ตัวอย่าง คำบาลีและสันสกฤตที่ไทยนำมาใช้ ที่ใช้บ่อย 200 คำ

คำที่ใช้กันอยู่ในภาษาไทยของเราตอนนี้ บางส่วนเป็นคำไทยแท้ แต่บางส่วนก็เป็นคำไทยที่หยิบยืมมาจากภาษาอื่น และที่เห็นกันบ่อย ๆ คือมาจากภาษาบาลีและสันสกฤต แต่จะมีคำไหนบ้างหล่ะมาดูกันเลย

รวมตัวอย่างของ คำบาลีและสันสกฤตที่ไทยนำมาใช้ ที่ใช้บ่อย ๆ ในชีวิตประจำวัน ไว้ให้ดังนี้

1. กฐิน

   บาลี กฐิน

   สันสกฤต กฐิน

   ความหมาย ผ้าที่ถวายพระที่จำพรรษาแล้ว

2. กมล

   บาลี กมล

   สันสกฤต กมล

   ความหมาย ดอกบัว; ใจ

3. กร, กรณ์

   บาลี กร กรณ

   สันสกฤต กรณ

   ความหมาย ทำ

4. กรรม

   บาลี กมฺม

   สันสกฤต กรฺมนฺ

   ความหมาย การกระทำ

5. กริยา

   บาลี กิริยา, กฺริยา

   สันสกฤต กฺริยา

   ความหมาย ชนิดของคำที่แสดงการกระทำ อาการ

6. กรีฑา

   บาลี กีฬา

   สันสกฤต กรีฑา

   ความหมาย เล่น. (ไทย) การแข่งขันประเภทลู่และประเภทลาน

7. กรุณา

   บาลี กรุณา

   สันสกฤต กรุณา

   ความหมาย ความเห็นใจคิดช่วยให้พ้นทุกข์

8. กษัย

   บาลี ขย

   สันสกฤต กฺษย

   ความหมาย ความเสื่อม สิ้น, โรคซูบผอม, กระษัย

9. กัญญา, กันยา

   บาลี กญฺญา

   สันสกฤต กนฺยา กนฺยกา

   ความหมาย หญิงสาว

10. กัณหา, กฤษณา

    บาลี กณฺห

    สันสกฤต กฺฤษฺณ

    ความหมาย ดำ, ความชั่ว, บาป

11. กัมปนาท

    บาลี กมฺป+นาท

    สันสกฤต กมฺป+นาท

    ความหมาย เสียงกึกก้อง

12. กาญจน์, กาญจนา

    บาลี กาญฺจน

    สันสกฤต กาญฺจน

    ความหมาย ทอง, ทองคำ

13. การุญ, การุณย์

    บาลี การุญฺญ

    สันสกฤต การุณฺย

    ความหมาย ความกรุณา

14. กีฬา

    บาลี กีฬา

    สันสกฤต กฺรีฑา

    ความหมาย การเล่น. (ไทย) การเล่นออกกำลังกาย

15. กุญชร

    บาลี กุญฺชร

    สันสกฤต กุญฺชร

    ความหมาย ช้าง

16. เกศ, เกศา

    บาลี เกส

    สันสกฤต เกศ

    ความหมาย ผม

17. เกษตร

    บาลี เขตฺต

    สันสกฤต เกฺษตฺร

    ความหมาย นา, ไร่

18. เกษม

    บาลี เขม

    สันสกฤต เกฺษม

    ความหมาย ปลอดภัย, สุขสบาย

19. เกียรติ

    บาลี กิตฺติ

    สันสกฤต กีรฺติ

    ความหมาย คำสรรเสริญ, คำเล่าลือ

20. ขณะ

    บาลี ขณ

    สันสกฤต กฺษณ

    ความหมาย ชั่วเวลาหนึ่ง

21. ขมา

    บาลี ขมา

    สันสกฤต กฺษมา

    ความหมาย อดทน, อดโทษ (ไม่เอาโทษ, ยกโทษ), ษมา, สมา

22. ขัตติยะ, กษัตริย์

    บาลี ขตฺติย

    สันสกฤต กฺษตฺริย

    ความหมาย พระเจ้าแผ่นดิน

