ไม่ว่าอยู่ในสภาพลำบากยากเข็ญปานใดสามารถยิ้มสักครั้งนับเป็นเรื่องดี
ภาพประกอบ ไม่ว่าอยู่ในสภาพลำบากยากเข็ญปานใดสามารถยิ้มสักครั้งนับเป็นเรื่องดี
ปรัชญาสามก๊กที่คล้ายกัน
จะมีชีวิตอยู่โดยทรงคุณค่าเป็นที่ลำบากก็จริง จะตายให้มีคุณค่า ยิ่งยากเข็ญกว่ามากนัก ดำเนินการใดให้ระมัดระวัง นักปราชญ์ลำบากด้วยใจ ปุถุชนลำบากด้วยแรง ระหว่างรักและแค้น คล้ายคมดาบ มีข้อแบ่งแยกตรงจุดใด ยากที่จะคำนวณได้ ลูกผู้ชายที่แท้จริงคนหนึ่งมาตรว่ารับความลำบากยากเข็ญปานใด ก็ไม่ควรกลัวตาย เบื้องหลังคนสามารถ มักจะมีคนอื่นที่สามารถมากกว่า ข้างหลังคนสามารถคนเดียว ยังมีความสามารถอีกหลาย เห็นสภาพเวลานี้ควรคิดถึงสภาพเมื่อครั้งก่อน ไม่ ว่าเป็นเส้นทางยางไกลปานใด ทุรกันดารเพียงไหน ของเพียงท่านยินยอมเดินตั้งใจเดินฝ่าอันแน่วแน่ ต้องมีวันบรรลุถึงไม่ว่าเป็นอุดมการณ์ลำบากยากเข็ญปานใด ขอเพียงท่านมีปณิธานหาญมุ่งต้องมีวันประสบผล ไม่ถูกถาม จงรับสารภาพเสียแต่เมื่อทำผิด ไม่ว่าผู้ใดขณะที่มีจิตใจเขม็งตึงเครียด อดชะล่าเลินเล่อมิได้ ไม่ว่าเป็นความชะล่าเลินเล่อน้อยนิดปานใด อาจเป็นต้นเหตุแห่งความผิดพลาดถึงแก่ชีวิต ไม่ว่าสิ่งหนึ่งวิเศษล้ำค่าปานใด ก็ไม่ทรงค่าเท่าชีวิตตนเอง ไม่ว่าเป็นสตรีที่เก่งกล้าสามารถปานใด ต้องมีเวลาต้องการบุรุษ หากคิดสืบเชื้อสายต่อไป ยิ่งไม่อาจขาดบุรุษ
