ฉุยฉายเข้าวัง
หมายถึง น. ท่าละครท่าหนึ่ง.
ฉูด
หมายถึง ว. อาการที่พุ่งหรือไปโดยเร็ว เช่น นํ้าพุ่งฉูด เรือแล่นฉูด.
ฉูดฉาด
หมายถึง ว. จ้ากว่าปรกติ อาจทำให้รู้สึกบาดตา (ใช้แก่สีบางสี).
ฉู่
หมายถึง ว. โฉ่, ฟุ้ง, (ใช้แก่กลิ่นเหม็น); เสียงแมลงวันซึ่งตอมสิ่งของอยู่มาก ๆ.
ฉู่ฉี่
หมายถึง น. ชื่อแกงอย่างหนึ่ง คล้ายแกงคั่ว มีนํ้าแกงข้น, ถ้าไม่มีนํ้าแกง เรียกว่า ฉู่ฉี่แห้ง.
ฉู่ฉี่
หมายถึง ดู จี่ ๒.
ฉ่อง
หมายถึง ว. ข้างล่างแคบข้างบนกว้าง คือ ตีนสอบ เช่นพูดว่า เรือนหลังนี้ตีนมันฉ่องเข้าไปนัก. (ดิกชนารีไทย).
ก. กระจ่าง เช่น ฉ่องพระโฉม; ส่อง เช่น คันฉ่อง.
ฉ่อย
หมายถึง น. ชื่อเพลงสำหรับว่าแก้กันระหว่างชายกับหญิง เป็นเพลงที่นิยมว่าปากเปล่าโดยอาศัยปฏิภาณเป็นสำคัญ เมื่อว่าจบบทแล้ว ลูกคู่จะรับพร้อมกันว่า ชา ฉา ชา ฉาด ชา หน่อยแม่.
ฉ่า
หมายถึง ว. เสียงนํ้ามันเดือดเมื่อเวลาทอดของ; เสียงลูกคู่เพลงร้องรับจังหวะพ่อเพลงแม่เพลง; เสียงอื้ออึง เช่น จะชุมฉ่าชายจะมาก. (ม. ร่ายยาว ชูชก); เสียงนํ้าดังเช่นนั้น เช่น พรายสายชลฉ่าเพียง สินธุ์สวรรค์. (เฉลิมพระเกียรติพระนารายณ์).
ฉ่าง
หมายถึง ก. เสี่ยงทายว่าใครจะเป็นผู้ขึ้นต้น, ลองดูว่าท่าไหนจะดี, (โดยมากใช้สำหรับเล่นลูกเต๋าหรือไพ่).
ว. เสียงดังเช่นเสียงม้าล่อ.
ฉ่าฉาว
หมายถึง ว. เกรียวกราว, เลื่องลือ, อื้ออึง.
ฉ่ำ
หมายถึง ว. ชุ่มชื้น, ชุ่มนํ้าในตัว.
ฉ้อ
หมายถึง ก. โกง เช่น ฉ้อทรัพย์.
ฉ้อฉล
หมายถึง ก. ใช้อุบายหลอกลวงโดยเอาความเท็จมากล่าวเพื่อให้เขาหลงผิด.
ฉ้อราษฎร์บังหลวง
หมายถึง ก. การที่พนักงานเจ้าหน้าที่เก็บเงินจากราษฎรแล้วไม่ส่งหลวงหรือเบียดบังเงินหลวง.
ฉ้อโกง
หมายถึง (กฎ) น. ชื่อความผิดอาญาฐานหลอกลวงผู้อื่นโดยทุจริต ด้วยการแสดงข้อความอันเป็นเท็จ หรือปกปิดข้อความจริงซึ่งควรบอกให้แจ้ง โดยการหลอกลวงดังว่านั้นได้ไปซึ่งทรัพย์สินจากผู้ถูกหลอกลวงหรือบุคคลที่สาม หรือทำให้ผู้ถูกหลอกลวงหรือบุคคลที่สามทำ ถอน หรือทำลายเอกสารสิทธิ เรียกว่า ความผิดฐานฉ้อโกง.
