ถอยหลังเพียงก้าวเดียว ทะเลนั้นก็ดูกว้าง นภางค์ก็แลสดใส
ภาพประกอบ ถอยหลังเพียงก้าวเดียว ทะเลนั้นก็ดูกว้าง นภางค์ก็แลสดใส
ปรัชญาจีนที่คล้ายกัน
การศึกษาเปรียบเสมือนพายเรือทวนน้ำ ถ้าไม่รุดหน้าก็ถอยหลัง การเดินทางหลายพันลี้ เริ่มจากการก้าวเท้าก้าวแรก ต้นไม้ต้นใหญ่ เกิดจากกล้าไม้ ต้นเล็กๆ หอสูงเสียดเมฆา ฐานรากเตี้ยติดดิน การเดินทางหลายพันลี้ เริ่มจากการก้าวเท้าก้าวแรก ถ้าดื่มกับเพื่อน เหล้าพันถ้วย ยังดูน้อยไป ถ้าโต้เถียงกับผู้อื่น คำพูดเพียงครึ่งประโยค ก็มากเกินไป ถ้าอดใจโกรธได้ชั่วขณะหนึ่ง ก็จะพ้นความเสียใจได้ถึงร้อยวัน ถ้าเขาไม่ฉลาด ก็อย่าอ่านบทกวีให้เขาฟัง ถ้าไม่มีกระจกเงา ผู้หญิงก็จะไม่ทราบว่า แป้งที่หน้าเรียบร้อยหรือไม่ ถ้าไม่มีเพื่อนแท้ ปัญญาชนก็ไม่อาจรู้ถึง ความผิดของตนได้ ถ้าไม่ศึกษาเพิ่มเติมขึ้นทุกๆ วัน ก็จะล้าหลังลงทุกๆ วัน ทะเลรองรับแม่น้ำร้อยสายได้ จึงกว้างใหญ่ไพศาล บุคคลผู้สูงส่ง เข้มแข็งเพราะไร้กิเลสตัณหา ผู้ที่ขาดคุณธรรม ย่อมไม่มีอุดมการณ์อันยิ่งใหญ่ ผู้ที่ขาดความรู้ ย่อมไม่มีสายตาอันกว้างไกล อย่ากลัวที่จะก้าวไปข้างหน้าอย่างช้า ๆ สิ่งที่ต้องกลัวอย่างเดียว คือการหยุดนิ่ง