23. เขต

    บาลี เขตฺต

    สันสกฤต เกฺษตฺร

    ความหมาย เขตแดน, ขอบเขต, ไร่, นา

24. จริยา

    บาลี จริย

    สันสกฤต จรฺย

    ความหมาย ความประพฤติ

25. จักร

    บาลี จกฺก

    สันสกฤต จกฺร

    ความหมาย วงกลมมีเฟืองรอบ, ล้อ

26. จักรพรรดิ (จัก-กะ-พัด)

    บาลี จกฺกวตฺติ

    สันสกฤต จกฺรวรฺตินฺ

    ความหมาย (พระราชา) ผู้ยังจักรให้เป็นไป, พระราชาจักรพรรดิ ผู้มีรัตนะ 7, จักรพรรดิราช. (ไทย) ประมุขของจักรวรรดิ = emperor.

27. จักรี

    บาลี จกฺกี

    สันสกฤต จกฺรินฺ

    ความหมาย ผู้มีจักร หมายถึงพระนารายณ์. (ไทย) พระราชา ตามที่เชื่อกันว่าเป็นพระนารายณ์อวตารลงมา.

28. จักษุ

    บาลี จกฺขุ

    สันสกฤต จกฺษุ

    ความหมาย ตา

29. จันทร์

    บาลี จนฺท

    สันสกฤต จนฺทฺร

    ความหมาย ดวงจันทร์, ดวงเดือน; ชื่อวันที่ 2 ของสัปดาห์

30. จิต, จินตนา, เจตนา

    บาลี จิต, จินฺต

    สันสกฤต จิต, จินฺต

    ความหมาย คิด

31. จุฬา, จุฑา

    บาลี จูฬา

    สันสกฤต จูฑา

    ความหมาย จุกบนหัว

32. เจดีย์

    บาลี เจติย

    สันสกฤต ไจตฺย

    ความหมาย สิ่งซึ่งก่อเป็นรูปคล้ายลอมฟาง มียอดแหลม บรรจุสิ่งที่นับถือมีพระธาตุเป็นต้น, สิ่งหรือบุคคลที่เคารพนับถือ

33. ฉายา

    บาลี ฉายา

    สันสกฤต ฉายา

    ความหมาย เงา(มืด), ร่ม, เงา(สะท้อน เช่น เงาในกระจก ในน้ำ); รูปเปรียบ(กับตัวจริง, ชื่อ, ชื่อที่พระอุปัชฌาย์ตั้งให้เป็นภาษาบาลีเมื่ออุปสมบท. (ไทย) ชื่อที่ตั้งให้กันอย่างไม่เป็นทางการ ตามลักษณะที่ปรากฏ.

34. ชนก

    บาลี ชนก

    สันสกฤต ชนก

    ความหมาย พ่อ

35. ชาติ

    บาลี ชาติ

    สันสกฤต ชาติ

    ความหมาย การเกิด

36. ชิวหา

    บาลี ชิวฺหา

    สันสกฤต ชิวฺหา

    ความหมาย ลิ้น

37. ญาติธรรม

    บาลี ญาติ+ธมฺม

    สันสกฤต ชฺญาต+ธรฺม

    ความหมาย ญาติธรรม (ยา-ติ-ทำ) ธรรมของญาติ(ที่พึงปฏิบัติต่อกัน) แปลจากหลังไปหน้า. (ไทย) ญาติธรรม (ยาด-ทำ) บุคคลที่ถือเป็นญาติทางธรรม. แปลจากหน้าไปหลัง (ไม่ควรอ่านว่า ยาด-ติ-ทำ เพราะจะกลายเป็นศัพท์สมาส ยกเว้น ญาติพี่น้อง (ยาด-ติ-พี่น้อง เพราะเป็นภาษาปาก)

38. ฐาน

    บาลี ฐาน

    สันสกฤต สฺถาน

    ความหมาย ที่ตั้ง, ที่รองรับ

39. ดนตรี

    บาลี ตนฺติ

    สันสกฤต ตนฺตฺรินฺ

    ความหมาย แบบแผน, ระเบียบ, สาย, เส้นด้าย, แผ่ไป, สายพิณ, พุทธวจนะ, แถว, บาลี. (ไทย) ลำดับเสียงอันไพเราะ.

