คำสนธิ รวมคำสนธิ ตัวอย่าง การใช้คำสนธิ

คำสนธิ รวมคำสนธิ ตัวอย่าง การใช้คำสนธิ
คำสนธิ รวมคำสนธิ ตัวอย่าง การใช้คำสนธิ

คำสนธิ เป็นคำสมาสหรือไม่?

คำสนธิ หรือ คำสมาสที่มีสนธิ หรือ คำสมาสแบบสนธิ นั่นหมายความว่า คำสนธิ ถือเป็นคำสมาส ซึ่งเป็นประเภทหนึ่ของคำสมาสนั่นเอง

คำสนธิ คืออะไร?

คำสนธิ คือ การเชื่อมคำเข้าด้วยกัน โดยนำคำบาลีและสันสกฤตตั้งแต่ 2 คำขึ้นไปมาเชื่อมต่อกันเป็นคำเดียวกัน เสียงสุดท้ายของคำหน้า รับเสียงหน้าของคำหลัง

โดยมีการเปลี่ยนแปลงพยัญชนะ สระ และนิคหิตที่มาเชื่อม

เพื่อการกลมกลืนเสียงให้เป็นธรรมชาติของการออกเสียง และทำให้คำเหล่านั้นมีเสียงสั้นเข้า เช่น

คำ รวมเป็น
คช + อินทร์ คชินทร์
อัคคี + โอภาส อัคโยภาส
มหา + อรรณพ มหรรณพ

 

สนธิเชื่อม : สนธิ = เชื่อม

 

*คำสมาสที่มีการเปลี่ยนแปลงเสียงขณะเมื่อนำ 2 คำมารวมเป็นคำเดียวกัน เรียกว่า คำสมาสที่มีการสนธิ

 

 

ลักษณะของคำสนธิ

  1. เกิดจากคำมูลตั้งแต่ 2 คำขึ้นไป
  2. ต้องเป็นคำที่มาจากภาษาบาลีและสันสกฤตเท่านั้น
  3. มีการเชื่อมคำโดยเปลี่ยนแปลงสระ พยัญชนะ หรือนิคหิต ของคำเดิม
  4. มักเรียงคำหลักไว้หลังคำขยาย ดังนั้นในการแปลความหมายจะแปลจากหลังไปหน้า

 

ชนิดของการสนธิ

การสนธิ แบ่งออกเป็น 3 ชนิด ตามลักษณะการเปลี่ยนแปลงอักษร คือ

  1. สระสนธิ
  2. พยัญชนะสนธิ
  3. และ นิคหิตสนธิ

 

1. สระสนธิ

สระสนธิ เป็นการนำคำที่ลงท้ายด้วยสระไปสนธิกับคำที่ขึ้นต้นด้วยสระ ซึ่งเมื่อสนธิแล้วจะมีการเปลี่ยนแปลงรูปสระ เพื่อให้เสียงสระ 2 เสียง ได้กลมกลืนเป็นเสียงเดียวกัน แบ่งออกเป็น 3 วิธี ได้แก่

1. อะ อา สนธิกับ อะ อา ได้เป็น อะ หรือ อา เช่น

คำพื้น รวมเป็น
กต + อัญชลี กตัญชลี
คงคา + อาลัย คงคาลัย
เทศ + อภิบาล เทศาภิบาล
มหา + อัศจรรย์ มหัศจรรย์
วิทย + อาลัย วิทยาลัย

 

2. อะ อา สนธิกับ อิ อี ได้เป็น อิ อี หรือ เอ เช่น
คำพื้น รวมเป็น
มหา + อิทธิ มหิทธิ
อุตร + อีสาน อุตรีสาน
คช + อินทร์ คชินทร์, คเชนทร์

 

3. อะ อา สนธิกับ อุ อู ได้เป็น อุ อู หรือ โอ เช่น

คำพื้น รวมเป็น
มัคค + อุเทศน์ มัคคุเทศน์
ราช + อุปโภค ราชูปโภค
บุริส + อุดม บุริโสดม

 

4. อะ อา สนธิกับ เอ ไอ โอ เอา ได้เป็น เอ โอ ไอ หรือ เอา เช่น

คำพื้น รวมเป็น
มหา + โอสถ มโหสถ
มหา + โอฬาร มโหฬาร, มเหาฬาร
อน + เอก อเนก

 

5.  อิ อี สนธิกับ อิ อี ได้เป็น อิ อี หรือ เอ เช่น

คำพื้น รวมเป็น
มุนี + อินทร์ มุนินทร์
อริ + อินทร์ อรินทร์, อเรนทร์

6. อิ อี สนธิกับสระอื่นที่ไม่ใช่ อิ อี ด้วยกัน ต้องแปลง อิ อี เป็น ย ก่อน แล้วจึงสนธิกับสระหลัง และถ้าคำหน้ามีพยัญชนะตัวตามซ้อนกัน ก็ให้ลบตัวหน้าทิ้งหนึ่งตัวด้วย เช่น

