คำในภาษาไทย หมวด ม (หน้าที่ 10)

มีดสับหมู
หมายถึง น. มีดขนาดกลาง ใบมีดรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าค่อนข้างหนายาวประมาณ ๑ คืบด้ามเป็นบ้องต่อออกไปจากตัวมีดขนาดพอมือกำ ถ้าเป็นแบบที่ใช้ในครัวมักทำสันงอนขึ้น และด้ามทำด้วยไม้.

มีดสั้น
หมายถึง น. มีดขนาดเล็ก ลักษณะคล้ายมีดพก แต่สันบางกว่า.

มีดหมอ
หมายถึง น. มีดขนาดกลาง ใบมีดรูปร่างคล้ายมีดเหน็บ แต่โคนมีดมีชายแหลมโค้งออกจากคมเล็กน้อย ใช้สำหรับประกอบในพิธีทางไสยศาสตร์.

มีดหมู
หมายถึง น. มีดขนาดใหญ่ ใบมีดรูปสามเหลี่ยมชายธง ปลายแหลม สันตรงและหนา คมโค้งขึ้นไปจดปลาย ด้ามทำด้วยไม้สั้นขนาดพอกำ ใช้แล่เนื้อหมูตามเขียงหมู.

มีดหวด
หมายถึง น. มีดขนาดใหญ่ รูปเพรียวยาว ด้ามงอ ๆ สำหรับหวดหญ้า, พร้าหวด ก็เรียก.

มีดหัวเสียม
หมายถึง น. มีดขนาดกลาง ใบมีดปลายแบนป้าน โคนแคบ ยาวประมาณ ๑ ศอก ด้ามทำด้วยไม้ยาว ๑ คืบ ใช้ถากหญ้าหรือขุดดินแทนเสียมได้, มีดเสียม หรือ พร้าเสียม ก็เรียก.

มีดหั่นยา
หมายถึง น. มีดขนาดกลาง ใบมีดรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ายาวประมาณ ๑ คืบ ด้ามทำด้วยไม้ขนาดพอกำ ใช้หั่นใบยาสูบ.

มีดอีเหน็บ
หมายถึง น. มีดเหน็บ.

มีดอีเหลียน
หมายถึง น. มีดเหลียน.

มีดเจียนหนัง
หมายถึง น. มีดขนาดย่อม ใบมีดเป็นแผ่นแบนรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีคมอยู่ตรงปลายมีดที่ตัดเผล้ ส่วนโคนมีกั่นโค้งงอคล้ายคอห่านสอดติดกับด้ามขนาดพอกำได้สะดวก ใช้ตัดเจียนหนังสัตว์.

มีดเจียนหมาก
หมายถึง น. มีดบางขนาดเล็ก ใบมีดรูปยาวรี ปลายเสี้ยว ด้ามมักทำด้วยไม้หรือเขาสัตว์ ใช้เจียนหมาก.

มีดเสียม
หมายถึง น. มีดหัวเสียม.

มีดเสือซ่อนเล็บ
หมายถึง น. มีดขนาดเล็ก ใบมีดแบนเรียวปลายแหลม ยาวประมาณครึ่งฝ่ามือ ชุดหนึ่งมี ๒ เล่ม ด้ามมีดทำเป็นท่อนสี่เหลี่ยมยาว มีช่องสำหรับสอดใบมีดอีกเล่มหนึ่งสวนเข้าไปเก็บไว้ได้มิดชิด มีดทั้ง ๒ เล่มเมื่อสอดใบมีดเข้าไปในด้ามของกันและกันแล้ว แลดูเหมือนไม้สี่เหลี่ยมท่อนสั้น ๆ ใช้พกเป็นอาวุธ.