เฉ
หมายถึง ว. เหไป, ไม่ตรงเส้นตรงแนว.
เฉก
หมายถึง ว. เช่น, เหมือน.
เฉด
หมายถึง ก. ขับไล่ไสส่ง เช่น เฉดหัวไป.
ว. คำร้องไล่หมา.
เฉท
หมายถึง [เฉด] (แบบ) น. การตัด, การฟัน, การฉีก, การเด็ด, การขาด, เช่น เฉทเฌอ. (ม. คำหลวง ทานกัณฑ์). (ป., ส.).
เฉนียน
หมายถึง [ฉะเหฺนียน] น. ฝั่งนํ้า. (ข. เฉฺนร ว่า ชายฝั่ง).
เฉพาะ
หมายถึง [ฉะเพาะ] ว. โดยเจาะจง, เพ่งตรง, ตรงตัว; เผอิญ; แต่; จำกัด, เท่านี้, เท่านั้น. (ข. เฉฺพาะ).
เฉพาะกาล
หมายถึง ว. ชั่วคราว ในคำว่า บทเฉพาะกาล.
เฉพาะกิจ
หมายถึง ว. เจาะจงเรื่องใดเรื่องหนึ่ง เช่น หน่วยปราบปรามเฉพาะกิจ.
เฉพาะตัว
หมายถึง ว. เฉพาะบุคคล, ส่วนตัว.
เฉพาะพระพักตร์
หมายถึง (ราชา) ว. ต่อหน้า.
เฉพาะหน้า
หมายถึง ว. ที่เกิดขึ้นในขณะนั้น ๆ และจะต้องรีบแก้ไขให้ทันท่วงที เช่น ปัญหาเฉพาะหน้า เหตุการณ์เฉพาะหน้า.
เฉย
หมายถึง ก. แสดงอาการเป็นปรกติไม่สนใจไยดีต่อสิ่งหรือเหตุการณ์ที่ประสบ เช่น ถูกด่าว่าก็เฉย.
ว. นิ่งอยู่ไม่แสดงอาการอย่างใดอย่างหนึ่งออกมา เช่น นอนเฉย.
เฉย ๆ
หมายถึง ว. ใช้ประกอบข้อความหรือคำอื่น มีความหมายต่าง ๆ แล้วแต่ข้อความแวดล้อม เช่น หยิบไปเฉย ๆ คือ หยิบไปโดยไม่ได้บอกกล่าว, อยู่บ้านเฉย ๆ คือ อยู่บ้านโดยไม่ทำอะไรให้เป็นกิจจะลักษณะ หรือไม่ได้ทำมาหากินอะไร; ไม่ยินดียินร้าย เช่น เขาเป็นคนเฉย ๆ, เท่านั้น เช่น ปลูกเรือนไว้เฉย ๆ ไม่ให้ใครอยู่.
เฉยเมย
หมายถึง ก. ละเลย, เพิกเฉย, ไม่นำพา.
เฉลย
หมายถึง [ฉะเหฺลย] ก. อธิบายหรือชี้แจงข้อปัญหาต่าง ๆ ให้เข้าใจ เช่น เฉลยปัญหา เฉลยความ. (ข. เฉฺลิย ว่า ตอบ).
เฉลว
หมายถึง [ฉะเหฺลว] น. เครื่องจักสานชนิดหนึ่ง ทำด้วยตอกหักขัดกันเป็นมุม ๆ ตั้งแต่ ๕ มุมขึ้นไป สำหรับปักหม้อยา ปักเป็นเครื่องหมายที่สิ่งของซึ่งจะขาย ปักบอกเขต หรือปักบอกเขตด่านเสียค่าขนอน, ฉลิว หรือ ตาเหลว ก็ว่า.
เฉลา
หมายถึง [ฉะเหฺลา] ว. สวย, งาม, เกลี้ยงเกลา, เพราพริ้ง.
เฉลิม
หมายถึง [ฉะเหฺลิม] ก. ยกย่อง เช่น เฉลิมพระเกียรติ, เพิ่มพูน, เสริม, เช่น เฉลิมศรัทธา.
ว. เลิศ, ยอด.