คำพื้น รวมเป็น
อัคคี + โอภาส อัคโยภาส
อัคคย + โอภาส อัคโยภาส
อธิ + อาศัย อัธยาศัย

 

7. อุ อู สนธิกับ อุ อู ได้เป็น อุ อู หรือ โอ เช่น

คำพื้น รวมเป็น
คุรุ + อุปกรณ์ คุรุปกรณ์, คุรูปกรณ์, คุโรปกรณ์

 

8. อุ อู สนธิกับสระอื่นที่ไม่ใช่ อุ อู ด้วยกัน ต้องแปลง อุ อู เป็น ว ก่อน แล้วจึงสนธิกับสระหลัง เช่น

คำพื้น รวมเป็น
ธนู + อาคม ธันวาคม

 

 

2. พยัญชนะสนธิ

พยัญชนะสนธิ เป็นการเชื่อมคำระหว่างพยัญชนะกับพยัญชนะ โดยมีการเปลี่ยนแปลงพยัญชนะคำเดิมก่อนนำมาสนธิ ซึ่งเป็นวิธีการรวมคำในภาษาบาลีสันสกฤต ไทยรับมาใช้เพียงไม่กี่คำ เช่น

คำพื้น รวมเป็น
มนสฺ + ภาพ มโนภาพ
รหสฺ + ฐาน รโหฐาน
นิสฺ + ภัย นิรภัย
นิสฺ + ทุกข์ นิรทุกข์
ทุสฺ + คติ ทุรคติ
มนสฺ + ธรรม มโนธรรม
เตชสฺ + ธาตุ เตโชธาตุ
ศิรสฺ + เมธน์ ศิโรเมฐน์
พฺรหฺมนฺ + ชาติ พรหมชาติ
ทุสฺ + ลักษณ์ ทรลักษณ์

 

3. นิคหิตสนธิ

นิคหิตสนธิ เป็นการนำคำที่ลงท้ายด้วยนิคหิตไปสนธิกับคำที่ขึ้นต้นด้วยพยัญชนะ หรือสระก็ได้ มีหลักเกณฑ์ ดังนี้

1. นิคหิต สนธิกับ สระ แปลงนิคหิตเป็น ม เช่น
คำพื้น รวมเป็น
สํ + อาทาน สมาทาน
สํ + โอสร สโมสร
สํ + อิทธิ สมิทธิ
สํ + อาคม สมาคม
สํ + อาจาร สมาจาร
สํ + ยุทัย สมุทัย
สํ + อาส สมาส

 

2. นิคหิต สนธิกับ พยัญชนะวรรค แปลงนิคหิตเป็นพยัญชนะตัวสุดท้ายของวรรคนั้น ๆ เช่น
คำพื้น รวมเป็น
สํ + กร สังกร
สํ + จร สัญจร
สํ + ฐาน สัณฐาน
สํ + ธาน สันธาน
สํ + ภาร สัมภาร
สํ + ขาร สังขาร
สํ + ชาติ สัญชาติ
สํ + ฐิติ สัณฐิติ
สํ + นิบาต สันนิบาต
สํ + พนฺธ สัมพันธ์

 

3. นิคหิต สนธิกับ เศษวรรค (ย ร ล ว ศ ษ ส ห ฬ) แปลงนิคหิตเป็น ง เช่น
คำพื้น รวมเป็น
สํ + โยค สังโยค
สํ + วาส สังวาส
สํ + สนฺทน สังสันทน์
สํ + สาร สังสาร
สํ + วร สังวร
สํ + สรรค์ สังสรรค์
สํ + หรณ์ สังหรณ์

 

 

 

ประโยชน์ของการสนธิคำ

  1. ได้รูปศัพท์ใหม่ที่เด่นด้วยความหมาย และได้รูปคำที่มีความสละสลวย
  2. เป็นประโยชน์ในการแต่งคำประพันธ์ประเภทฉันท์ และร่าย

 

หลักการสังเกตคำสนธิ

  1. คำสนธิต้องเป็นคำบาลี สันสกฤตเท่านั้น
  2. เมื่อนำคำมาสนธิกันแล้ว จะกลายเป็นคำเดียว และจะต้องแปลจากคำหลังมาคำหน้า
  3. คำที่จะนำมาสนธิกัน จะต้องมีทั้งสระหน้าและสระหลัง
  4. เมื่อสนธิแล้วจะมีการเปลี่ยนแปลงพยัญชนะ สระ หรือนิคหิตที่เชื่อมเสมอ

 

Download PDF

สำหรับใครที่อยากได้คำสนธิ ในรูปแบบไฟล์ PDF สามารถกดที่ปุ่มดาวน์โหลดได้เลย

คำสนธิ ที่ใช้บ่อย
PDF – ตัวอย่าง คำสนธิ ที่ใช้บ่อย
ดาวน์โหลด

ความคิดเห็นในหัวข้อ "คำสนธิ รวมคำสนธิ ตัวอย่าง การใช้คำสนธิ"