มีดเหน็บ
หมายถึง น. มีดขนาดกลาง ใบมีดรูปร่างปลายแหลม กลางป่อง โคนแคบ สันค่อนข้างหนา ด้ามทำเป็นกั่นสอดติดกับด้ามไม้หรือทำเป็นบ้องติดอยู่ในตัวก็มี ปรกติสอดใบมีดไว้ในฝักซึ่งทำด้วยไม้หรือหวายสาน ไว้ขัดเอว ในเวลาออกนอกบ้าน ใช้ประโยชน์ได้หลายอย่าง, มีดอีเหน็บ ก็เรียก.

มีดเหลียน
หมายถึง น. มีดขนาดใหญ่ ใบมีดแบน ปลายกว้างโคนแคบ สันหนาและโค้งดุ้งขึ้น โคนมีดทำเป็นบ้องหรือกั่นสอดติดกับด้ามไม้ยาว ใช้ถางป่า ตัดอ้อย หรือรานกิ่งไม้เป็นต้น, มีดอีเหลียน ก็เรียก.

มีดแกะ
หมายถึง น. มีดขนาดเล็ก ใบมีดแบนยาวปลายตัดเฉียงและแหลม คมมีดอยู่ตรงปลายเฉียง มีด้าม ใช้ในงานแกะไม้.

มีดแทงหยวก
หมายถึง น. มีดขนาดเล็ก ใบสด.

มีดแป๊ะกั๊ก
หมายถึง น. มีดขนาดใหญ่ ใบมีดรูปแบนยาวประมาณ ๑ ศอก สันหนา ด้ามทำด้วยไม้ไผ่ยาวประมาณ ๓ ศอก ใช้เป็นอาวุธสำหรับทหารเดินเท้าในกองทัพสมัยโบราณ.

มีดโกน
หมายถึง น. มีดสำหรับโกนผมหรือหนวดเคราเป็นต้น มีดโกนอย่างเก่ารูปร่างคล้ายมีดโต้ สันหนา คมบาง ปรกติมีฝักหุ้มส่วนคม มีดโกนอย่างใหม่ใบมีดยาวรี สันหนา คมบาง มีฝักหุ้มคมเช่นกัน มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า มีดโกนโมกุล.

มีดโต้
หมายถึง น. มีดขนาดใหญ่ กลาง และเล็ก ใบมีดมีรูปร่างคล้ายน้ำเต้าผ่าเสี้ยว หัวโต สันหนา โคนมีดแคบ ด้ามทำด้วยไม้เป็นบ้องต่อออกไปจากตัวมีด ขนาดสั้นพอมือกำ มีดโต้ขนาดใหญ่และกลาง ใช้ฟันหรือผ่าทั่วไป ขนาดเล็กใช้กรีดหรือผ่าทุเรียนเป็นต้น, พร้าโต้ หรือ อีโต้ ก็เรียก.

มีดโต๊ะ
หมายถึง น. มีดขนาดกลางและเล็ก ใช้ตัดหรือเฉือนอาหาร เช่น เนื้อ ปลา ในเวลารับประทานอาหารแบบฝรั่ง.

มีดโอ
หมายถึง น. มีดกราย.

มีตระกูล
หมายถึง ว. ที่สืบเชื้อสายมาจากตระกูลสูง เช่น เขาเป็นลูกผู้ดีมีตระกูล.

มีตาแต่หามีแววไม่
หมายถึง (สำ) ก. ดูแต่ไม่ลึกซึ้ง, เซ่อ.

มีทองเท่าหนวดกุ้ง นอนสะดุ้งจนเรือนไหว
หมายถึง (สำ) ก. มีสมบัติเพียงเล็กน้อยแต่กังวลจนนอนไม่หลับ.

มีท้อง
หมายถึง ก. มีลูกอยู่ในท้อง, มีครรภ์ ก็ว่า.

มีท้องมีไส้
หมายถึง (ปาก) ก. มีท้อง.

มีน
หมายถึง น. ปลา; ชื่อกลุ่มดาวรูปปลา เรียกว่า ราศีมีน เป็นราศีที่ ๑๑ ในจักรราศี. (ป., ส.).

