เดือนเต็ม
หมายถึง น. เดือนทางจันทรคติที่มี ๓๐ วัน วันสิ้นเดือนตรงกับวันแรม ๑๕ คํ่า คือ เดือนยี่ เดือน ๔ เดือน ๖ เดือน ๘ เดือน ๑๐ เดือน ๑๒, คู่กับ เดือนขาด.
เดือนเย็น
หมายถึง น. หน้าหนาว.
เดือย
หมายถึง น. อวัยวะของไก่ตัวผู้และนกบางชนิด มีรูปเรียวแหลม งอกขึ้นที่เหนือข้อตีนเบื้องหลัง; แกนที่ยื่นออกมาสำหรับเอาของอื่นสวม เช่น เดือยโม่ เดือยหัวเสา, โดยปริยายเรียกสิ่งอื่นที่ยื่นออกมามีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น.
เดือย
หมายถึง น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Coix lachryma-jobi L. ในวงศ์ Gramineae ลำต้นและใบคล้ายต้นข้าวโพด แต่ใบสั้นกว่า ผลกลมหรือยาวรี สีขาว เหลือง หรือนํ้าเงิน พันธุ์ที่เปลือกหุ้มอ่อนใช้ทำเป็นอาหารและเหล้า พันธุ์ที่เปลือกหุ้มแข็ง เรียก เดือยหิน ใช้ทำเครื่องประดับ.
เดือยไก่
หมายถึง น. ชื่อพริกพันธุ์หนึ่งของชนิด Capsicum annuum L. ผลคล้ายเดือยไก่ แก่แล้วสีเหลือง, พริกเหลือง ก็เรียก.
เดือยไก่
หมายถึง น. โรคริดสีดวงทวารชนิดหนึ่งที่งอกออกมาคล้ายเดือยไก่.
เดื่อ
หมายถึง น. มะเดื่อ.
เดื่อง
หมายถึง (แบบ) ก. กระเดื่อง เช่น แผ่นดินดื่นเดื่องไหว. (ม. คำหลวง ทานกัณฑ์).
เดโช
หมายถึง น. อำนาจ; ความร้อน, ไฟ. (ป. เตช; ส. เตชสฺ).
เดโชชัย
หมายถึง น. ความชนะด้วยอำนาจ. (ป., ส.).
เดโชพล
หมายถึง น. กำลังแห่งอำนาจ. (ป., ส.).
เด็ก
หมายถึง น. คนที่มีอายุยังน้อย; (กฎ) ผู้เยาว์ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์; ผู้ซึ่งอายุไม่ครบ ๑๘ ปีบริบูรณ์ และยังไม่บรรลุนิติภาวะด้วยการสมรส; บุคคลอายุเกิน ๗ ปีบริบูรณ์ แต่ยังไม่เกิน ๑๔ ปีบริบูรณ์; บุคคลที่มีอายุแต่ ๑๕ ปีลงมา; บุคคลผู้มีอายุไม่เกิน ๑๘ ปีบริบูรณ์.
ว. ยังเล็ก; อ่อนวัยกว่าในคำว่า เด็กกว่า.
เด็กชา
หมายถึง น. ข้าราชการชั้นผู้น้อยจำพวกรับใช้ในกรมมหาดเล็ก.
เด็กชาย
หมายถึง (กฎ) น. คำนำหน้าชื่อเด็กผู้ชายที่มีอายุไม่ถึง ๑๕ ปีบริบูรณ์.
เด็กหญิง
หมายถึง (กฎ) น. คำนำหน้าชื่อเด็กผู้หญิงที่มีอายุไม่ถึง ๑๕ ปีบริบูรณ์.
เด็กอมมือ
หมายถึง (สำ) น. ผู้ไม่รู้ประสีประสา.
เด็กเมื่อวานซืน
หมายถึง (สำ) น. คำกล่าวเชิงดูหมิ่นหรือเชิงสั่งสอนว่า มีความรู้หรือมีประสบการณ์น้อย.
เด็กแดง
หมายถึง น. เด็กที่ออกใหม่ ๆ.
เด็จ
หมายถึง ก. ขาด. (ข. ฎาจ่).