40. ดรรชนี, ดัชนี

    บาลี ตชฺชนี

    สันสกฤต ตรฺชนี

    ความหมาย นิ้วชี้, บัญชีคําเรียงตามลําดับอักษรที่พิมพ์ไว้ส่วนท้ายของหนังสือ (index)

41. ดัสกร

    บาลี ตกฺกร

    สันสกฤต ตสฺกร

    ความหมาย โจร, ขโมย. (ไทย) ข้าศึก, ศัตรู.

42. ดารา

    บาลี ตารา

    สันสกฤต สฺตาร

    ความหมาย ดาว

43. ดาวดึงส์

    บาลี ตาวตึส

    สันสกฤต ตฺรยสฺตฺรึศตฺ

    ความหมาย ชื่อสวรรค์ชั้นที่สอง

44. ตฤณ, ติณ

    บาลี ติณ

    สันสกฤต ตฤณ

    ความหมาย หญ้า

45. ถาวร, สถาพร

    บาลี ถาวร

    สันสกฤต สฺถาวร

    ความหมาย มั่นคง, แข็งแรง

46. ทรัพย์

    บาลี ทพฺพ

    สันสกฤต ทฺรวฺย

    ความหมาย ของมีค่า

47. ทฤษฎี

    บาลี ทิฏฺฐิ

    สันสกฤต ทฺฤษฺฏิ

    ความหมาย ความเห็น. (ไทย) หลักที่นักปราชญ์วางไว้.

48. ทหาร

    บาลี ทหร

    สันสกฤต ทหร

    ความหมาย คนหนุ่ม. (ไทย) ผู้มีหน้าที่ในเรื่องรบ

49. ทัศนะ, ทรรศนะ

    บาลี ทสฺสน

    สันสกฤต ทรฺศน

    ความหมาย ความคิดเห็น

50. ทิฐิ

    บาลี ทิฏฺฐิ

    สันสกฤต ทฺฤษฺฏิ

    ความหมาย ความเห็น. (ไทย) ความดื้อรั้นในความเห็น; ความถือดี =มานะ.

51. ทิพย์

    บาลี ทิพฺพ

    สันสกฤต ทิพฺย

    ความหมาย เป็นทิพย์

52. ทิวาราตรี

    บาลี ทิวารตฺติ

    สันสกฤต ทิวาราตฺรมฺ

    ความหมาย กลางวันและกลางคืน

53. ไทยทาน

    บาลี เทยฺยทาน

    สันสกฤต เทยทาน

    ความหมาย ของอันพึงให้

54. ธันวาคม

    บาลี ธนฺว(ธนุ)+อาคม

    สันสกฤต ธนุสฺ+อาคม

    ความหมาย ชื่อเดือนที่ 12 ตามสุริยคติ; เดือนที่อาทิตย์มาสู่ราศีธนู

55. นรินทร์

    บาลี นร+อินฺท

    สันสกฤต นร+อินฺทฺร

    ความหมาย จอมคน, ผู้เป็นใหญ่กว่าชน (พระเจ้าแผ่นดิน)