มีนาคม
หมายถึง น. ชื่อเดือนที่ ๓ ตามสุริยคติ ซึ่งขึ้นต้นด้วยเดือนมกราคม มี ๓๑ วัน; (เลิก) ชื่อเดือนที่ ๑๒ ตามสุริยคติ ซึ่งขึ้นต้นด้วยเดือนเมษายน. (ป. มีน + อาคม).

มีน้ำมีนวล
หมายถึง ว. มีสง่าราศี, มีผิวพรรณผ่องใส.

มีปากมีเสียง
หมายถึง ก. ทะเลาะกัน, ทุ่มเถียงกัน.

มีภาษีกว่า
หมายถึง (สำ) ว. ได้เปรียบ.

มีมือมีเท้า
หมายถึง ก. มีผู้คอยช่วยเหลือเปรียบเสมือนมือและเท้า.

มีหน้า
หมายถึง ว. ไม่รู้สึกอาย (ใช้ในความแดกดัน รังเกียจ หรือดูหมิ่น), มักใช้กับคำ ยัง เช่น โกรธกันแล้วยังมีหน้ามาพูด เก่าไม่ใช้ ยังมีหน้ามายืมใหม่อีก.

มีหน้ามีตา
หมายถึง ว. มีคนนับถือ, มีเกียรติ, ได้รับความยกย่อง.

มีหวัง
หมายถึง ก. มีโอกาสที่จะได้ดังที่หวัง.

มีฬห,มีฬห-
หมายถึง [มีนหะ-] น. อุจจาระ. (ป.).

มีอันจะกิน
หมายถึง ว. ค่อนข้างมั่งมี.

มีอันเป็น
หมายถึง ก. เกิดขึ้นอย่างไม่คาดฝัน (มักใช้ในทางร้ายมีภัยพิบัติเป็นต้น) เช่น ขอให้มีอันเป็นไปเถิด มีอันเป็นให้ป่วยไข้เวลามีนัด.

มีอายุ
หมายถึง ว. สูงอายุ, ย่างเข้าปัจฉิมวัย.

มีเทน
หมายถึง น. สารประกอบอินทรีย์ชนิดหนึ่ง มีลักษณะเป็นแก๊ส ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น ไวไฟ มีสูตร CH4 มีปรากฏในที่ซึ่งมีสารอินทรีย์ผุพังเน่าเปื่อย ในบ่อถ่านหิน ในแก๊สธรรมชาติ ใช้ประโยชน์เป็นแก๊สเชื้อเพลิง และใช้ในอุตสาหกรรมสังเคราะห์โปรตีนเป็นต้น. (อ. methane).

มีเฟื้องมีสลึง
หมายถึง (สำ) ก. มีเงินเล็กน้อย.

มีเรือน
หมายถึง ว. มีครอบครัว, แต่งงานแล้ว, (ตามปรกติใช้แก่ผู้หญิง), มีเหย้ามีเรือน ก็ว่า

มีเสียง
หมายถึง ก. เถียง, มักใช้ในความปฏิเสธว่า อย่ามีเสียงนะ.

มีแก่ใจ
หมายถึง ก. เอาใจเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่, มีนํ้าใจ, มักกร่อนเป็น มีกะใจ.

มี่
หมายถึง ว. อึกทึก, เสียงแซ่.

มี่ฉาว
หมายถึง ว. อึกทึก, เอิกเกริก, เกรียวกราว.

มี่สั้ว
หมายถึง น. เส้นหมี่ขนาดเล็ก ๆ ทำด้วยแป้งสาลี ตากแห้งเก็บไว้ได้นาน. (จ.).

มึก
หมายถึง ก. กิริยาที่ดื่มเหล้าจนเมา; (ถิ่น-ปักษ์ใต้) ดื่มอย่างกระหาย.

มึกมวย
หมายถึง ก. เมามาย.

