ตัวอย่าง พุทธสุภาษิต ที่ใช้บ่อย 100 คำ
พุทธสุภาษิตหรือพุทธศาสนสุภาษิต หมายถึง ถ้อยคำดี ๆ ในพระพุทธศาสนา แต่ไม่ได้หมายความเฉพาะคำที่พระพุทธองค์ตรัสไว้เท่านั้น แม้สุภาษิตแทบทั้งหมดจะเป็นพระพุทธพจน์ก็ตาม แต่ก็ยังมีสุภาษิตคำอื่นที่เกี่ยวข้องกับพุทธศาสนาด้วย
รวมตัวอย่างของ พุทธสุภาษิต ที่ใช้บ่อย ๆ ในชีวิตประจำวัน ไว้ให้ดังนี้
- การไม่ทำบาป นำสุขมาให้
หมวดหมู่ หมวดบาป-เวร
- ขันติคือความอดทน เป็นตบะอย่างยิ่ง
หมวดหมู่ หมวดอดทน
- คนเกียจคร้าน ย่อมไม่พบความสุข
หมวดหมู่ หมวดธรรมเบื้องต้น
- คนขยัน ย่อมหาทรัพย์ได้
หมวดหมู่ หมวดความเพียร
- คนควรให้ของที่ควรให้
หมวดหมู่ หมวดทาน
- คนโง่ คนพาล ไม่ควรเป็นผู้นำ
หมวดหมู่ หมวดธรรมเบื้องต้น
- คนผู้มีสติ มีความเจริญทุกเมื่อ
หมวดหมู่ หมวดบุคคล
- คนผู้สดับน้อยนี้ ย่อมแก่ไป เหมือนวัวแก่ อ้วนแต่เนื้อ แต่ปัญญาไม่เจริญ
หมวดหมู่ หมวดปัญญา
- คนพาลเท่านั้น ย่อมไม่สรรเสริญทาน
หมวดหมู่ หมวดทาน
- คนมักโกรธ ย่อมอยู่เป็นทุกข์
หมวดหมู่ หมวดความโกรธ
- คนมักทำบาปเพราะความหลง
หมวดหมู่ หมวดบาป-เวร
- คนมีปัญญาดีไม่ประมาทในเมื่อผู้อื่นประมาท มักตื่นในเมื่อผู้อื่นหลับ ย่อมละทิ้งผู้ประมาท (คนโง่) เหมือนม้าฝีเท้าเร็ว ทิ้งม้าไม่มีกำลังไปฉะนั้น
หมวดหมู่ หมวดความไม่ประมาท
- คนมีปัญญาทราม ได้ยศแล้ว ย่อมประพฤติสิ่งที่ไม่เป็นประโยชน์แก่ตน ย่อมปฏิบัติ เพื่อเบียดเบียนทั้งตนและผู้อื่น
หมวดหมู่ หมวดปัญญา
คำบาลี ยสํ ลทฺธาน ทุมฺเมโธ อนตฺถํ จรติ อตฺตโน อตฺตโน จ ปเรสญฺเจ หึสาย ปฏิปชฺชติ
ความหมาย ผู้คิดหรือประพฤติปฏิบัติไม่ชอบ หากยิ่งได้มียศมีตำแหน่งเสริมเข้าไป มักจะยิ่งทำในสิ่งไม่ดียิ่ง ๆ ขึ้นไป ทำให้เกิดผลกระทบในด้านลบทั้งต่อตัวเขาเองและผู้คนรอบข้าง
- คนมีสติ เป็นผู้ประเสริฐทุกวัน
หมวดหมู่ หมวดบุคคล
- คนมีสติ ย่อมได้รับความสุข
หมวดหมู่ หมวดบุคคล
- คนมีสันดานชั่ว ย่อมลำบากเพราะกรรมของตน
หมวดหมู่ หมวดบาป-เวร
- คนไม่ถูกนินทา ไม่มีในโลก
หมวดหมู่ หมวดบุคคล
- คนสะอาด ไม่ยินดีในความชั่ว
หมวดหมู่ หมวดบาป-เวร