56. นิคหิต

    บาลี นิคฺคหิต

    สันสกฤต นิคฺฤหีต

    ความหมาย เครื่องหมายวงกลม ( ํ) เขียนไว้เหนือพยัญชนะไทย

57. นิตย์

    บาลี นิจฺจ

    สันสกฤต นิตฺย

    ความหมาย นิจ, เที่ยง, เนืองๆ, ทุกเมื่อ, สม่ำเสมอ

58. นิทรา

    บาลี นิทฺทา

    สันสกฤต นิทฺรา

    ความหมาย การหลับ. (ไทย) หลับ

59. นิทาน

    บาลี นิทาน

    สันสกฤต นิทาน

    ความหมาย ที่มา (ของเรื่อง), เหตุ. (ไทย) เรื่องเล่าที่สมมุติขึ้น

60. นิรวาณ

    บาลี นิพฺพาน

    สันสกฤต นิรฺวาณ

    ความหมาย ความดับไม่มีเหลือ

61. นิสิต

    บาลี นิสฺสิต

    สันสกฤต นิ+ศฺริต

    ความหมาย ผู้อาศัย. (ไทย) ผู้เรียนในมหาวิทยาลัย.

62. นุกูล

    บาลี อนุกูล

    ความหมาย ตามเกื้อหนุน. (ไทย) อนุกูล ตัด อ.

63. เนตร

    บาลี เนตฺต

    สันสกฤต เนตฺร

    ความหมาย ตา

64. บัณฑิต

    บาลี ปณฺฑิต

    สันสกฤต ปณฺฑิต

    ความหมาย ผู้รู้, ผู้ทรงความรู้, คนฉลาด

65. บาป

    บาลี ปาป

    สันสกฤต ปาป

    ความหมาย ความชั่ว, ความมัวหมอง

66. บิดา

    บาลี ปิตา

    สันสกฤต ปีตฺฤ

    ความหมาย พ่อ

67. บุญ

    บาลี ปุญฺญ

    สันสกฤต ปุณฺย

    ความหมาย ความดี, คุณความดี

68. บุตร

    บาลี ปุตฺต

    สันสกฤต ปุตฺร

    ความหมาย ลูกชาย

69. บุปผา

    บาลี ปุปฺผ

    สันสกฤต ปุษฺป

    ความหมาย ดอกไม้; ระดู.

70. ปกติ, ปรกติ

    บาลี ปกติ

    สันสกฤต ปฺรกฺฤติ

    ความหมาย ธรรมดา

71. ปฏิทิน

    บาลี ปฏิทิน

    สันสกฤต ปฺรติทิน

    ความหมาย เฉพาะวัน

72. ปฐม

    บาลี ปฐม

    สันสกฤต ปฺรถม

    ความหมาย ที่หนึ่ง

73. ปรัชญา

    บาลี ปญฺญา

    สันสกฤต ปฺรชฺญา

    ความหมาย ปัญญา. (ไทย) วิชาที่ว่าด้วยความจริง.

74. ปราณี

    บาลี ปาณี

    สันสกฤต ปฺราณินฺ

    ความหมาย ""ผู้มีลมหายใจ"", ผู้มีชีวิต, สัตว์, คน

75. ปริเฉท, ปริจเฉท, ฉินท์

    บาลี ปริจฺเฉท

    สันสกฤต ปริจฺเฉท

    ความหมาย ตัด, แบ่ง, การตัดรอบ (การกำหนด, ตอน, หมวด)

76. ปริญญา

    บาลี ปริญฺญา

    สันสกฤต ปริชฺญา

    ความหมาย รอบรู้

77. ปัจจุบัน

    บาลี ปจฺจุปฺปนฺน

    สันสกฤต ปรตฺยุตฺปนฺน

    ความหมาย ขณะนี้, ""เกิดขึ้นเฉพาะหน้า""

78. ปัจฉิมนิเทศ

    บาลี ปจฺฉิมนิทฺเทส

    สันสกฤต ปศฺจิมนิรฺเทศ

    ความหมาย การชี้แนะครั้งสุดท้าย (ก่อนจบการศึกษา เป็นต้น)

