พจนานุกรมไทย

คำในภาษาไทย หมวด ต (หน้าที่ 5)

  1. ตะกลาม
    หมายถึง [-กฺละ, -กฺลาม] ว. มักกิน, กินไม่เลือก, เห็นแก่กิน, มักใช้รวมกันว่า ตะกละตะกลาม ก็มี, จะกละจะกลาม ก็ว่า, โดยปริยายหมายความว่า อยากได้มาก ๆ.
  2. ตะกวด
    หมายถึง น. ชื่อสัตว์เลื้อยคลานชนิด Varanus bengalensis ในวงศ์ Varanidae ตัวสีนํ้าตาลเหลือง ปากแหลม ลิ้นยาวแยกเป็น ๒ แฉก หางยาวใช้ฟาดเพื่อต่อสู้ป้องกันตัว อาศัยตามป่าโปร่งมากกว่าป่าทึบ หากินตามพื้นดิน ขึ้นต้นไม้เก่ง พาดตัวนอนผึ่งแดดตามกิ่งไม้, แลน หรือ จะกวด ก็เรียก.
  3. ตะกอ
    หมายถึง น. ส่วนของเครื่องทอผ้าทำด้วยเส้นด้ายร้อยกับกรอบไม้ สำหรับแยกเส้นด้ายยืนให้ขึ้นลงเพื่อให้ขัดกับเส้นด้ายพุ่ง.
  4. ตะกอ
    หมายถึง ว. หนุ่ม, รุ่น, มักใช้เข้าคู่กับคำ รุ่น และ หนุ่ม เป็น รุ่นตะกอ หนุ่มตะกอ, ใช้ว่า สะกอ ก็มี.
  5. ตะกอน
    หมายถึง น. สิ่งที่ละลายปนอยู่ในนํ้าหรือของเหลวอื่นแล้วตกจมลงนอนก้นภาชนะเป็นต้น; (ภูมิ) สารต่าง ๆ ที่ผุพังทำลายโดยทางวิธีกล ทางเคมี หรือทางพัฒนาการของชีวิตแล้วตกจมทับถมเนื่องจากการกระทำของนํ้า ลม หรือธารนํ้าแข็ง.
  6. ตะกัง
    หมายถึง น. ชื่อโรคลมชนิดหนึ่ง ตามตำราแพทย์แผนโบราณว่า ทำให้มีอาการปวดหัวเวลาเช้า ๆ ปวดกระบอกตา เมื่อเห็นแดดจะลืมตาไม่ขึ้น เรียกว่า ลมตะกัง, ปะกัง ก็ว่า.
  7. ตะกั่ว
    หมายถึง น. แร่จำพวกโลหะ มีลักษณะอ่อน ละลายตัวง่าย มีหลายชนิดด้วยกัน ได้แก่ ตะกั่วเกรียบ คือ ตะกั่วกรอบ ตะกั่วนม คือ ตะกั่วอ่อน; (โบ) ดีบุก เช่น ตะกั่วทุ่ง ตะกั่วป่า; (วิทยา) ธาตุลำดับที่ ๘๒ สัญลักษณ์ Pb เป็นโลหะสีขาวแกมนํ้าเงิน ลักษณะเป็นของแข็ง เนื้ออ่อน หลอมละลายที่ ๓๒๗.๔ °ซ. ใช้ประโยชน์ผสมกับโลหะอื่นให้เป็นโลหะเจือ สารประกอบของตะกั่วใช้ในอุตสาหกรรมสีทา ตะกั่วและสารประกอบของตะกั่วเป็นพิษต่อร่างกาย. (อ. lead).
  8. ตะกั่วตัด
    หมายถึง ว. สีนกพิราบหรือสีเทาอมฟ้า.
  9. ตะกั่วเกรียบ
    หมายถึง น. ตะกั่วที่ประสมโลหะบางอย่างเพื่อให้แข็ง.
  10. ตะกั่วแดง
    หมายถึง น. สารประกอบประเภทออกไซด์ของตะกั่ว มีสูตร Pb3O4 ลักษณะเป็นผงละเอียดสีแดงเข้ม ใช้ประโยชน์ในอุตสาหกรรมทำสีทา และทำแก้ว, เสน ก็เรียก. (อ. red lead, minium).