มึง
หมายถึง ส. คำใช้แทนผู้ที่เราพูดด้วย, มักถือกันว่าไม่สุภาพหรือหยาบคาย, เป็นสรรพนามบุรุษที่ ๒.

มึงวาพาโวย
หมายถึง ก. พูดจาเอะอะโวยวาย.

มึน
หมายถึง ก. เมาอ่อน ๆ, รู้สึกวิงเวียน เช่น มึนศีรษะ, รู้สึกตื้อในสมอง เช่น อ่านหนังสือมากชักมึน, มึนหัว ก็ว่า.

มึนงง
หมายถึง ก. งงจนทำอะไรไม่ถูกหรือคิดอะไรไม่ออก.

มึนชา
หมายถึง ก. แสดงอาการเฉยเมยไม่ใยดี.

มึนซึม
หมายถึง ก. แสดงอาการเชื่อมซึมคล้ายเป็นไข้.

มึนตึง
หมายถึง ก. แสดงอาการออกจะโกรธ ๆ ไม่พูดด้วย ไม่มองหน้า.

มึนหัว
หมายถึง ก. รู้สึกตื้อในสมอง, มึน ก็ว่า.

มึนเมา
หมายถึง ก. เมาจนรู้สึกมึนหัว.

มืด
หมายถึง ว. ขาดแสงสว่าง เช่น เดือนมืด, มีแสงสว่างน้อย เช่น ไม่ควรอ่านหนังสือในที่มืด เพราะจะทำให้เสียสายตา, โดยปริยายหมายความว่า เหลือรู้เหลือเห็น เช่น มือมืด. น. เวลาใกล้ฟ้าสาง เช่น ตื่นแต่มืด; ค่ำ เช่น มืดแล้วทำไมไม่เปิดไฟ.

มืดครึ้ม
หมายถึง ว. มีแสงสว่างน้อยเพราะมีเมฆมากคล้ายจะมีฝนตก เช่น ท้องฟ้ามืดครึ้ม.

มืดค่ำ
หมายถึง น. เวลาพลบคํ่าขมุกขมัว เช่น มืดค่ำแล้วเข้าบ้านเสียที.

มืดตึดตื๋อ,มืดตึ๊ดตื๋อ
หมายถึง ว. มืดมากจนมองไม่เห็นแสงสว่าง เช่น ในถ้ำมืดตึ๊ดตื๋อ, มืดตื้อ หรือ มืดตื๋อ ก็ว่า.

มืดตื้อ,มืดตื๋อ
หมายถึง ว. มืดมากจนมองไม่เห็นแสงสว่าง เช่น ในห้องนี้มืดตื้ออย่างกับเข้าถ้ำ.

มืดฟ้ามัวดิน
หมายถึง ว. มีจำนวนมากมาย เช่น มีประชาชนมาร่วมงานมืดฟ้ามัวดิน.

มืดมน
หมายถึง ว. มืดมัว, มืดมาก, มืดจนมองไม่เห็นทาง, มักใช้เข้าคู่กับคำ อนธการ เป็น มืดมนอนธการ.

มืดมัว
หมายถึง ว. มีแสงสว่างน้อย เช่น อากาศมืดมัว, ไม่แจ่มใส เช่น หูตามืดมัว.

มืดหน้า
หมายถึง ว. มีอาการเวียนหัวเห็นอะไรพร่าไปหมด เช่น อากาศร้อนมากจนรู้สึกมืดหน้า.

มืดแปดด้าน
หมายถึง ก. นึกไม่เห็น, คิดไม่ออก, จนปัญญาไม่รู้จะหาทางออกได้อย่างไร, เช่น ตอนนี้รู้สึกมืดแปดด้านไปหมด.

มืน
หมายถึง (ถิ่น-อีสาน) ก. ลืม, เปิด, แย้ม, (ใช้แก่ตา) เช่น มืนตา ว่า ลืมตา.