79. ปัญญา

    บาลี ปญฺญา

    สันสกฤต ปฺรชฺญา

    ความหมาย ความรอบรู้

80. ปัญหา, ปริศนา

    บาลี ปญฺห

    สันสกฤต ปฺรศฺน

    ความหมาย คำถาม

81. ปัทมา, ปทุม

    บาลี ปทุม

    สันสกฤต ปทฺม

    ความหมาย บัว

82. ปิยะ, เปีย

    บาลี ปิย

    สันสกฤต ปฺรย

    ความหมาย ที่รัก

83. ปุจฉา

    บาลี ปุจฺฉา

    สันสกฤต ปฺฤจฺฉา

    ความหมาย คำถาม

84. พยัคฆ์

    บาลี วฺยคฺฆ

    สันสกฤต วฺยาฆฺร

    ความหมาย เสือ, เสือโคร่ง

85. พร

    บาลี วร

    สันสกฤต วร

    ความหมาย คำแสดงความปรารถนาดี, สิ่งที่ขอเลือกเองตามประสงค์

86. พรรษา

    บาลี วสฺส

    สันสกฤต วรฺษ

    ความหมาย ฝน

87. พัฒนา

    บาลี วฑฺฒน

    สันสกฤต วรฺธน

    ความหมาย การทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งให้ก้าวหน้าไปในทางที่ดี

88. พิสดาร

    บาลี วิตฺถาร

    สันสกฤต วิสฺตาร

    ความหมาย กว้างขวาง, ละเอียด

89. เพชฌฆาต

    บาลี วชฺฌ+ฆาต

    สันสกฤต วธฺย+ฆาต

    ความหมาย ผู้ประหารชีวิตนักโทษ

90. เพชร

    บาลี วชิร

    สันสกฤต วชฺร

    ความหมาย เพชร

91. แพทย์

    บาลี เวชฺช

    สันสกฤต ไวทฺย

    ความหมาย หมอ

92. ไพรี, ไพริน

    บาลี เวรี

    สันสกฤต ไวรินฺ

    ความหมาย ผู้มีเวร, ศัตรู

93. ภรรยา, ภริยา

    บาลี ภริยา

    สันสกฤต ภรฺยา

    ความหมาย เมีย

94. ภัทร

    บาลี ภทฺท ภทฺร

    สันสกฤต ภทฺร

    ความหมาย เจริญ

95. ภาพ

    บาลี ภาว

    สันสกฤต ภาว

    ความหมาย ความมี, ความเป็น เช่น ภราดรภาพ ความเป็นพี่น้องกัน. (ไทย) รูปที่ปรากฏเห็น, รูปที่วาดขึ้น

96. ภูมิ

    บาลี ภูมิ

    สันสกฤต ภูมิ

    ความหมาย แผ่นดิน. (ไทย) + (พูม) พื้น, ชั้น, พื้นเพ, ความรู้ เช่น อวดภูมิ/อมภูมิ; สง่า, โอ่โถง, องอาจ, ผึ่งผาย เช่น วางภูมิ.

97. มงคล

    บาลี มงฺคล

    สันสกฤต มงฺคล

    ความหมาย เป็นความดีงาม

98. มนุษย์

    บาลี มนุสฺส

    สันสกฤต มนุษฺย

    ความหมาย คน

99. มรณะ

    บาลี มรณ

    สันสกฤต มรณ

    ความหมาย การตาย, ความตาย. (ไทย) มักนำไปใช้เขียนบอกวันเกิด-ตาย ในงานศพ เช่น ชาตะ-มรณะ (แปลว่า เกิดแล้ว-การตาย) ความจริง ควรใช้ว่า ชาตะ-มตะ (แปลว่า เกิดแล้ว-ตายแล้ว) เพราะเป็นศัพท์กิริยาเช่นเดียวกัน.

100. มหินทร์

     บาลี มหา+อินฺท

     สันสกฤต มหา+อินฺทฺร

     ความหมาย ผู้ยิ่งใหญ่

101. มเหสี

     บาลี มเหสี

     สันสกฤต มหิษี

     ความหมาย นางกษัตริย์, มเหสี; เทวี, ชายาพระเจ้าแผ่นดิน.