- คนห่อกฤษณาด้วยใบไม้ แม้ใบไม้ก็หอมไปด้วยฉันใด การคบกับนักปราชญ์ก็หอมไปด้วยฉันนั้น
หมวดหมู่ หมวดคบหา
- คนห่อปลาเน่าด้วยใบหญ้าคา แม้หญ้าคาก็พลอยเหม็นเน่าไปด้วยฉันใด การคบกับคนพาลก็เป็นคนพาลฉันนั้น
หมวดหมู่ หมวดคบหา
- คนเห็นแก่ตัว เป็นคนสกปรก
หมวดหมู่ หมวดธรรมเบื้องต้น
- คบคนเช่นใด ย่อมเป็นคนเช่นนั้น
หมวดหมู่ หมวดคบหา
- คบคนเช่นใดเป็นมิตร เขาก็เป็นคนเช่นนั้น เพราะการอยู่ร่วมกันย่อมเป็นเช่นนั้น
หมวดหมู่ หมวดคบหา
- ควรคบมิตรที่ดี
หมวดหมู่ หมวดคบหา
- ควรทำแต่ความเจริญ อย่าเบียดเบียนผู้อื่น
หมวดหมู่ หมวดบุคคล
- ควรทำบุญอันนำสุขมาให้
หมวดหมู่ หมวดบุญ
- ความกตัญญูกตเวที เป็นเครื่องหมายของคนดี
หมวดหมู่ หมวดธรรมเบื้องต้น
- ความกตัญญูกตเวทีเป็นเครื่องหมายของคนดี
หมวดหมู่ หมวดธรรม
- ความคุ้นเคยเป็นญาติอย่างยิ่ง
หมวดหมู่ หมวดคบหา
- ความดี อันคนชั่วทำยาก
หมวดหมู่ หมวดกรรม
- ความดี อันคนดีทำง่าย
หมวดหมู่ หมวดกรรม
- ความพร้อมเพรียงของปวงชนผู้เป็นหมู่ ยังความเจริญให้สำเร็จ
หมวดหมู่ หมวดสามัคคี
- ความไม่มีโรค เป็นลาภอันประเสริฐ
หมวดหมู่ หมวดพิเศษสำหรับบุคคลทั่วไป
- ความรักอื่น เสมอด้วยความรักตนเองไม่มี
หมวดหมู่ หมวดตน- ฝึกตน
- ความสั่งสมบาป นำทุกข์มาให้
หมวดหมู่ หมวดบาป-เวร
- ความสันโดษเป็นทรัพย์อย่างยิ่ง
หมวดหมู่ หมวดบุคคล
- คำจริงเป็นสิ่งไม่ตาย
หมวดหมู่ หมวดธรรมเบื้องต้น
- ใคร่ครวญก่อนแล้วจึงทำ ดีกว่า
หมวดหมู่ หมวดกรรม
- จงเตือนตน ด้วยตนเอง
หมวดหมู่ หมวดธรรมเบื้องต้น
- จงเตือนตนด้วย ตนเอง
หมวดหมู่ หมวดตน- ฝึกตน
- จงสามัคคีมีน้ำใจต่อกัน
หมวดหมู่ หมวดสามัคคี
- ได้ลาภ เสื่อมลาภ ได้ยศ เสื่อมยศ นินทา สรรเสริญ สุข และ ทุกข์ สิ่งเหล่านี้เป็นธรรมดาในหมู่มนุษย์ไม่มีความเที่ยงแม้แน่นอน อย่าเศร้าโศกเลย ท่านจะโศกเศร้าไปทำไม
หมวดหมู่ หมวดพบสุข
- ตนแลเป็นที่พึ่งแห่งตน
หมวดหมู่ หมวดตน- ฝึกตน
- ถ้าคนพึงทำบาป ก็ไม่ควรทำบาปนั้นบ่อย ๆ ไม่ควรทำความพอใจในบาปนั้น เพราะการสั่งสมบาปนำทุกข์มาให้
หมวดหมู่ หมวดกรรม
