น มีไม้ประกับหัวท้าย มีทั้งระนาดแก้วทุ้มและระนาดแก้วเอก ระนาดแก้วทุ้มไม้ตีใช้ไม้นวม ระนาดแก้วเอกใช้ไม้ตีที่มีลูกทำด้วยหนัง.
ระนาบ
หมายถึง (กลอน) ว. ราบ; ที่แบนเรียบ (ใช้แก่ผิว).
น. พื้นที่ที่แบนเรียบ; (คณิต) เซตของบรรดาจุดที่เรียงต่อเนื่องกันเป็นพื้นราบสมํ่าเสมอ. (อ. plane).
ระนาบเอียง
หมายถึง น. สิ่งที่มีพื้นแบนเรียบเอียงทำมุมแหลมกับพื้นระดับ ใช้ประโยชน์เป็นเครื่องกลอย่างง่ายสำหรับเลื่อนเทหวัตถุหนักไปสู่ระดับที่ต้องการโดยที่สามารถพักเทหวัตถุนั้นได้เป็นระยะ ๆ.
ระนาม
หมายถึง น. ป่ารกฉำแฉะ เรียกว่า ป่าระนาม, ระนัม ก็ว่า.
ระนาว
หมายถึง ว. มากมาย (ใช้แก่สิ่งที่อยู่ในลักษณะที่ห้อยแขวนเป็นสาย เป็นแถว เป็นแนว เป็นต้น) เช่น แขวนธงเป็นระนาว สอบตกเป็นระนาว.
ระบบ
หมายถึง น. กลุ่มของสิ่งซึ่งมีลักษณะประสานเข้าเป็นสิ่งเดียวกันตามหลักแห่งความสัมพันธ์ที่สอดคล้องกัน ด้วยระเบียบของธรรมชาติหรือหลักเหตุผลทางวิชาการ เช่น ระบบประสาท ระบบทางเดินอาหาร ระบบจักรวาล ระบบสังคม ระบบการบริหารประเทศ.
ระบบสุริยะ
หมายถึง น. ระบบที่ประกอบด้วยดวงอาทิตย์ ซึ่งเป็นศูนย์กลางของแรงดึงดูด รวมทั้งดาวเคราะห์ใหญ่น้อยและบริวารของดาวเคราะห์ ดาวเหล่านี้หมุนอยู่รอบ ๆ ดวงอาทิตย์ และมีวงโคจรอยู่ในแนวระนาบใกล้เคียงกัน.
ระบม
หมายถึง ก. อาการเจ็บร้าวที่เกิดจากความเมื่อยขัดหรือบอบชํ้าเป็นต้น เช่น ฝีระบมจนเป็นไข้ ถูกตีระบมไปทั้งตัว, ชอกช้ำ เช่น อกระบม ระบมใจ.
ระบมบาตร
หมายถึง ก. รมบาตรให้ดำเป็นมันเพื่อกันสนิมด้วยกรรมวิธีต่าง ๆ เช่น เอากำมะถันและนํ้ามันทาบาตรแล้วรมไฟให้ร้อน.
ระบอบ
หมายถึง น. แบบอย่าง, ธรรมเนียม, เช่น ทำถูกระบอบ; ระเบียบการปกครอง เช่น การปกครองระบอบประชาธิปไตย การปกครองระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์.
ระบัด
หมายถึง ก. ลัด, ผลิ, แตกใบอ่อน, เช่น ไม้ระบัดใบ.
ว. เพิ่งลัด, เพิ่งผลิ, อ่อน, เช่น หญ้าระบัด.
ระบับ
หมายถึง น. แบบ, ฉบับ.
ระบาญ
หมายถึง ก. รบ, สู้รบ.
ระบาด
หมายถึง ว. แพร่ไปอย่างรวดเร็ว, แพร่ไปอย่างกว้างขวาง, แพร่ไปทั่ว, เช่น ข่าวลือระบาด, ลักษณะของโรคติดต่อที่แพร่ไปอย่างรวดเร็วและกว้างขวางเป็นคราว ๆ ไป, เรียกโรคที่มีลักษณะเช่นนั้นว่า โรคระบาด เช่น อหิวาตกโรคเป็นโรคระบาดชนิดหนึ่ง.
ระบานี,ระบานี้
หมายถึง ว. นัก, ทีเดียว, เช่นนี้, ดังนี้.
ระบาย
หมายถึง ก. ผ่อนออกไป เช่น ระบายสินค้า ระบายนํ้า ระบายความทุกข์, ถ่ายออก เช่น ระบายท้อง ระบายอากาศ.
ระบาย
หมายถึง น. ผ้าที่ห้อยจากขอบ.