  11. ตะกาง
    หมายถึง น. เครื่องดักจระเข้อย่างหนึ่ง มีเงี่ยง ๒ ข้างสำหรับผูกเหยื่อลอยน้ำไว้; เครื่องล่อใจ; สะกาง ก็เรียก.
  12. ตะกาด
    หมายถึง น. ชื่อกุ้งขนาดเล็กหลายชนิดในวงศ์ Penaeidae อันดับ Decapoda เช่น ชนิด Metapenaeus ensis พบในบริเวณนํ้ากร่อยและชายฝั่งทะเล, ชันกาด ก็เรียก.
  13. ตะกาด
    หมายถึง น. ที่ดินซึ่งอยู่หลังหาดชายทะเลขึ้นไป แต่มีนํ้าเค็มซึมขึ้นไปถึงได้.
  14. ตะกาย
    หมายถึง ก. ป่ายปีน เช่น แมวตะกายฝา หมาตะกายเจ้าของ.
  15. ตะกาว
    หมายถึง น. ขอสำหรับเกี่ยวเรือ.
  16. ตะกุกตะกัก
    หมายถึง ว. ติด ๆ ขัด ๆ, ไม่สะดวก, ไม่ราบรื่น, (มักใช้แก่การอ่านหรือพูด).
  17. ตะกุย
    หมายถึง ก. เอามือหรือเท้าเป็นต้นคุ้ยหรือข่วน.
  18. ตะกุยตะกาย
    หมายถึง ก. พยายามป่ายปีนให้พ้นอันตราย.
  19. ตะกู
    หมายถึง ดู กระทุ่ม ๑.
  20. ตะกูด
    หมายถึง น. หางเสือเรือ, จะกูด หรือ จังกูด ก็ว่า.
  21. ตะขบ
    หมายถึง น. (๑) ชื่อไม้ต้นหลายชนิดในสกุล Flacourtia วงศ์ Flacourtiaceae เช่น ตะขบไทย (F. rukam Zoll. et Moritzi) ต้นมีหนาม ผลกลม สุกสีม่วงแดงหรือแดงเข้ม รสหวาน รากใช้ทำยาได้. (๒) ชื่อไม้ต้นชนิด Muntingia calabura L. ในวงศ์ Tiliaceae ต้นไม่มีหนาม ผลกลมเล็กกว่าตะขบไทย สุกสีม่วงแดง รสหวาน, ตะขบฝรั่ง ก็เรียก.
  22. ตะขบฝรั่ง
    หมายถึง ดู ตะขบ (๒).
  23. ตะขอ
    หมายถึง ดู ตาขอ.
  24. ตะขาบ
    หมายถึง น. ชื่อสัตว์ที่มีลำตัวและขาเป็นปล้อง มีหลายวงศ์ หัวและลำตัวยาวแบนหรือค่อนข้างแบน มีจำนวนปล้อง ๑๕-๒๓ ปล้อง แต่ละปล้องมีขา ๑ คู่ไปจนถึงปล้องสุดท้ายหรือเกือบสุดท้าย ขามี ๕-๗ ปล้อง ทอดออกไป ด้านข้างของลำตัวทั้ง ๒ ข้าง มีเขี้ยวซึ่งเป็นขาคู่แรก บางชนิดมีนํ้าพิษ ทำให้ผู้ถูกกัดเจ็บปวด เช่น ตะขาบไฟ (Scolopendra morsitans) ในวงศ์ Scolopendridae, กระแอบ หรือ จะขาบ ก็เรียก.
  25. ตะขาบ
    หมายถึง น. เครื่องตีบอกจังหวะ; ไม้ไผ่ที่ผ่าขังปล้องแขวนไว้ตามยอดไม้สำหรับชักให้มีเสียงดังเพื่อไล่ค้างคาวเป็นต้น และที่พวกตลกลิเกละครเป็นต้นใช้ตีกันเล่น, จะขาบ ก็เรียก; ธงชนิดหนึ่งทำด้วยแผ่นผ้าเป็นชิ้น ๆ เย็บติดกันไปเป็นพืด มีไม้สอดระหว่างชิ้นทำให้มีลักษณะคล้ายตัวตะขาบ ขนาดกว้างยาวตามต้องการ มักแขวนไว้ยอดเสาหงส์ตามหน้าวัดเป็นพุทธบูชา.