- ถ้าสอนผู้อื่นฉันใด พึ่งทำตนฉันนั้น ผู้ฝึกตนดีแล้ว ควรฝึกผู้อื่น ได้ยินว่าตนแลฝึกยาก
หมวดหมู่ หมวดตน- ฝึกตน
- ถึงสิ้นทรัพย์ ผู้มีปัญญาก็เป็นอยู่ได้, แต่อับปัญญา แม้มีทรัพย์ก็เป็นอยู่ไม่ได้
หมวดหมู่ หมวดปัญญา
- ท่านทั้งหลาย จงยินดีในความไม่ประมาท คอยรักษาจิตของตน จงถอนตนขึ้นจากหล่ม เหมือนช้างที่ตกหล่มถอนตนขึ้นฉะนั้น
หมวดหมู่ หมวดความไม่ประมาท
- ท่านทั้งหลายต้องทำความเพียรเอง ตถาคตเป็นแต่ผู้บอก ผู้มีปกติเพ่งพินิจดำเนินไปแล้วจักพ้นจากเครื่องผูกของมาร
หมวดหมู่ หมวดความเพียร
- ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว
หมวดหมู่ หมวดกรรม
- บัณฑิตพึงตั้งตนไว้ในคุณอันสมควรก่อน แล้วจึงสอนผู้อื่นภายหลัง จึงไม่มัวหมอง
หมวดหมู่ หมวดตน- ฝึกตน
- บัณฑิตพึงทำความเป็นเพื่อนกับคนมีศรัทธา มีศีลเป็นที่รัก มีปัญญาและเป็นพหุสูต เพราะการสมาคมกับคนดีเป็นความเจริญ
หมวดหมู่ หมวดคบหา
- บัณฑิตไม่พึงคบอสัตบุรุษ พึงคบแต่สัตบุรุษ เพราะอสัตบุรุษย่อมนำไปสู่นรก สัตบุรุษย่อมนำไปสู่สุคติ
หมวดหมู่ หมวดคบหา
- บัณฑิตย่อมสรรเสริญความไม่ประมาท
หมวดหมู่ หมวดความไม่ประมาท
- บุคคลควรเตือนกัน ควรสอนกัน และ ป้องกันจากคนไม่ดี เพราะเขาย่อมเป็นที่รักของคนดี แต่ไม่เป็นที่รักของคนไม่ดี
หมวดหมู่ หมวดธรรม
- บุคคลหว่านพืชเช่นใด ย่อมได้ผลเช่นนั้น ผู้ทำกรรมดี ย่อมได้ผลดี ผู้ทำกรรมชั่ว ย่อมได้ผลชั่ว
หมวดหมู่ หมวดกรรม
- ประโยชน์ทั้งหลาย ย่อมล่วงเลยคนผู้ทอดทิ้งการงาน ด้วยอ้างว่าหนาวนัก ร้อนนัก เย็นเสียแล้ว
หมวดหมู่ หมวดกรรม
- ปราชญ์ พึงรักษาศีล
หมวดหมู่ หมวดธรรม
คำบาลี สีลํ รกฺเขยฺย เมธาวี
- ปราชญ์ผู้ให้ความสุข ย่อมได้รับความสุข
หมวดหมู่ หมวดทาน
- ปัญญา ย่อมเกิดเพราะการฝึกฝน
หมวดหมู่ หมวดการศึกษา
- ปัญญาย่อมประเสริฐกว่าทรัพย์
หมวดหมู่ หมวดธรรมเบื้องต้น
- ผู้คบคนชั่ว ย่อมถึงความสุขโดยส่วนเดียวไม่ได้ เขาย่อมยังตนให้ประสบโทษ เหมือนกิ้งก่าเข้าฝูงเหี้ยฉะนั้น
หมวดหมู่ หมวดคบหา
- ผู้เคารพผู้อื่น ย่อมมีความเคารพตนเอง
หมวดหมู่ หมวดบุคคล
- ผู้ชอบธรรม เป็นผู้เจริญ
หมวดหมู่ หมวดบุคคล