102. มเหาฬาร, มโหฬาร

     บาลี มหา+โอฬาร

     ความหมาย ยิ่งใหญ่

103. มไหศูรย์

     บาลี มหา+อิสฺสร

     สันสกฤต มหา+อีศฺวร

     ความหมาย ความเป็นใหญ่มาก

104. มัจจุ, มฤตยู

     บาลี มจฺจุ

     สันสกฤต มฺฤตฺยุ

     ความหมาย ความตาย

105. มัจฉา, มัศยา

     บาลี มจฺฉ

     สันสกฤต มตฺสฺย

     ความหมาย ปลา

106. มัชฌิม, มัธยม

     บาลี มชฺฌิม

     สันสกฤต มธฺยม

     ความหมาย กลาง

107. มารดา (มาน-ดา)

     บาลี มาตา (มาตุ)

     สันสกฤต มาตฺฤ

     ความหมาย แม่. (ไทย) เติม ร.

108. มิตร

     บาลี มิตฺต

     สันสกฤต มิตฺร

     ความหมาย เพื่อน, มิตร

109. เมตตา ไมตรี

     บาลี เมตฺตา เมต.ติ

     สันสกฤต ไมตฺร ไมตฺรี

     ความหมาย ความเป็นเพื่อน, ความเป็นมิตร

110. เมรัย

     บาลี เมรย

     สันสกฤต ไมเรย

     ความหมาย เหล้าหมัก

111. โมลี, เมาลี

     บาลี โมลิ

     สันสกฤต เมาลิ

     ความหมาย ผม, มวยผม, ส่วนที่สูง

112. โยธา

     บาลี โยธ โยธี

     สันสกฤต โยธ โยธินฺ

     ความหมาย นักรบ, ทหาร, (ไทย) นักรบ, งานที่ใช้กําลังกายก่อสร้าง

113. รโหฐาน

     บาลี รโห+ฐาน

     สันสกฤต รหสฺ+สฺถาน

     ความหมาย ที่ลับ. (ไม่ได้แปลว่า ใหญ่โต)

114. รังสี

     บาลี รํสิ รสฺมิ

     สันสกฤต รศฺมิ

     ความหมาย แสง, แดด; เชือก. (ไทย) ลำแสง.

115. รัฐ

     บาลี รฏฺฐ

     สันสกฤต ราษฺฏร

     ความหมาย แคว้น

116. รัตนะ

     บาลี รตน

     สันสกฤต รตฺน

     ความหมาย แก้ว

117. รัศมี

     บาลี รํสิ รสฺมิ

     สันสกฤต รศฺมิ

     ความหมาย แสง, แดด; เชือก. (ไทย) ลำแสง.

118. รามเกียรติ์

     บาลี ราม+กิตฺติ

     สันสกฤต ราม+กีรฺติ

     ความหมาย ชื่อเสียงของพระราม; เรื่องที่ดัดแปลงจากวรรณคดีประเภทมหากาพย์ของอินเดีย ที่ชื่อว่า รามายณะ (แปลว่า เรื่องราวของพระราม)

119. ราษฎร

     บาลี รฏฺฐ

     สันสกฤต ราษฺฏร

     ความหมาย ผู้อยู่ในแคว้น, ชาวเมือง

120. ริษยา

     บาลี อิสฺสา

     สันสกฤต อีรฺษฺยา

     ความหมาย ความรู้สึกไม่อยากให้ผู้อื่นได้ดี

121. รุกข์, พฤกษ์

     บาลี รุกฺข

     สันสกฤต วฺฤกฺษ

     ความหมาย ต้นไม้

122. ฤดู, อุตุ

     บาลี อุตุ

     สันสกฤต ฤตุ

     ความหมาย ฤดู, ดินฟ้าอากาศ. (ไทย ปาก) +สบาย เช่น นอนหลับอุตุ.