  26. ตะขาบ
    หมายถึง น. ชื่อนกในวงศ์ Coraciidae ตัวป้อม หัวใหญ่ ปากใหญ่สั้นโค้ง เกาะอยู่ตามสายไฟและกิ่งไม้แห้งเพื่อคอยจ้องโฉบแมลงหรือสัตว์เล็ก ๆ ตามพื้นดิน อยู่ตามลำพัง ทำรังในโพรงไม้ ในประเทศไทยมี ๒ ชนิด คือ ตะขาบทุ่ง (Coracias benghalensis) ตัวสีนํ้าตาล หัวและปีกสีฟ้า ปากสีดำ และตะขาบดง (Eurystomus orientalis) ตัวสีนํ้าเงินเข้มหรือเขียวอมน้ำเงินโดยตลอด ปากสีแดง.
  27. ตะขิดตะขวง
    หมายถึง ก. อาการที่ทำโดยไม่สนิทใจหรือไม่สะดวกใจเพราะกระดากอายเป็นต้น.
  28. ตะครอง
    หมายถึง [-คฺรอง] น. ชื่อไม้ต้นขนาดเล็กชนิด Ziziphus cambodiana Pierre ในวงศ์ Rhamnaceae กิ่งมีหนาม ผลกลม รสฝาด.
  29. ตะครั่นตะครอ
    หมายถึง ว. อาการครั่นเนื้อครั่นตัวสะบัดร้อนสะบัดหนาวเวลาเริ่มจะเป็นไข้หรือคล้ายจะเป็นไข้.
  30. ตะคริว,ตะคิว
    หมายถึง น. อาการหดตัวของกล้ามเนื้อและค้างอยู่ ทำให้เกิดการเจ็บปวด.
  31. ตะครุบ
    หมายถึง ก. เอามือตะปบลงจับโดยเร็ว.
  32. ตะครุบกบ
    หมายถึง ก. หกล้มเอามือเท้าพื้น.
  33. ตะคร้อ
    หมายถึง น. ชื่อไม้ต้นขนาดใหญ่ชนิด Schleichera oleosa (Lour.) Oken ในวงศ์ Sapindaceae ผลรสเปรี้ยวอมหวาน, สะคร้อ ก็เรียก.
  34. ตะคร้ำ
    หมายถึง น. ชื่อไม้ต้นชนิด Garuga pinnata Roxb. ในวงศ์ Burseraceae ดอกออกเป็นกระจุกตามปลายกิ่ง ผลเล็ก เป็นร่องตามยาว.
  35. ตะคลับตะคล้าย
    หมายถึง ก. คลับคล้าย. (ดึกดำบรรพ์).
  36. ตะคอก
    หมายถึง ก. ตวาด, ขู่เสียงดัง.
  37. ตะคัน
    หมายถึง น. เครื่องปั้นดินเผารูปคล้ายจาน สำหรับวางเทียนอบ หรือเผากำยานเมื่อเวลาอบนํ้าทำนํ้าอบไทยเป็นต้น หรือใช้ใส่นํ้ามันตามไฟต่างตะเกียง.
  38. ตะคาก
    หมายถึง น. แง่กระดูกเชิงกรานที่อยู่ใต้บั้นเอว, หัวตะคาก ก็เรียก.
  39. ตะคาง
    หมายถึง น. เม็ดผดที่เกิดขึ้นตามขาด้วยระคายต้นหญ้าหรือขนกระบือ, ระคาง ก็ว่า.
  40. ตะคุ่ม,ตะคุ่ม ๆ
    หมายถึง ว. ที่เห็นเป็นเงาดำ ๆ เพราะอยู่ในที่หรือในระยะที่เห็นไม่ถนัด.