- ผู้ใด อันผู้อื่นทำความดี ทำประโยชน์ให้ในกาลก่อนย่อมสำนึก (คุณของเขา) ได้ ประโยชน์ที่ผู้นั้นปรารถนาย่อมเจริญ
หมวดหมู่ หมวดกรรม
- ผู้ใดเกียจคร้าน มีความเพียรเลว พึงเป็นอยู่ตั้งร้อยปี แต่ผู้ปรารถนาความเพียรมั่นคง มีชีวิตอยู่เพียงวันเดียว ประเสริฐกว่าผู้นั้น
หมวดหมู่ หมวดความเพียร
- ผู้ใดมีปัญญาทราม มีใจไม่มั่นคง พึงเป็นอยู่ตั้งร้อยปี ส่วนผู้มีปัญญาเพ่งพินิจ มีชีวิตอยู่เพียงวันเดียว ประเสริฐกว่า
หมวดหมู่ หมวดความประมาท
- ผู้ตั้งใจศึกษา ย่อมได้ปัญญา
หมวดหมู่ หมวดการศึกษา
- ผู้ถึงพร้อมด้วยศีล มีปัญญา มีใจมั่นคงดีแล้วปรารภความเพียร ตั้งตนไว้ในธรรม ในกาลทุกเมื่อ ย่อมข้ามโอฆะที่ข้ามได้ยาก
หมวดหมู่ หมวดความเพียร
- ผู้มีจิตอันไม่ชุ่มด้วยราคะ มีใจอันโทสะไม่กระทบแล้ว มีบุญและบาปอันละได้แล้ว ตื่นอยู่ ย่อมไม่มีภัย
หมวดหมู่ หมวดจิต
- ผู้มีตน ฝึกตนดีแล้ว ย่อมได้ที่พึ่งซึ่งได้ยาก
หมวดหมู่ หมวดตน- ฝึกตน
- ผู้มีปัญญา ถึงพร้อมด้วยความรู้ ฉลาดในวิธีจัดการงาน รู้กาลและรู้สมัย เขาพึงอยู่ในราชการได้
หมวดหมู่ หมวดปัญญา
- ผู้ไม่ประมาท ย่อมไม่ตาย
หมวดหมู่ หมวดความไม่ประมาท
- ผู้หมั่นในการงาน ไม่ประมาท เป็นผู้รอบคอบ จัดการงานเรียบร้อย จึงควรอยู่ในราชการ
หมวดหมู่ หมวดกรรม
คำบาลี อุฏฺฐาตา กมฺมเธยฺเยสุ อปฺปมตฺโต วิจกฺขโณ สุสํวิหิตกมฺมนฺโต ส ราชวสตึ วเส
ความหมาย ข้าราชการ คือผู้ทำงานของพระเจ้าแผ่นดินหรือทำงานของรัฐบาล นั่นคือ ผู้รับใช้ประเทศชาตินั่นเอง จึงต้องเป็นผู้ขยันทำงาน รอบคอบ ซื่อสัตย์ สุจริต เพื่อพาประเทศชาติให้เจริญรุ่งเรือง
- ผู้ให้ ย่อมผูกไมตรีไว้ได้
หมวดหมู่ หมวดทาน
- ผู้ให้ย่อมเป็นที่รัก คนหมู่มากย่อมคบเขา
หมวดหมู่ หมวดทาน
- ผู้ให้สิ่งที่เลิศ ย่อมได้สิ่งที่เลิศอีก
หมวดหมู่ หมวดทาน
- ผู้ให้สิ่งประเสริฐ ย่อมถึงฐานะที่ประเสริฐ
หมวดหมู่ หมวดทาน
- ฝนย่อมรั่วรดเรือนที่มุงไม่ดีฉันใด, ราคะย่อมรั่วรดจิตที่ไม่ได้อบรมฉันนั้น
หมวดหมู่ หมวดจิต
- พึงชนะคนโกรธด้วยความไม่โกรธ
หมวดหมู่ หมวดการชนะ
- พึงชนะคนไม่ดีด้วยความดี