ระบายสี
หมายถึง ก. ลงสี, แต้มสี, ป้ายสี, เช่น ระบายสีภาพทิวทัศน์ด้วยสีน้ำ; เสริมแต่งเกินความจริง เช่น เขาระบายสีข่าวเสียจนเชื่อไม่ลง.
ว. ที่เสริมแต่งเกินความจริง เช่น ข่าวระบายสี.
ระบำ
หมายถึง น. การแสดงที่ใช้ท่าฟ้อนรำ ไม่เป็นเรื่องราว มุ่งความสวยงามหรือความบันเทิง จะแสดงคนเดียวหรือหลายคนก็ได้ เช่น ระบำนพรัตน์ ระบำกอย ระบำฉุยฉาย.
ก. ฟ้อนรำที่แสดงไม่เป็นเรื่องราว มุ่งความสวยงามหรือความบันเทิง จะแสดงคนเดียวหรือหลายคนก็ได้.
ระบำปลายเท้า
หมายถึง น. การเต้นรำแบบหนึ่งของชาวตะวันตก แสดงเป็นเรื่องราวหรือแสดงเดี่ยวก็ได้, บัลเลต์ ก็ว่า. (อ. ballet).
ระบิ,ระบิล
หมายถึง น. เรื่อง, ความ, ฉบับ, อย่าง.
ระบิลเมือง
หมายถึง น. กฎหมายและประเพณีของบ้านเมือง.
ระบือ
หมายถึง ว. เล่าลือ เช่น ข่าวระบือ, เลื่องลือ, แพร่หลายรู้กันทั่ว, เช่น ชื่อเสียงระบือไปไกล.
ระบุ
หมายถึง ก. เจาะจง เช่น ระบุชื่อผู้รับ ระบุตัวบุคคล, บ่งชื่อ, ออกชื่อเฉพาะ, เช่น ระบุชื่อพยาน; มีออกมามาก ๆ พร้อม ๆ กัน เช่น ทุเรียนระบุ เห็ดระบุ ส่าไข้ระบุ.
ระฟ้า
หมายถึง ว. สูงมาก เช่น ตึกระฟ้า.
ระมัดระวัง
หมายถึง ก. ดูแลให้ปลอดภัย, ดูแลอย่างรอบคอบไม่ให้พลั้งพลาด, เช่น ระมัดระวังให้ดีเวลาข้ามถนน ระมัดระวังเรื่องสายไฟฟ้ารั่วให้มาก.
ว. ประหยัด, ไม่สุรุ่ยสุร่าย, เช่น ใช้จ่ายอย่างระมัดระวัง.
ระมา
หมายถึง น. เหลือบ. (ช.).
ระมาด
หมายถึง น. แรด. (ข. รมาส).
ระยะ
หมายถึง น. ช่วง, ตอน, เช่น ระยะเวลา ระยะทาง ระยะนี้ฝนตกชุก.
ระยะ ๆ
หมายถึง ว. เป็นช่วง ๆ, เป็นตอน ๆ, เช่น เดินทางหยุดพักเป็นระยะ ๆ ปักเสาโทรเลขเป็นระยะ ๆ.
ระยัง
หมายถึง (กลอน) ก. ยัง, อยู่; ยั้ง.
ระยัด
หมายถึง (กลอน) ก. ยัด.
ระยับ
หมายถึง ว. พราวแพรว, วับวาบ, (ใช้แก่แสงหรือรัศมี) เช่น ผ้ามันระยับ, นิยมใช้เข้าคู่กับคำ ระยิบ เป็น ระยิบระยับ เช่น ดาวส่องแสงระยิบระยับ.
ระยั้ง
หมายถึง (กลอน) ก. หยุด, ยั้ง.
ระยาน
หมายถึง ก. ยาน, หย่อนลง, ห้อยลง.
ระยาบ
หมายถึง ว. แสงวาบ ๆ, นิยมใช้เข้าคู่กับคำ ระยับ เป็น ระยาบระยับ.
ระยำ
หมายถึง ว. ชั่วช้า, ตํ่าช้า, เลวทราม, อัปมงคล, เช่น คนระยำ เรื่องระยำ ทำระยำ; (ถิ่น-ปักษ์ใต้) ยับเยิน, แหลก, เช่น ดังดวงแก้วตกต้องแผ่นผา ร้าวระยำช้ำจิตเจ็บอุรา. (อิเหนา).
ระยำตำบอน
หมายถึง (ปาก) ว. เลวทราม, ชั่วช้า, เหลวไหล.
ระยำยับ
หมายถึง ว. แหลกยับเยิน, แตกย่อยยับ.
ระยิบระยับ
หมายถึง ว. ยิบ ๆ ยับ ๆ เช่น แสงดาวระยิบระยับ.