มือ
หมายถึง น. ชื่อส้มชนิด Citrus medica L. var. sarcodactylis Swing. ในวงศ์ Rutaceae ซึ่งส่วนล่างของผลมีลักษณะคล้ายนิ้วมือ ใช้ทำยาดมได้ เรียกว่า ส้มมือ.

มือ
หมายถึง น. อวัยวะส่วนหนึ่งของร่างกายอยู่ต่อจากปลายแขนประกอบด้วยฝ่ามือและนิ้วมือ สำหรับจับเป็นต้น, เรียกสิ่งหรืออุปกรณ์บางชนิดที่มีรูปร่างอย่างมือและใช้จับแทนมือได้ เช่น มือกล มือหุ่นยนต์; เรียกผู้ร่วมเล่นการพนันบางอย่างหรือแชร์เป็นต้นว่า มือ เช่น คนหนึ่งจะเล่นกี่มือก็ได้; หนวดของไม้เลื้อยบางชนิดใช้เกาะสิ่งอื่นอย่างมือ เช่น มือตำลึง มือบวบ; ลักษณนามบอกจำนวนนับ ๕ ลูก เป็น ๑ มือ (ใช้ในเวลานับผลไม้บางชนิด เช่น มะปราง มังคุด เงาะ).

มือกาว
หมายถึง ว. ขี้ขโมย. น. ผู้ที่เก่งหรือชำนาญในทางล้วงกระเป๋า, ผู้ชำนาญในการหยิบฉวยสิ่งของของผู้อื่นติดมือไปเมื่อเจ้าของเผลอ, เรียกผู้รักษาประตูฟุตบอลที่รับลูกบอลได้แม่นยำโดยลูกไม่หลุดจากมืออย่างกับมือทากาวว่า ประตูมือกาว.

มือขวา
หมายถึง น. ความสันทัด เช่น การรบพุ่งชิงชัยมันเป็นมือขวาของเขานี่ครับ. (ชิงนาง ร. ๖). ว. ที่ใกล้ชิด, ที่เก่งกล้าสามารถ, ที่ไว้วางใจได้, เช่น สมุนมือขวา.

มือขึ้น
หมายถึง ว. เจริญก้าวหน้าทางธุรกิจการค้า เช่น เขากำลังมือขึ้นในทางการค้า; มีโชคดีในการพนัน เช่น เขากำลังมือขึ้นในการเล่นไพ่.

มือจับ
หมายถึง น. ส่วนที่ทำไว้สำหรับจับเวลาเปิดปิดประตูหรือในการใช้งานอื่น ๆ เป็นต้น เช่น มือจับประตูรถยนต์ มือจับกบไสไม้ มือจับลิ้นชัก.

มือดี
หมายถึง ว. มีความชำนาญ, มีความสามารถสูง, เช่น เขาเป็นคนมือดีของกองปราบ.

มือตก
หมายถึง ว. เสื่อมความสามารถลง เช่น หมู่นี้เล่นบิลเลียดมือตกไป, เสื่อมความนิยม เช่น เขียนหนังสือมือตกไป, เสียมากกว่าได้ในการเล่นการพนัน เช่น ตอนนี้เขาเล่นไพ่กำลังมือตก.

มือต้น
หมายถึง (ศิลปะ) น. ผู้ที่ลงมือทำงานเพียงคร่าว ๆ เป็นคนแรก.

มือถือสาก ปากถือศีล
หมายถึง (สำ) ว. มักแสดงตัวว่าเป็นคนมีศีลมีธรรม แต่กลับประพฤติชั่ว.

มือที่สาม
หมายถึง น. บุคคลฝ่ายที่ ๓ ซึ่งมิใช่คู่กรณี แต่สอดเข้ามาเกี่ยวข้องในกิจกรรมหรือชีวิตของผู้อื่น มักจะเข้ามายุแหย่ให้เกิดความแตกแยกหรือบ่อนทำลาย.

มือบน
หมายถึง ว. ผู้ทิ้งไพ่ให้มือต่อไป.