เฉลิมพระชนมพรรษา
หมายถึง [ฉะเหฺลิมพฺระชนมะพันสา] น. เรียกวันคล้ายวันพระบรมราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว วันคล้ายวันพระราชสมภพของสมเด็จพระบรมราชินีนาถ สมเด็จพระบรมราชินี สมเด็จพระบรมราชชนนี สมเด็จพระยุพราช และ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช ว่า วันเฉลิมพระชนมพรรษา.
เฉลียง
หมายถึง [ฉะเหฺลียง] น. ส่วนของโบสถ์ วิหาร ศาลาการเปรียญที่ต่อออกมาโดยรอบ หรือส่วนของเรือนที่ต่อออกมาด้านหัวและท้ายเรือน สำหรับนั่งเล่นหรือเดินติดต่อกันเป็นต้น.
ว. เฉียง.
เฉลียบ
หมายถึง [ฉะเหฺลียบ] น. ชื่อหอยทะเลกาบคู่ชนิด Isognomon isognomum ในวงศ์ Isognomonidae เปลือกแบน ขอบด้านบนค่อนข้างเป็นแนวตรง ขอบด้านล่างโค้งเว้าทางด้านหน้า นูนทางด้านตรงข้าม สีเข้มเกือบดำ เกาะอยู่ตามรากไม้หรือหินในป่าชายเลน.
เฉลียบ
หมายถึง [ฉะเหฺลียบ] น. ชื่อปลาทะเลชนิด Scomberoides lysan ในวงศ์ Carangidae หัวและลำตัวแบนข้างมาก เกล็ดละเอียดแทรกแน่นอยู่ในหนัง เกล็ดบนเส้นข้างตัวไม่เป็นสันแข็ง ลำตัวและปากไม่กว้างเท่าปลาสละ แต่เพรียวและค่อนข้างยาว ปากกว้างกว่าปลาสีเสียดเล็กน้อยและมีจุดดำ ๒ แถว เรียงตามยาวอยู่ข้างลำตัว.
เฉลียว
หมายถึง [ฉะเหฺลียว] ก. นึกระแวงขึ้นมา เช่น ไม่เฉลียวว่าเขาจะหักหลัง, มีไหวพริบ เช่น ฉลาดแต่ไม่เฉลียว.
เฉลียวฉลาด
หมายถึง ว. มีปัญญาและไหวพริบดี, ฉลาดเฉลียว ก็ว่า. (ข. เฉฺลียวฉฺลาต, เฉฺลียวฉฺลาส).
เฉลียวใจ
หมายถึง ก. นึกระแวงขึ้นมา, ชักจะสงสัย.
เฉลี่ย
หมายถึง [ฉะเหฺลี่ย] ก. แบ่งส่วนให้เท่ากัน, แจกจ่ายให้ทั่วกัน.
ว. ที่ถัวให้มีส่วนเสมอกัน เช่น รายเฉลี่ย.
เฉลี่ยง
หมายถึง [ฉะเหฺลี่ยง] น. ยาน, คานหาม, โดยมากใช้ว่า เสลี่ยง.
เฉวียง
หมายถึง [ฉะเหฺวียง] น. ซ้าย; เอียง, ตะแคง, ทแยง. (ข. เฉฺวง).
เฉวียงบ่า
หมายถึง ว. เรียกการห่มผ้าปิดทางบ่าซ้ายเปิดบ่าขวาว่า ห่มเฉวียงบ่า.
เฉวียน
หมายถึง [ฉะเหฺวียน] ว. เวียน, วนเวียน.
เฉอะแฉะ
หมายถึง ว. เปียกเลอะเทอะเปรอะเปื้อน.
เฉา
หมายถึง ก. เหี่ยว, ไม่สดชื่น.
เฉาก๊วย
หมายถึง น. ชื่อขนมชนิดหนึ่ง สีดำ ทำจากเมือกที่ได้จากการต้มเคี่ยวพรรณไม้ชนิดหนึ่ง ใส่แป้งลงไปผสม กวนให้ทั่ว ทิ้งไว้ให้เย็น กินกับนํ้าหวานหรือใส่นํ้าตาลทรายแดง. (จ.).