เด็ด
หมายถึง ก. ทำให้ขาดด้วยเล็บหรือนิ้ว เช่น เด็ดดอกไม้.
ว. ทีเดียว, เป็นอันขาด, เช่น ดีเด็ด ไม่เอาเด็ด.
เด็ดขาด
หมายถึง ว. เฉียบขาด, ไม่เปลี่ยนแปลง, ว่าอย่างใดทำอย่างนั้น, ถึงที่สุด.
เด็ดดวง
หมายถึง (ปาก) ว. ดีเด่นทีเดียว เช่น สวยเด็ดดวง.
เด็ดดอกไม่ไว้ขั้ว
หมายถึง (สำ) ก. ตัดขาด, ตัดญาติขาดมิตรกันเด็ดขาด, มักใช้เข้าคู่กับ เด็ดบัวไม่ไว้ใย ว่า เด็ดดอกไม่ไว้ขั้ว เด็ดบัวไม่ไว้ใย.
เด็ดดอกไม้ร่วมต้น
หมายถึง (สำ) ก. เคยทำบุญกุศลร่วมกันมาแต่ชาติก่อน จึงมาอยู่ร่วมกันในชาตินี้, เก็บดอกไม้ร่วมต้น ก็ว่า.
เด็ดบัวไม่ไว้ใย
หมายถึง (สำ) ก. ตัดขาด, ตัดญาติขาดมิตรกันเด็ดขาด, มักใช้เข้าคู่กับ เด็ดดอกไม่ไว้ขั้ว ว่า เด็ดดอกไม่ไว้ขั้ว เด็ดบัวไม่ไว้ใย.
เด็ดปลีไม่มีใย
หมายถึง (สำ) ก. ตัดขาด, ตัดญาติขาดมิตรกันเด็ดขาด, เด็ดบัวไม่ไว้ใย ก็ว่า.
เด็ดเดี่ยว
หมายถึง ว. ตัดสินใจทำอย่างแน่วแน่ไม่ย่อท้อ.
เด่
หมายถึง ว. ใช้ประกอบคำกริยาบางคำเพื่อเน้นความหมายว่า ตรง เช่น ชี้เด่ ตั้งเด่.
เด่น
หมายถึง ว. ที่ปรากฏเห็นได้ชัดจะแจ้งเพราะนูนขึ้นมา ยื่นลํ้าออกมา หรือสูงใหญ่กว่าธรรมดา, โดยปริยายหมายความว่า มีคุณสมบัติหรือความสามารถเยี่ยม เช่น สวยเด่น ดีเด่น.
เด่า,เด่า ๆ
หมายถึง ว. หรบ ๆ, เร่า ๆ, (ใช้แก่กริยาดิ้น), ด่าว ก็ว่า.
เด้ง
หมายถึง ก. ดีดหรือดันขึ้นเมื่อถูกกดหรือถูกบีบเป็นต้น, กระดอนขึ้น, กระเด้ง ก็ว่า.
เด้า
หมายถึง ก. กระเด้า, ทำก้นขึ้น ๆ ลง ๆ.
เด้าดิน
หมายถึง น. ชื่อนกขนาดเล็กในวงศ์ Motacillidae ลำตัวสีนํ้าตาลลายดำ ปากแหลม ขาเรียวยาว หางยาว กินแมลง มีหลายชนิด เช่น เด้าดินสวน (Anthus hodgsoni) เด้าดินทุ่ง (A. novaeseelandiae) เด้าดินอกแดง (A. cervinus) เด้าดินอกสีชมพู (A. roseatus), กระเด้าดิน ก็เรียก.
เด้าลม
หมายถึง น. ชื่อนกขนาดเล็กในวงศ์ Motacillidae ตัวเรียวเล็ก หางยาว มักยกหางขึ้น ๆ ลง ๆ พร้อมกับโคลงหัวไปมาเวลาเดิน กินแมลง มีหลายชนิด เช่น เด้าลมหลังเทา (Motacilla cinerea) เด้าลมเหลือง (M. flava) เด้าลมดง (Dendronanthus indicus), กระเด้าลม ก็เรียก.
เด๋อ,เด๋อด๋า
หมายถึง ว. เปิ่น, เร่อร่า.
แด
หมายถึง (กลอน) น. ใจ.