123. ฤทธิ

     บาลี อิทฺธิ

     สันสกฤต ฤทฺธิ

     ความหมาย ฤทธิ์, อิทธิ

124. ฤษี ฤๅษี

     บาลี อิสิ

     สันสกฤต ฤษิ

     ความหมาย นักบวชผู้อยู่ในป่า

125. ลัดดา

     บาลี ลตา

     สันสกฤต ลตา

     ความหมาย ไม้เลื้อย, เถาวัลย์

126. วรรณ, พรรณ

     บาลี วณฺณ

     สันสกฤต วรฺณ

     ความหมาย สี, ผิว

127. วัฒนา

     บาลี วฑฺฒน

     สันสกฤต วรฺธน

     ความหมาย ความเจริญ

128. วิจิตร

     บาลี วิจิตฺต

     สันสกฤต วิจิตฺร

     ความหมาย งดงาม

129. วิชา

     บาลี วิชฺชา

     สันสกฤต วิทฺยา

     ความหมาย ความรู้

130. วิญญาณ

     บาลี วิญฺญาณ

     สันสกฤต วิชฺญาน

     ความหมาย ความ รับรู้ เช่น จักษุวิญญาณ คือ ความรับรู้ทางตา. (ไทย) สิ่งที่เชื่อกันว่ามีอยู่ในกายเมื่อมีชีวิต เมื่อตายจะออกจากกายล่องลอยไปหาที่เกิดใหม่ (ขัดกับหลักพระพุทธศาสนา)

131. วิตถาร

     บาลี วิตฺถาร

     สันสกฤต วิสฺตาร (พิสดาร)

     ความหมาย กว้าง, กว้างขวาง. (ไทย) แปลก, นอกทาง.

132. วิทย์, วิทยา

     บาลี วิชฺชา

     สันสกฤต วิทฺยา

     ความหมาย ความรู้

133. วิทยุ

     บาลี วิชฺชุ

     สันสกฤต วิทฺยุตฺ

     ความหมาย สายฟ้า. (ไทย บัญญัติ) เครื่องรับและส่งเสียงหรือรูปด้วยกระแสไฟฟ้า

134. วิสาสะ

     บาลี วิสฺสาส

     สันสกฤต วิศฺวาสิก

     ความหมาย ความคุ้นเคย

135. วุฒิ

     บาลี วุฑฺฒิ

     สันสกฤต วฺฤทฺธิ

     ความหมาย ผู้เฒ่า, ผู้เจริญ; แก่ เป็นไปในอรรถคือ 1.เถร (คนแก่) 2.ปณฺฑิต (ผู้รู้) ความเจริญ, ความเป็นผู้ใหญ่. (ไทย) +ภูมิรู้

136. ศรัทธา

     บาลี สัทธา

     สันสกฤต ศรัทธา

     ความหมาย ความเชื่อ ความเลื่อมใส

137. ศรี

     บาลี สิริ, สิรี

     สันสกฤต ศฺรี

     ความหมาย สิริ, สิริมงคล

138. ศักดานุภาพ

     บาลี สตฺติ+อานุภาว

     สันสกฤต ศกฺติ+อานุภาว

     ความหมาย อานุภาพแห่งอำนาจ

139. ศัพท์

     บาลี สทฺท

     สันสกฤต ศพฺท

     ความหมาย เสียง

140. ศาลา

     บาลี สาลา

     สันสกฤต ศาลา

     ความหมาย โรง, เรือน, ศาลา. (ไทย) อาคารทรงไทย ปล่อยโถง ไม่กั้นฝา ใช้เป็นที่พักหรืออื่นๆ.

141. ศาสตร์

     บาลี สตฺถ

     สันสกฤต ศาสฺตฺร

     ความหมาย หนังสือ, คัมภีร์, ตำรา. (ไทย) ระบบวิชาความรู้, มักใช้ประกอบหลังคําอื่น เช่น วิทยาศาสตร์.

142. ศีรษะ

     บาลี สีส

     สันสกฤต ศีรฺษ

     ความหมาย หัว, สีสะ

143. ศึกษา

     บาลี สิกฺขา

     สันสกฤต ศิกฺษา

     ความหมาย การฝึกฝนอบรม, สิกขา. (ไทย) การเล่าเรียน.