เฉาฮื้อ
หมายถึง น. ชื่อปลานํ้าจืดชนิด Ctenopharyngodon idellus ในวงศ์ Cyprinidae ปากเล็กอยู่ปลายสุดของหัว ไม่มีหนวด ที่สำคัญคือ ลำตัวยาว ท้องกลม เกล็ดใหญ่เรียบ ลำตัวสีเงิน อาศัยหากินพืชนํ้าอยู่ใกล้ผิวนํ้า มีถิ่นเดิมอยู่ในประเทศจีน นำเข้ามาเลี้ยงเป็นอาหาร.
เฉาะ
หมายถึง ก. เอามีดสับลงเป็นที่ ๆ เฉพาะที่ต้องการแล้วงัดให้แยกออก เช่น เฉาะตาล เฉาะฝรั่ง.
น. เรียกเนื้อในตาลอ่อนที่เฉาะออกมาจากเต้าตาลว่า ตาลเฉาะ.
เฉาะ ๆ
หมายถึง ว. ง่าย ๆ, สะดวก, เหนาะ ๆ.
เฉาะปล่อง
หมายถึง ก. ทำให้เป็นช่องไป.
เฉาโฉด
หมายถึง ว. โง่, เซ่อ, โง่เขลา, โฉดเฉา ก็ว่า.
เฉิด
หมายถึง ว. งามเด่น, สง่าผ่าเผย.
เฉิดฉัน,เฉิดฉิน
หมายถึง (กลอน) ว. งาม, เพริศพริ้ง.
เฉิดฉาย
หมายถึง ว. งามผุดผาดสดใส.
เฉิบ,เฉิบ ๆ
หมายถึง ว. คำร้องบอกจังหวะในการเต้นหรือรำ, มีท่าทางเนิบ ๆ เป็นจังหวะ เช่น รำเฉิบ ๆ เดินเฉิบ ๆ พายเรือเฉิบ ๆ, ใช้ประกอบคำอื่นมีความหมายไปในทางที่มีอาการประหนึ่งว่าเป็นเช่นนั้น เช่น นั่งสบายใจเฉิบ.
เฉียง
หมายถึง ว. เฉหรือเบี่ยงจากแนวไปทางใดทางหนึ่ง เช่น เฉียงเหนือ เฉียงใต้ ห่มสไบเฉียง.
เฉียง
หมายถึง น. ต้นไม้ใช้ใบทำยา. (พจน. ๒๔๙๓).
เฉียงพร้าดำ
หมายถึง น. ชื่อไม้พุ่มชนิด Justicia ventricosa Wall. ในวงศ์ Acanthaceae ต้นสูงได้ถึง ๓ เมตร ใบออกตรงข้ามกัน ปลายและโคนใบแหลม ดอกสีขาวประแดง ออกเป็นช่อแน่นที่ปลายกิ่ง ต้นและใบใช้ทำยาได้, บัวฮาดำ ก็เรียก.
เฉียงพร้านางแอ
หมายถึง น. ชื่อไม้ต้นขนาดใหญ่ชนิด Carallia brachiata Merr. ในวงศ์ Rhizophoraceae เนื้อไม้ใช้ทำเครื่องเรือน, คอแห้ง เขียงพระนางอี่ เขียงพร้า สันพร้านางแอ หรือ สีฟันนางแอ ก็เรียก.
เฉียงพร้ามอญ
หมายถึง ดู กระดูกไก่ดำ.
เฉียด
หมายถึง ก. ผ่านไปในระยะกระชั้นชิด, โดยปริยายหมายความว่า จวนถูก เช่น เฉียดรางวัล, เกือบ, จวนเจียน, เช่น เฉียดตาย.
เฉียบ
หมายถึง ว. ยิ่งนัก, จัด, เช่น เย็นเฉียบ คมเฉียบ.
เฉียบขาด
หมายถึง ว. เด็ดขาด.
เฉียบพลัน
หมายถึง ว. อาการที่เริ่มอย่างรวดเร็วและรุนแรงมาก (มักใช้แก่อาการของโรค) เช่น หัวใจวายเฉียบพลัน.