แดก
หมายถึง ก. อาการที่ลมในท้องดันขึ้นมา เรียกว่า ลมแดกขึ้น; (ปาก) กิน, กินอย่างเกินขนาด, (ใช้ในลักษณะที่ถือว่าไม่สุภาพ), โดยปริยายใช้แทนกริยาอย่างอื่นที่มีอาการคล้ายคลึงเช่นนั้น; พูดกระทบให้โกรธ โดยยกเอาสิ่งที่อีกฝ่ายหนึ่งชอบขึ้นมาย้อนเปรียบเทียบ.
แดก
หมายถึง (ถิ่น-อีสาน) น. เรียกปลาที่หมักใส่เกลือโขลกปนกับรำแล้วยัดใส่ไหว่า ปลาแดก, ปลาร้า.
แดกงา
หมายถึง น. ชื่อขนมอย่างหนึ่ง ทำด้วยข้าวเหนียวนึ่งแล้วเอามาตำคลุกกับงา.
แดกดัน
หมายถึง ก. กล่าวกระทบกระแทกหรือประชดเพราะความไม่พอใจ.
แดกแด้,แด็กแด้
หมายถึง ดู ดักแด้.
แดง
หมายถึง น. (๑) ไม้แดง.
(๒) เทียนแดง. (ดู เทียนแดง).
แดง
หมายถึง ดู ชะโอน และ เนื้ออ่อน.
แดง
หมายถึง ว. สีอย่างสีเลือดหรือสีชาด, ใช้ประกอบสิ่งต่าง ๆ บางอย่างโดยอนุโลมตามลักษณะสี เป็นชื่อเรียกเฉพาะ เช่น มดแดง ผ้าแดง.
ก. ลักษณะที่ความลับซึ่งปกปิดไว้ได้ปรากฏออกมา เช่น เรื่องนี้แดงออกมาแล้ว.
(ปาก) น. สตางค์ เช่น ไม่มีสักแดงเดียว. (ตัดมาจาก สตางค์แดง).
แดงน้ำ
หมายถึง ดู กางขี้มอด.
แดด
หมายถึง น. แสงที่พุ่งจากดวงอาทิตย์ตรงมายังโลก, แสงตะวัน, แสงตะวันที่สว่างและร้อน.
แดดาล
หมายถึง ก. ถึงใจ, ดลใจ, เกิดขึ้นในใจ.
แดดิ้น
หมายถึง ก. ใจกระสับกระส่าย, ใจทุรนทุราย.
แดน
หมายถึง น. ที่ที่กำหนดไว้โดยตรงหรือโดยหมายรู้กัน เช่น ชายแดน ลํ้าแดน, ถิ่นที่ เช่น แดนเสือ แดนผู้ร้าย.
แดนสนธยา
หมายถึง น. แดนที่เสมือนมีบางสิ่งบางอย่างที่ลึกลับและมีปัญหาสลับซับซ้อนแอบแฝงให้น่าสงสัยอยู่มาก.
แดนไตร
หมายถึง น. โลกทั้ง ๓ ได้แก่ กามภพ คือภพของเทวดาลงมา, รูปภพ คือภพของพรหมที่มีรูป, อรูปภพ คือภพของพรหมที่ไม่มีรูป; หรือ สวรรค์ มนุษยโลก และบาดาล.
แดยัน
หมายถึง ก. แทบขาดใจ.
แดะ
หมายถึง ก. แอ่นตัวหรือดีดตัวขึ้น.
น. เรียกท่าหนึ่งของวิชาพลศึกษาที่แอ่นตัวขึ้นก่อนที่จะทิ้งตัวลงในการแข่งขันกระโดดไกล กระโดดสูง ราวเดี่ยว เป็นต้น.
แดะแด๋
หมายถึง (ปาก) ว. ดัดจริตดีดดิ้น, กระแดะกระแด๋ ก็ว่า.
แด็ก ๆ
หมายถึง ว. อาการที่ดิ้นอยู่กับที่ เช่น ดิ้นแด็ก ๆ ชักแด็ก ๆ ติดแด็ก ๆ, กระแด็ก ๆ ก็ว่า.
แด่
หมายถึง บ. แก่ (ใช้ในที่เคารพ).