  41. ตะค้า
    หมายถึง น. ชื่อหวายชนิด Calamus tigrinus Kurz ในวงศ์ Palmae ผิวเป็นมัน เนื้อเหนียว ใช้ผูกสิ่งของ.
  42. ตะค้าทอง
    หมายถึง น. ชื่อหวายชนิด Calamus caesius Blume ในวงศ์ Palmae ผิวเป็นมัน ใช้จักสานทำภาชนะและเครื่องเรือนชั้นดี.
  43. ตะค้าน
    หมายถึง ดู สะค้าน.
  44. ตะติน
    หมายถึง (กลอน) ว. เตาะแตะ, ต้อย ๆ, บอกอาการเดิน เช่น แล่นตะตินยงงท่า. (ม. คำหลวง ชูชก).
  45. ตะนอย
    หมายถึง น. ชื่อมดหลายสกุลในวงศ์ Formicidae เช่น สกุล Diacamma, Leptogenys, Lobopelta ทุกชนิดมีอวัยวะสำหรับต่อยปล่อยนํ้าพิษทำให้เจ็บปวดได้ ที่พบทั่วไป คือ ชนิด D. rugosum ซึ่งมีลำตัวยาว ๑-๑.๒ เซนติเมตร สีดำ ทำรังอยู่เป็นฝูงตามกอหญ้า ใต้ก้อนหิน หรือใต้ดินที่ชื้นต่าง ๆ.
  46. ตะนาว
    หมายถึง น. ชื่อเพลงไทยจำพวกหนึ่ง มีชื่อขึ้นต้นด้วยคำว่า ตะนาว เช่น ตะนาวแปลง.
  47. ตะนาว
    หมายถึง น. ชื่อกระแจะเครื่องหอมชนิดหนึ่ง.
  48. ตะบม
    หมายถึง ว. รํ่าไป, ไม่หยุดหย่อน, เช่น เที่ยวตะบม.
  49. ตะบอง
    หมายถึง น. ไม้สำหรับถือ ใช้ตี โดยมากมีรูปกลม, ที่มีขนาดยาวประมาณ ๔ ศอก เรียกว่า ตะบองยาว ที่มีขนาดยาวประมาณ ๑ ศอก เรียกว่า ตะบองสั้น, กระบอง หรือ ตระบอง ก็ว่า.
  50. ตะบองกัน
    หมายถึง น. ชื่อเพลงกลองชนิดหนึ่ง, กระบองกัน ก็ว่า.
  51. ตะบองเพชร
    หมายถึง น. ใบตาลที่ขมวดปลายลงอักขระ สำหรับใช้ในพิธีตรุษและโกนจุก, กระบองเพชร ก็เรียก.
  52. ตะบองเพชร
    หมายถึง ดู กระบองเพชร ๒.
  53. ตะบองแดง
    หมายถึง (โบ) น. ตะบองอาญาสิทธิ์ สำหรับถือไปเก็บสมุนไพรเพื่อทำยาของหลวง.
  54. ตะบอย
    หมายถึง ว. อาการที่ทำอย่างชักช้ารํ่าไร.
  55. ตะบัน
    หมายถึง น. เครื่องตำหมากของคนแก่ มีรูปคล้ายกระบอก โดยมากทำด้วยทองเหลือง มีลูกตะบันสำหรับตำ และมีดากอุดก้น. (เทียบ ข. ตฺบาล่). ก. ทิ่มหรือแทงกดลงไป, กระทุ้ง; (ปาก) ดึงดัน เช่น ตะบันเถียง. ว. คำประกอบกริยาหมายความว่า ไม่มียับยั้ง, เรื่อยไป, เช่น เที่ยวตะบัน เถียงตะบัน.
  56. ตะบัน
    หมายถึง น. ชื่อไม้ต้นขนาดกลางชนิด Xylocarpus rumphii (Kostel.) Mabb. ในวงศ์ Meliaceae ขึ้นตามโขดหินชายทะเล.
  57. ตะบันน้ำกิน
    หมายถึง (สำ) ว. แก่มากจนเคี้ยวของกินไม่ไหว.