เฉียบแหลม
หมายถึง ก. ฉลาดหลักแหลม.
เฉียว
หมายถึง ว. แรง, จัด.
เฉียวฉุน
หมายถึง ก. ฉุนจัด, โกรธง่าย, โกรธเร็ว, ฉุนเฉียว ก็ว่า.
เฉี่ยว
หมายถึง ก. กิริยาของนกที่โฉบลงมาคว้าอาหารไปโดยเร็ว, อาการที่กระทบหรือเสียดสีไปโดยเร็ว เช่น รถเฉี่ยวคน.
(ปาก) ว. ล้ำยุค, นำสมัย, เช่น ผู้หญิงคนนี้แต่งตัวเฉี่ยว.
เฉือน
หมายถึง ก. เชือดแบ่งเอาแต่บางส่วน, โดยปริยายหมายความว่า ชนะไปนิดเดียว, ชนะอย่างหวุดหวิด.
เฉื่อย
หมายถึง (เคมี) ว. ไม่เปลี่ยนไปง่ายโดยปฏิกิริยาเคมี, ไม่ไวต่อปฏิกิริยาเคมี.
เฉื่อย,เฉื่อย,เฉื่อย ๆ
หมายถึง ว. เรื่อย ๆ, ช้า ๆ, เช่น ลมเฉื่อย ลมพัดเฉื่อย ๆ, ไม่รีบร้อน, อืดอาด, เช่น คนเฉื่อย ทำงานเฉื่อย ๆ.
เฉื่อยชา
หมายถึง ว. อืดอาด, ไม่รีบร้อน, แฉะแบะ.
เฉโก
หมายถึง ว. ฉลาดแกมโกง, ไม่ตรงไปตรงมา, โฉเก ก็ว่า. (ป. เฉโก ว่า ฉลาด).
เฉไฉ
หมายถึง ว. เถลไถล, เชือนแช.
เฉ่ง
หมายถึง ก. ชำระเงินที่ได้เสียกัน, ชำระเงินที่ติดค้างกันอยู่, โดยปริยายหมายความว่า ด่า ว่า หรือทำร้ายร่างกาย. (จ.).
แฉ
หมายถึง ก. แบ, ตีแผ่, เปิดเผย, เช่น แฉไพ่.
แฉ
หมายถึง น. เครื่องตีชนิดหนึ่ง ทำด้วยโลหะ สำหรับตีขัดจังหวะ เล็กกว่าฉาบ.
แฉก,แฉก ๆ
หมายถึง ว. ลักษณะของสิ่งที่เป็นแผ่นและแยกออกเป็นจัก ๆ หรือเป็นทางยาว เช่น พัดแฉก ดาว ๕ แฉก ใบตาลเป็นแฉก ๆ; เรียกพัดยศพระราชาคณะ มียอดแหลมและริมเป็นจัก ๆ ว่า พัดแฉก.
น. ลักษณนามเรียกสิ่งที่มีลักษณะเป็นแฉก ๆ เช่น ใบมะละกอมี ๕ แฉก รูป ๓ แฉก.
แฉง
หมายถึง น. กระบังศัสตราวุธ เช่น คนถือหอกแฉงปลอกทอง. (สุบิน). (ข.).
แฉลบ
หมายถึง [ฉะแหฺลบ] ก. อาการของสิ่งแบน ๆ เคลื่อนเฉไปเฉมาไม่ตรงแนวทาง เช่น ว่าวแฉลบ ร่อนกระเบื้องให้แฉลบไปตามผิวน้ำ.
ว. อาการที่เคลื่อนเฉไปเฉมาไม่ตรงแนวทาง เช่น นกบินแฉลบ รถวิ่งแฉลบ.
แฉลบ
หมายถึง [ฉะแหฺลบ] น. ชื่อไม้ต้น ๒ ชนิดในสกุล Acacia วงศ์ Leguminosae คือ แฉลบขาว (A. harmandiana Gagnep.) และ แฉลบแดง (A. leucophloea Willd.) ดอกกลม ฝักรูปเคียวสีน้ำตาลเข้ม มีเปลือกสีขาว.