แด่น
หมายถึง ว. มีขนด่างเป็นดวงที่หน้าของสัตว์บางชนิด เช่น ม้า หมา.
แด่น
หมายถึง ก. แล่น, ไปถึง เช่น ทัพถึงหมื่นถึงแสนแด่นถึงล้าน. (ม. คำหลวง มหาราช). (เทียบอะหม ดัน ว่าถึง).
แด่ว ๆ
หมายถึง ว. อาการที่ดิ้นอย่างทุรนทุรายแต่หาทางไปไม่ได้ในคำว่า ดิ้นแด่ว ๆ, กระแด่ว ๆ ก็ว่า.
โด
หมายถึง ดู ชะโด.
โดกเดก
หมายถึง ว. โยกเยก, โอนไปโอนมา, กระโดกกระเดก ก็ว่า.
โดด
หมายถึง ก. กระโดด, กระโจน.
โดด,โดด,โดด ๆ
หมายถึง ว. อันเดียวเด่น เช่น ตั้งอยู่โดด ๆ ลูกโดด.
โดดร่ม
หมายถึง ก. โดดออกจากอากาศยานในขณะอยู่ในอากาศเพื่อลงสู่พื้นดินโดยอาศัยร่มชูชีพ, กระโดดร่ม ก็ว่า; โดยปริยายหมายความว่า หนีงาน หนีโรงเรียน.
โดดเดี่ยว
หมายถึง ว. เดียวเท่านั้น, อยู่ตามลำพังไม่เกี่ยวข้องกับใคร.
โดดแล่น
หมายถึง น. ชื่อช้างศึกพวกหนึ่ง มีหน้าที่ขับไล่ข้าศึก.
โดน
หมายถึง ดู กระโดน.
โดน
หมายถึง ก. กระทบกระทั่ง, กระทบกระแทก, สัมผัสถูกต้อง; ถูก เช่น โดนตี.
โดนดี
หมายถึง (ปาก) คำพูดเชิงประชดประชัน มีความหมายต่าง ๆ แล้วแต่ข้อความแวดล้อม (มักใช้ในทางไม่ดี) เช่น ระวังเถอะเดี๋ยวโดนดีดอก.
โดม
หมายถึง ว. สูง. (ข. โฎม).
โดม
หมายถึง น. หลังคาส่วนใดส่วนหนึ่งของอาคารที่มีลักษณะโค้งกลมคล้ายผลส้มผ่าครึ่งควํ่า, ส่วนที่มีลักษณะโค้งกลมซึ่งครอบอยู่บนสิ่งก่อสร้าง. (ฝ. dôme).
โดม
หมายถึง น. แนว, แถว, สายนํ้า. (ข. ฎง).
โดมร
หมายถึง [โดมอน] น. หอก, หอกซัด. (ป., ส. โตมร).
โดมไพร
หมายถึง น. แนวป่า. (ข. ฎงไพฺร).
โดย
หมายถึง [โดย, โดยะ] น. นํ้า. (ป. โตย).
โดย
หมายถึง บ. ด้วย, ตาม, เช่น โดยจริง โดยธรรม. (ข. โฎย).
(ถิ่น) ว. จ้ะ, ขอรับ.
โดยจริง
หมายถึง ว. ตามความมุ่งหวัง, ตามความประสงค์.
โดยที่
หมายถึง สัน. เพราะเหตุว่า.
โดยทุจริต
หมายถึง (กฎ) ว. เพื่อแสวงหาประโยชน์ที่มิควรได้โดยชอบด้วยกฎหมายสำหรับตนเองหรือผู้อื่น
โดยปริยาย
หมายถึง ว. โดยอ้อม, โดยผิดเพี้ยนไปจากความหมายเดิม, เช่น โดดร่ม ความหมายตรงว่า โดดจากเครื่องบินโดยมีร่มชูชีพเป็นเครื่องพยุง ความหมายโดยปริยายว่า หนีงาน, หนีโรงเรียน.
โดยพยัญชนะ
หมายถึง ว. ตามตัวหนังสือ.
โดยสังเขป
หมายถึง ว. โดยย่อ, โดยใจความย่อ, เช่น กล่าวโดยสังเขป.