  58. ตะบันไฟ
    หมายถึง น. ของอย่างหนึ่งรูปคล้ายตะบัน ทำด้วยเขาควายเป็นต้น มีลูกตะบันสำหรับตบลงไปในกระบอกโดยเร็วเพื่อให้เกิดไฟติดเชื้อที่ปลายลูกตะบันนั้น.
  59. ตะบิด
    หมายถึง ก. บิด เช่น โพกผ้าพันตะบิดถือกริชกราย. (อิเหนา).
  60. ตะบิดตะบอย
    หมายถึง ว. แกล้งให้ชักช้า, ชักช้ารํ่าไร.
  61. ตะบิ้ง
    หมายถึง น. นาที่เป็นกระทงเล็ก ๆ, กระบิ้ง ก็เรียก.
  62. ตะบี้ตะบัน
    หมายถึง (ปาก) ว. ซํ้า ๆ ซาก ๆ, ไม่รู้จักจบจักสิ้น, ไม่เปลี่ยนแปลง, เช่น เถียงตะบี้ตะบัน.
  63. ตะบึง
    หมายถึง ว. รีบเร่งไปไม่หยุดหย่อน เช่น ควบม้าตะบึงไป.
  64. ตะบุ้ย,ตะบุ้ย ๆ
    หมายถึง (ปาก) ว. อาการที่บอกส่ง ๆ ไปหรือทำให้พ้น ๆ ไป.
  65. ตะบูน
    หมายถึง น. ชื่อไม้ต้นขนาดใหญ่ในสกุล Xylocarpus วงศ์ Meliaceae ขึ้นตามป่าชายเลนและริมแม่นํ้าที่นํ้าเค็มขึ้นถึง มี ๒ ชนิด คือ ตะบูนขาว หรือ กระบูน (X. granatum Koenig) เปลือกสีนํ้าตาลแกมแดง ผลขนาดส้มโอ และ ตะบูนดำ [X. moluccensis (Lam.) M. Roem.] เปลือกสีนํ้าตาลแกมดำ ผลขนาดส้มเกลี้ยง.
  66. ตะปบ
    หมายถึง ก. ตบด้วยอุ้งมือหรืออุ้งเท้าหน้า เช่น เสือตะปบ, ปบ ก็ว่า.
  67. ตะปลิง
    หมายถึง น. เหล็กที่ทำเป็นหมุดแหลมโค้งสำหรับตอกเพลาะกระดานยึดให้แน่นสนิท เช่น ตะปูตะปลิงยิงตรึงกระชับชิด. (ม. ร่ายยาว กุมาร), เขี้ยวตะขาบ ตัวปลิง หรือ ปลิง ก็เรียก.
  68. ตะปัดตะป่อง
    หมายถึง ว. สะบัดสะบิ้ง, แสนงอน, กระตุ้งกระติ้ง, ตุปัดตุป่อง ก็ใช้.
  69. ตะปิ้ง
    หมายถึง น. เครื่องปิดของลับของเด็กหญิง ทำด้วยเงิน ทอง หรือนาก เป็นต้น, กระจับปิ้ง จะปิ้ง จับปิ้ง หรือ ตับปิ้ง ก็เรียก.
  70. ตะปุ่มตะป่ำ
    หมายถึง ว. นูนขึ้นเป็นปม ๆ, เป็นปุ่มเป็นปมขรุขระอย่างผิวมะกรูด, ปุ่มป่ำ ก็ว่า.
  71. ตะปู
    หมายถึง น. สิ่งทำด้วยโลหะ มีปลายแหลม หัวมนแบน ขนาดต่าง ๆ กัน สำหรับตรึงสิ่งอื่นให้แน่น โดยใช้ค้อนเป็นต้นตอกลงไป, ตาปู ก็เรียก.
  72. ตะปูควง
    หมายถึง น. ตะปูที่มีเกลียว หัวเป็นร่องหรือเป็น ๔ แฉก ใช้ไขควงไข.
  73. ตะปูหัวเห็ด
    หมายถึง น. ตะปูที่มีหัวบานเหมือนดอกเห็ด สำหรับตอกสังกะสีเป็นต้น.
