การศึกษาเปรียบเสมือนพายเรือทวนน้ำ ถ้าไม่รุดหน้าก็ถอยหลัง
ภาพประกอบ การศึกษาเปรียบเสมือนพายเรือทวนน้ำ ถ้าไม่รุดหน้าก็ถอยหลัง
ปรัชญาจีนที่คล้ายกัน
การพูดให้ร้าย ไม่ทำให้คนดีเป็นคนเลว เพราะเมื่อน้ำลด หินก็ยังอยู่ที่เดิม การสร้างเนื้อสร้างตัวเป็นเรื่องลำบาก การธำรงไว้ซึ่งความสำเร็จยิ่งลำบาก แต่ผู้ที่รู้ว่าลำบากจักไม่ลำบาก การสร้างให้สมบูรณ์ เวลาร้อยปีก็ยังไม่พอ การทำลาย ใช้เวลาวันเดียวก็เกินพอ การเดินทางหลายพันลี้ เริ่มจากการก้าวเท้าก้าวแรก การเรียนภาษาต่างประเทศนั้นไม่ยาก มันก็เหมือนกับการคบเพื่อน ยิ่งคบก็ยิ่งคุ้นเคย พบหน้ากันทุกวัน มิตรภาพก็ยิ่งสนิทแน่นแฟ้น คนชั้นต่ำแต่มีการศึกษาดี มีประโยชน์ต่อบ้านเมือง คนชั้นสูงแต่ไร้การศึกษา จะมีประโยชน์อะไร คนโลเล ก็เสมือนดาบที่ยังไม่ได้ตีให้เป็นรูป ความหิวแก้ด้วยอาหาร ความเขลาแก้ด้วยการศึกษา ถ้าไม่ศึกษาเพิ่มเติมขึ้นทุกๆ วัน ก็จะล้าหลังลงทุกๆ วัน ทอง ตีเป็นราคาได้ แต่การศึกษา หาตีราคาได้ไม่ เลี้ยงลูกชายโดยไม่ให้การศึกษา ก็เหมือนเลี้ยงลา เลี้ยงลูกสาวโดยไม่ให้การศึกษา ก็เหมือนเลี้ยงหมู ในโลกนี้ไม่มีอะไรนุ่มหรือบางกว่าน้ำ แต่การที่น้ำสามารถกัดเซาะสิ่งที่แข็งอย่างไม่ยอมจำนนนั้น ไม่มีอะไรจะเทียบได้ ความจริงที่ว่า คนอ่อนแอกว่าเอาชนะคนแข็งแรงกว่าได้ คนที่หยาบกระด้างต้องพ่ายแพ้คนที่อ่อนโยน เป็นสิ่งที่ทุกคนรู้ แต่ไม่มีใครทำตาม