โดยสาร
หมายถึง ก. อาศัยไปด้วย เช่น โดยสารเรือ, เดินทางไปโดยยานพาหนะโดยเสียค่าโดยสาร, เรียกคนที่ใช้รถหรือเรือรับจ้างว่า คนโดยสาร. (ข.).
โดยสิ้นเชิง,อย่างสิ้นเชิง
หมายถึง ว. ทั้งหมด, ทั้งสิ้น, เช่น เขาพ้นข้อหาโดยสิ้นเชิง โครงการนี้ล้มเหลวอย่างสิ้นเชิง.
โดยสุจริต
หมายถึง (กฎ) ว. โดยซื่อสัตย์ เปิดเผย หรือโดยไม่รู้ถึงสิทธิของบุคคลอื่นที่ดีกว่า.
โดยอรรถ
หมายถึง ว. ตามเนื้อความ.
โดยเจตนา
หมายถึง (กฎ) ดู กระทำโดยเจตนา.
โดยเสด็จ
หมายถึง (ราชา) ก. ตามไปด้วย; ร่วม เช่น โดยเสด็จพระราชกุศล.
โดร
หมายถึง [โดน] (กลอน; ตัดมาจาก ข. พิโดร) ก. หอม, กลิ่นหอมที่ฟุ้งไป; โดยปริยายหมายถึงดอกไม้ เช่น กระทึงทอง ลำดวนโดร รสอ่อน พี่แม่. (กำสรวล).
โดรณ,โดรณะ
หมายถึง [โดน, โดระนะ] (แบบ) น. ซุ้ม, ประตูซุ้ม, เสาต้าย, เสาค่าย, เสาระเนียด. (ป., ส. โตรณ).
โด่
หมายถึง ว. ใช้ประกอบคำกริยาบางคำเพื่อเน้นความหมายว่า ตรงขึ้นไป หรือเด่นตำตาอยู่ เช่น นั่งหัวโด่ ตั้งโด่.
โด่ง
หมายถึง ว. อาการที่พุ่งขึ้นไป เช่น พลุขึ้นโด่ง ตะไลขึ้นโด่ง, สูง เช่น ตะวันโด่ง หัวโด่ง ท้ายโด่ง; เรียกจมูกที่เป็นสันเด่นออกมาว่า จมูกโด่ง.
โด่งดัง
หมายถึง ว. แพร่สนั่นไป, เป็นที่เลื่องลือ.
โด่เด่
หมายถึง ว. อาการที่ตั้งตรงแล้วโย้ไปโย้มา.
โด่ไม่รู้ล้ม
หมายถึง น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Elephantopus scaber L. ในวงศ์ Compositae ใบแนบอยู่กับพื้นดิน ดอกสีม่วงอ่อน ก้านช่อดอกตั้งตรงขึ้นไป ใช้ทำยาได้.
ใด
หมายถึง ว. ใช้ประกอบคำอื่นแสดงความไม่เจาะจงหรือเป็นคำถาม เช่น คนใด เมื่อใด.
ใด หนึ่ง,...ใด...หนึ่ง
หมายถึง ว. ใครก็ได้, อะไรก็ได้, เช่น คนใดคนหนึ่ง สิ่งใดสิ่งหนึ่ง.
ได
หมายถึง น. มือ. (ข.).
ไดนาโม
หมายถึง น. เครื่องกลที่ใช้สำหรับเปลี่ยนพลังงานกลให้เป็นพลังงานไฟฟ้า โดยอาศัยหลักการ คือ ให้ลวดตัวนำเคลื่อนที่ตัดเส้นแรงแม่เหล็ก เป็นเหตุให้เกิดกระแสไฟฟ้าเคลื่อนที่ในลวดตัวนำได้, ใช้ว่า ไดนะโม ก็มี. (อ. dynamo).
ไดนาไมต์
หมายถึง น. ดินระเบิดอย่างร้ายแรงประเภทหนึ่ง ประกอบด้วยดินฟูชนิดหนึ่งซึ่งเรียกว่าดินเบา ชุบสารไนโทรกลีเซอรีนซึ่งเป็นวัตถุระเบิดแล้วอัดให้เป็นชิ้นเล็ก ๆ. (อ. dynamite).