  74. ตะปูเข็ม
    หมายถึง น. ตะปูที่มีขนาดเล็กมาก.
  75. ตะพง
    หมายถึง (แบบ) ว. ตะโพง เช่น แล้วตะพงพายรีบกลับไป. (นิ. เมืองเทศ).
  76. ตะพด
    หมายถึง น. ไม้ถืออย่างหนึ่งทำด้วยไม้รวกเป็นต้น ยาวประมาณ ๑ เมตร.
  77. ตะพอง
    หมายถึง น. ส่วนที่นูนเป็นปุ่ม ๒ ข้างศีรษะช้าง, กระพอง กะพอง หรือ ตระพอง ก็ว่า.
  78. ตะพัก
    หมายถึง น. ที่ราบใต้น้ำข้างตลิ่ง มีลักษณะเป็นขั้น ๆ แคบ ๆ ลดต่ำลง เกิดจากแผ่นดินสูงขึ้นหรือต่ำลงเป็นครั้งคราว หรือเกิดจากถูกคลื่นเซาะ อาจสูงหลายเมตรก็ได้; ตะกอนที่ทับถมในทะเลเป็นรูปขั้นบันได, ผาชันในทะเลที่ถูกคลื่นกัดเซาะขยายตัวออกไปจนเป็นลาน ซึ่งเรียกว่า ลานตะพักคลื่นเซาะ; โขดหินหรือไหล่เขาที่เป็นขั้น ๆ พอพักได้, ใช้ว่า กระพัก ก็มี, เช่น บ้างก็เป็นกระพักกระเพิงกระพังพุ. (ม. ร่ายยาว กุมาร).
  79. ตะพัง
    หมายถึง น. แอ่ง, บ่อ, หนอง, กระพัง ตระพัง หรือ สะพัง ก็เรียก. (เทียบ ข. ตฺรพำง ว่า บ่อที่เกิดเอง).
  80. ตะพัด
    หมายถึง น. ชื่อปลานํ้าจืดชนิด Scleropages formosus ในวงศ์ Osteoglossidae หรือชนิดอื่นในสกุลเดียวกันที่พบในประเทศข้างเคียง เป็นปลาโบราณที่ยังมีพืชพันธุ์สืบมาจนถึงปัจจุบัน ลำตัวยาว แบนข้างตลอด แนวด้านข้างของสันหลังตรงโดยตลอด แนวสันท้องโค้ง ปากเชิดขึ้น ครีบหลังและครีบก้นอยู่ใกล้ครีบหางมาก ขอบหางกลม เกล็ดใหญ่ เส้นข้างตัวอยู่ใกล้แนวสันท้อง พื้นลำตัวเป็นสีเงินอมเทาหรือสีฟ้า พบเฉพาะบริเวณแหล่งนํ้าเขตภูเขาในจังหวัดตราด จันทบุรี และระยอง รวมทั้งบางจังหวัดในเขตภาคใต้ เช่น สุราษฎร์ธานี ขนาดยาวได้ถึง ๙๐ เซนติเมตร.
  81. ตะพัด
    หมายถึง ว. อาการที่เคลื่อนไหวเรื่อยไปอย่างรวดเร็วดุจกระแสนํ้าไหล, สะพัด ก็ว่า.
  82. ตะพั้น
    หมายถึง น. ชื่อโรคชนิดหนึ่ง มักเกิดแก่เด็กอ่อนหรือเด็กเล็ก ๆ มีอาการชัก มือเท้ากำ ตามตำราแพทย์แผนโบราณว่า มักเกิดเพราะผิดอากาศเป็นต้น, สะพั้น ก็ว่า.
  83. ตะพาก
    หมายถึง น. ชื่อปลาตะเพียนขนาดกลางชนิด Puntius daruphani ในวงศ์ Cyprinidae เกล็ดใหญ่สีเหลือง พบตามแม่นํ้าสายใหญ่ ๆ, กระพาก ก็เรียก.
  84. ตะพาน
    หมายถึง น. สิ่งปลูกสร้างที่ทำสำหรับข้ามแม่นํ้าลำคลองเป็นต้น บางทีทำยื่นลงไปในนํ้าสำหรับขึ้นลง, โดยปริยายหมายความว่า สื่อเชื่อมโยง, สะพาน ก็ว่า.