แฉลบ
หมายถึง [ฉะแหฺลบ] น. ชื่อหอยทะเลกาบคู่ชนิด Placuna sella ในวงศ์ Anomiidae เปลือกค่อนข้างกลม แบน โค้งเล็กน้อยคล้ายอานม้า สีนํ้าตาลเข้ม, อานม้า ก็เรียก.
แฉละ
หมายถึง [ฉะแหฺละ] ก. แล่, เถือให้เป็นชิ้นบาง ๆ, เชือด, ชำแหละ ก็ใช้.
แฉล้ม
หมายถึง [ฉะแล่ม] ว. สวย, งดงาม, แช่มช้อย, แชล่ม หรือ แสล้ม ก็ใช้.
แฉว
หมายถึง [ฉะแหฺว] (โบ) ว. ที่รุ้ง, ที่คุ้ง, ที่เวิ้ง.
แฉะ
หมายถึง ก. เปียกหรือชุ่มนํ้าอยู่เสมอ เช่น ถนนแฉะ ตาแฉะ, เปียกหรือชุ่มนํ้าเกินไป เช่น ข้าวแฉะ; ไม่รีบร้อน, เฉื่อยชา, เช่น ทำงานแฉะ.
แฉะแบะ
หมายถึง ว. อาการที่นั่งเฉื่อยชาอยู่นาน ๆ, เฉื่อยชา, แบะแฉะ ก็ว่า.
แฉโพย
หมายถึง ก. เปิดเผยข้อที่ปิดบังหรือความลับ. (จ.).
แฉ่
หมายถึง ว. เสียงดังเช่นนั้นอย่างเสียงฝนตกพรำ ๆ เป็นระยะ ๆ หรือเสียงที่เอาโลหะเผาไฟร้อนจุ่มลงในนํ้า.
แฉ่ง
หมายถึง ว. ใช้ประกอบอาการของยิ้มหรือหน้าที่ร่าเริงเบิกบาน เช่น ยิ้มแฉ่ง หน้าแฉ่ง.
น. เครื่องตีประกอบจังหวะทำด้วยโลหะ รูปอย่างม้าล่อ.
โฉ
หมายถึง ก. ฟุ้งไป (ใช้แก่กลิ่นเหม็น).
โฉงเฉง
หมายถึง ว. เอะอะเอ็ดอึงเป็นทำนองเกะกะเกเร เช่น พูดจาโฉงเฉง.
โฉด
หมายถึง ว. โง่เขลาเบาปัญญา.
โฉดเฉา
หมายถึง ว. โง่, เซ่อ, โง่เขลา, เฉาโฉด ก็ว่า.
โฉนด
หมายถึง [ฉะโหฺนด] น. หนังสือสำคัญของทางราชการแสดงกรรมสิทธิ์ที่ดิน, ก่อนนี้ถ้าเป็นสวนปลูกไม้ยืนต้น เรียกว่า โฉนดสวน, ถ้าเป็นสวนไม้ล้มลุก เรียกว่า โฉนดป่า, เมื่อ พ.ศ. ๒๔๔๔ เริ่มออกโฉนดแบบใหม่โดยวิธีรังวัดปักหลักเขตลงในที่ดินด้วยหมุดหลักฐานการแผนที่ และแสดงรูปแผนที่ที่ดินนั้นลงไว้ในโฉนดด้วย เรียกว่า โฉนดแผนที่; หนังสือ เช่น ออกโฉนดบาดหมายให้แก่ราชการ. (บรมราชาธิบาย ร. ๔).
โฉนดที่ดิน
หมายถึง (กฎ) น. หนังสือสำคัญแสดงกรรมสิทธิ์ที่ดิน.
โฉบ
หมายถึง ก. โผลงมาคว้าเอาสิ่งของไป (ใช้แก่นก) เช่น กาโฉบลูกไก่, ฉวยเอาไปอย่างรวดเร็ว เช่น เด็กโฉบมะม่วงนอกรั้วไปเสียแล้ว; เจตนาไปที่ใดที่หนึ่ง เช่น โฉบไปหน้าโรงเรียน.