มือบอน
หมายถึง ว. อาการที่มืออยู่ไม่สุข ชอบขีดเขียนตามกำแพงหรือชอบเด็ดดอกไม้ใบไม้เป็นต้น.

มือปลาย
หมายถึง (ศิลปะ) น. ผู้ที่ลงมือตกแต่งงานเป็นคนสุดท้าย.

มือปืน
หมายถึง น. ผู้ที่พกพาอาวุธปืนคอยคุ้มกันผู้มีอิทธิพลหรือบุคคลสำคัญเป็นต้น, ผู้ที่รับจ้างยิงคน, ผู้ที่ยิงเขาตาย.

มือผี
หมายถึง น. ขาไพ่ตองที่เข้าเล่นพอให้ครบขาหรือครบวงไม่ต้องได้เสียด้วย.

มือมืด
หมายถึง น. ผู้ที่ลอบทำความผิดอย่างใดอย่างหนึ่ง ซึ่งเหลือรู้เหลือเห็นว่าเป็นใคร.

มือรอง
หมายถึง น. ผู้มีความสำคัญเป็นคนที่ ๒ รองจากมือแรก, คนที่ลงมือทำเป็นคนที่ ๒ รองจากมือต้น.

มือร้อน
หมายถึง ว. เรียกคนที่มักปลูกต้นไม้ไม่ขึ้นหรือไม่งอกงามว่า คนมือร้อน, ตรงข้ามกับ มือเย็น.

มือลิง
หมายถึง น. ไม้สำหรับติดข้างเรือ อยู่ในระหว่างกงหรือต่อจากกง, เรียกเรือต่อเช่นเรือสำปั้นที่มีมือลิง ๓ คู่ หรือ ๕ คู่ เป็นต้น อันแสดงถึงขนาดความยาวของเรือว่า เรือ ๓ มือลิง เรือ ๕ มือลิง.

มือล่าง
หมายถึง น. ผู้รับไพ่ที่มือบนทิ้งให้.

มือสอง
หมายถึง น. เพชฌฆาตที่ลงดาบประหารชีวิตนักโทษเป็นคนที่ ๒.

มือสะอาด
หมายถึง (สำ) ว. มีความประพฤติดี, มีความซื่อสัตย์สุจริตไม่คดโกงหรือฉ้อราษฎร์บังหลวง.

มือสั้นตีนสั้น
หมายถึง (สำ) ก. ขาดกำลังที่จะช่วยให้กิจการสำเร็จด้วยดี.

มือสาม
หมายถึง น. เพชฌฆาตที่ลงดาบประหารชีวิตนักโทษเป็นคนที่ ๓.

มือสี
หมายถึง น. ไม้ที่ยื่นออกมาจากเครื่องสีข้าวสำหรับเอาขอสับ.

มือหนัก
หมายถึง ว. อาการที่ใช้มือทำอะไรอย่างรุนแรงหรือไม่ประณีตบรรจง, ตรงข้ามกับ มือเบา; มากผิดปรกติ (มักใช้ในการเล่นการพนันหรือตกรางวัลเป็นต้น) เช่น เขาแทงโปมือหนัก เขาตกรางวัลนักร้องมือหนักไป.

มือหนึ่ง
หมายถึง น. เพชฌฆาตที่ลงดาบประหารชีวิตนักโทษเป็นคนแรก; ผู้มีความสามารถยอดเยี่ยมในทางใดทางหนึ่ง เช่น เขาเป็นมือหนึ่งทางประวัติศาสตร์.

มือห่างตีนห่าง
หมายถึง (สำ) ว. สุรุ่ยสุร่าย; เลินเล่อ, สะเพร่า, ไม่ระมัดระวัง.

มืออ่อน
หมายถึง ว. นอบน้อม, ไหว้คนง่าย (เป็นคำที่ผู้ใหญ่ชมผู้น้อย); มีความสามารถน้อย เช่น เขายังมืออ่อนในการทำงาน, ตรงข้ามกับ มือแข็ง.