  85. ตะพานช้าง
    หมายถึง น. สะพานที่ทำแข็งแรงสำหรับให้ช้างข้ามในสมัยโบราณ.
  86. ตะพานหนู
    หมายถึง น. สะพานหนู.
  87. ตะพาบ,ตะพาบน้ำ
    หมายถึง น. ชื่อเต่านํ้าจืดกระดองอ่อนหลายสกุลในวงศ์ Trionychidae กระดองอ่อนนิ่มมีเชิงแผ่กว้าง ตีนเป็นแผ่นแบนคล้ายพาย หลายชนิดมีจมูกยื่นยาว ในประเทศไทยมีหลายชนิด เช่น ตะพาบ (Amyda cartilageneus) ม่านลาย (Chitra chitra), กริว กราว จราว จมูกหลอด หรือ ปลาฝา ก็เรียก.
  88. ตะพาย
    หมายถึง ก. แขวนบ่า, ห้อยเฉียงบ่า, เช่น ตะพายย่าม, สะพาย ก็ว่า; เรียกกิริยาที่เอาเชือกร้อยช่องจมูกวัวควายที่เจาะว่า สนตะพาย, ใช้โดยปริยายแก่คนว่า ถูกสนตะพาย หรือ ยอมให้เขาสนตะพาย หมายความว่า ถูกบังคับให้ยอมทำตามด้วยความจำใจ ความหลง หรือความโง่เขลาเบาปัญญา; เรียกเชือกที่ร้อยจมูกวัวควายว่า สายตะพาย. น. ช่องจมูกวัวควายที่เจาะสำหรับร้อยเชือก; เรียกลายที่เป็นทางแต่จมูกขึ้นไปทั้ง ๒ ข้างแห่งนกกระทา.
  89. ตะพายแล่ง
    หมายถึง ว. ลักษณะที่ถูกฟันขาดเฉียงบ่า เรียกว่า ขาดตะพายแล่ง, สะพายแล่ง ก็ว่า.
  90. ตะพึด
    หมายถึง ว. ตะบึงไป, ไม่หยุดหย่อน, เช่น ขอตะพึด.
  91. ตะพึดตะพือ
    หมายถึง ว. รํ่าไป, เรื่อยไป, ดึงดันทำเรื่อยไป.
  92. ตะพุ่น
    หมายถึง (โบ) น. พวกคนหลวงที่ถูกเกณฑ์ให้เกี่ยวหญ้าเลี้ยงช้าง.
  93. ตะพุ่น
    หมายถึง ว. สีชนิดหนึ่งคล้ายสีครามจาง เรียกว่า สีตะพุ่น.
  94. ตะพุ่นหญ้าช้าง
    หมายถึง (โบ) น. โทษอาญาหลวงสมัยโบราณ; คนที่ถูกลงโทษให้เกี่ยวหญ้าเลี้ยงช้าง.
  95. ตะมอย
    หมายถึง น. ชื่อฝีชนิดหนึ่งขึ้นที่ปลายนิ้ว เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียก่อหนอง.
  96. ตะมอย
    หมายถึง น. ชื่อหวายชนิดหนึ่ง ใช้ทำยาได้. (พจน. ๒๔๙๓).
  97. ตะม่อ
    หมายถึง (ปาก) น. ตอม่อ.
  98. ตะยองสะลา
    หมายถึง น. งูบ้องตะลา.
  99. ตะรัง
    หมายถึง ก. ดั้นไป, เดาไป, ตะบึงไป, เช่น แล้วดำเนินเดินดุ่มสุ่มตะรัง. (คาวี).
  100. ตะรังกะนู
    หมายถึง น. เรียกของบางอย่างที่มาจากเมืองตะรังกะนู เช่น ส้มตะรังกะนู พิมเสนตะรังกะนู. (ปัจจุบัน คือ รัฐตรังกานูในประเทศมาเลเซีย).

 ความคิดเห็นในหัวข้อ "คำในภาษาไทย หมวด ต (หน้าที่ 5)"