หมวดหมู่ หมวดการชนะ
- พึงตัดความโกรธด้วยความข่มใจ
หมวดหมู่ หมวดความโกรธ
- พึงรักษาความดีของคนไว้ ดังเกลือรักษาความเค็ม
หมวดหมู่ หมวดกรรม
- พึงละเว้นบาปทั้งหลาย
หมวดหมู่ หมวดบาป-เวร
- พึงสละทรัพย์ เพื่อรักษาอวัยวะ พึงสละอวัยวะ เพื่อรักษาชีวิต พึ่งสละ ทั้งทรัพย์ อวัยวะ และ ชีวิต เพื่อรักษาธรรม (ความถูกต้อง)
หมวดหมู่ หมวดธรรมเบื้องต้น
- พูดอย่างไร ทำได้อย่างนั้น
หมวดหมู่ หมวดธรรมเบื้องต้น
- ฟังด้วยดี ย่อมได้ปัญญา
หมวดหมู่ หมวดธรรมเบื้องต้น
- เมื่อคนโง่มีปัญญาทราม ทำกรรมชั่วอยู่ก็ไม่รู้สึก เขาเดือดร้อนเพราะกรรมของตน เหมือนถูกไฟไหม้
หมวดหมู่ หมวดกรรม
- เมื่อผู้อื่นทำความดีให้ ทำประโยชน์ให้ก่อน แต่เราไม่สำนึกบุญคุณ เมื่อมีกิจเกิดขึ้นภายหลัง จะหาผู้ช่วยทำไม่ได้
หมวดหมู่ หมวดกิเลส
- เมื่อให้ บุญก็เพิ่มขึ้น
หมวดหมู่ หมวดทาน
- ไม่ควรทำบาป เพราะเห็นแก่กิน
หมวดหมู่ หมวดบาป-เวร
- โลกถูกจิตนำไป ถูกจิตชักไป, สัตว์ทั้งปวงไปสู่อำนาจแห่งจิตอย่างเดียว
หมวดหมู่ หมวดจิต
- วันคืนย่อมล่วงไป ชีวิตย่อมหมดเข้าไป อายุของสัตว์ ย่อมสิ่นไป เหมือนน้ำแห่งแม่น้ำน้อย ๆ ฉะนั้น
หมวดหมู่ หมวดชีวิต-ความตาย
- เวรย่อมระงับด้วยการไม่จองเวร
หมวดหมู่ หมวดบาป-เวร
- ศีลยังประโยชน์ให้สำเร็จตราบเท่าชรา
หมวดหมู่ หมวดศีล
- สังขารทั้งหลาย ไม่เที่ยงหนอ
หมวดหมู่ หมวดพิเศษสำหรับบุคคลทั่วไป
- สัตว์ทั้งหลายย่อมต้องการความสุข ผู้ใดแสวงหาสุขเพื่อตน ไม่เบียดเบียนเขาด้วยอาชญา ผู้นั้นละไปแล้ว ย่อมได้สุข
หมวดหมู่ หมวดกรรม
- สิ่งทั้งหลายทั้งปวง ไม่ควรยึดมั่นถือมั่น
หมวดหมู่ หมวดธรรม
- เหย้าเรือนที่ปกครองไม่ดี นำทุกข์มาให้
หมวดหมู่ หมวดทุกข์-พ้นทุกข์
- อย่าปล่อยกาลเวลาให้ล่วงไปโดยเปล่าประโยชน์
หมวดหมู่ หมวดความเพียร
- อยู่ร่วมกับคนชั่ว ย่อมมีแต่ความทุกข์
หมวดหมู่ หมวดธรรมเบื้องต้น
Download PDF
สำหรับเพื่อน ๆ ที่ต้องการดาวน์โหลดไฟล์เพื่อไปเปิดอ่านหรือใช้งานด้านอื่นเอง เราได้เตรียมไฟล์ PDF แจกฟรีให้ด้วย สามารถกดที่ปุ่มดาวน์โหลดได้เลย
PDF – ตัวอย่าง พุทธสุภาษิต ที่ใช้บ่อย