เป็นสุขง่าย เป็นทุกข์ยาก เห็นเขาสุข พลอยสุขด้วย เห็นเขาทุกข์ คิดช่วยเหลือ เมื่อได้ลาภ ได้ยศ ได้สรรเสริญ หรือได้สุข จิตใจไม่ฟูจนเกินไป เมื่อเสื่อมลาภ เสื่อมยศ ถูกนินทา หรือได้ทุกข์ จิตใจไม่ห่อเหี่ยวจนเกินไป นี่คือจิตใจของคนที่พัฒนาแล้ว
ภาพประกอบ เป็นสุขง่าย เป็นทุกข์ยาก เห็นเขาสุข พลอยสุขด้วย เห็นเขาทุกข์ คิดช่วยเหลือ เมื่อได้ลาภ ได้ยศ ได้สรรเสริญ หรือได้สุข จิตใจไม่ฟูจนเกินไป เมื่อเสื่อมลาภ เสื่อมยศ ถูกนินทา หรือได้ทุกข์ จิตใจไม่ห่อเหี่ยวจนเกินไป นี่คือจิตใจของคนที่พัฒนาแล้ว
ปรัชญาชาวบ้านที่คล้ายกัน
การที่เรายังต้องแสวงหาความสุข แสดงว่าเรายังขาดความสุข แต่ถ้าเรารู้จักทำใจให้เป็นสุขได้เอง ก็ไม่ต้องไปดิ้นรนแสวงหาที่ไหน การให้ได้มาซึ่งความสะดวกทางกาย ต้องอาศัยวัตถุ ต้องลงทุน ต้องยื้อแย่ง แต่การให้ได้มาซึ่งความสุขทางใจ ไม่ต้องอาศัยวัตถุ ไม่ต้องลงทุน ไม่ต้องยื้อแย่ง เพียงทำใจให้สงบ ก็ได้พบสุขแล้ว คนมีปัญญา รู้จักทำใจให้เป็นสุข แม้แต่ในเรื่องที่ไม่น่าสุข คนโง่... สามารถทำใจให้เป็นทุกข์ได้ แม้ในเรื่องที่ไม่น่าทุกข์ ถ้าตั้งใจว่าทำได้ แม้หินหนักก็ยังยกไหว ถ้าคิดว่าทำไม่ได้ แม้เม็ดทรายหนึ่งกำมือ ก็ยังยกขึ้นยาก บางคน มีวัตถุอำนวยความสะดวกมาก แต่ยังหาสุขไม่ได้ บางคนมีวัตถุอำนวยความสะดวกไม่มาก แต่หาสุขได้ สุขหรือไม่สุข.... ไม่ได้ขึ้นอยู่กับวัตถุ แต่ขึ้นอยู่ที่ใจ ที่มองเห็นความเป็นจริงของโลกและชีวิต จนสามารถปล่อยวางคลายความยึดมั่นได้ พอเขาชั่วก็ติเตียน พอเขาดีก็ริษยา พอเขาตกต่ำก็เหยียบย่ำ คนเช่นนี้หาสุขได้ยากยิ่ง วิธีจัดการกับศัตรูได้ดีที่สุด คือการให้อภัย มีทรัพย์มาก ย่อมมีความสะดวกมาก มีธรรมะมาก ย่อมมีความสุขมาก รวย แต่ยังเป็นทุกข์มาก มีเกียรติ แต่ยังเป็นทุกข์มาก มีชื่อเสียง แต่ยังเป็นทุกข์มาก นั่นเพราะว่า... ความทุกข์มากหรือทุกข์น้อย ไม่ได้ขึ้นอยู่กับสิ่งเหล่านี้ แต่อยู่ที่... ความยึดมั่นถือมั่น มากหรือน้อยกว่ากันเท่านั้น สิ่งที่ฝึกนั้นมีมาก การฝึกในสิ่งที่คนอื่นฝึกยาก ย่อมได้ผล ที่คนอื่นได้รับยากเช่นกัน เมื่อก่อนยังไม่มีเรา เราเพิ่งมีมาเมื่อไม่นานมานี้เอง และอีกไม่นานก็จะไม่มีเราอีก จึงควรรีบทำดี ในขณะที่ยังมี...เรา เวลาเป็นยารักษาความทุกข์ ถ้าเราปล่อยให้ผ่านไป ยิ่งนานเท่าไร ความทุกข์ก็ยิ่งลดลง และอาจจะหายไปในที่สุด แท้ที่จริงแล้ว เรามีความทุกข์ คนอื่นเขาก็มีความทุกข์ เพียงแต่เขาไม่ได้บอก ว่าเขามีทุกข์ การมีทุกข์ จึงเป็นเรื่องธรรมดาของคน