144. สกุณา

     บาลี สกุณ

     สันสกฤต ศกุน

     ความหมาย นก

145. สตรี

     บาลี อิตฺถี

     สันสกฤต สฺตรี

     ความหมาย หญิง, เพศหญิง, คู่กับ บุรุษ

146. สติ, สมฤดี (สม-รึ-)

     บาลี สติ

     สันสกฤต สฺมฺฤติ

     ความหมาย ความระลึกได้. (ไทย) เติม ป เป็น สมปฤดี บ้าง.

147. สถิติ

     บาลี ฐิติ

     สันสกฤต สฺถิติ

     ความหมาย การตั้งอยู่. (ไทย) หลักฐานที่รวบรวมเป็นตัวเลขเพื่อเปรียบเทียบ

148. สมบัติ

     บาลี สมฺปตฺติ

     สันสกฤต สมฺปตฺติ

     ความหมาย ความถึงพร้อม, เต็มที่. (ไทย) ของที่มีค่า หมายถึง ทรัพย์สิน เงินทอง ของใช้ เป็นต้น ที่มีอยู่

149. สวรรค์ (สะ-หฺวัน)

     บาลี สคฺค

     สันสกฤต สฺวรฺค

     ความหมาย โลกของเทวดา

150. สวัสดี

     บาลี โสตฺถิ (สุ+อตฺถิ)

     สันสกฤต สฺวสฺติ (สุ+อสฺติ)

     ความหมาย ""มี (สิ่ง)ดี ดีงาม"". (ไทย) คำทักทาย

151. สังกัป

     บาลี สงฺกปฺป

     สันสกฤต สํกลฺป

     ความหมาย คิด. (ไทย) วิตก.

152. สัญญา

     บาลี สญฺญา

     สันสกฤต สํชฺญา

     ความหมาย ความจำ ""รู้พร้อม"", 1 ในขันธ์ 5. (ไทย) ข้อตกลงระหว่างบุคคล 2 ฝ่ายขึ้นไป

153. สันนิษฐาน

     บาลี สนฺนิฏฺฐาน

     สันสกฤต สํ+นิ+สฺถาน

     ความหมาย คาดเดา, คาดคะเน

154. สัปดาห์

     บาลี สตฺตาห

     สันสกฤต สปฺตาห

     ความหมาย เจ็ดวัน

155. สามัญ

     บาลี สามญฺญ

     สันสกฤต สามานฺย

     ความหมาย ปกติ, ธรรมดา

156. สามานย์

     บาลี สามญฺญ

     สันสกฤต สามานฺย

     ความหมาย ปกติ, ธรรมดา. (ไทย) ชั่วช้า เลวทราม

157. สาลิกา

     บาลี สาลิกา

     สันสกฤต ศาริกา

     ความหมาย นกสาลิกา

158. สิงขร

     บาลี สิขร

     สันสกฤต ศิขร

     ความหมาย จอม, ยอด, หงอน; ยอดเขา. (ไทย) เพิ่ม ง.

159. สิริลักษณ์

     บาลี สิริ+ลกฺขณ

     สันสกฤต ศฺรี+ลกฺษณ

     ความหมาย ลักษณะสวย, คุณภาพดี

160. สุคติ

     บาลี สุคติ

     สันสกฤต สุคติ

     ความหมาย ที่ไปดี (นอกจากอบาย). (ไทย) สวรรค์

161. สุนัข

     บาลี สุนข

     สันสกฤต ศุนก

     ความหมาย หมา, ""ผู้มีเล็บงาม""

162. สุริย

     บาลี สุริย

     สันสกฤต สูรฺย

     ความหมาย พระอาทิตย์, สูรย์, สุรีย์, สุริยัน, สุริยน

163. สูญ

     บาลี สุญฺญ

     สันสกฤต ศูนฺย

     ความหมาย ว่าง, ว่างเปล่า (จากสิ่งใดสิ่งหนึ่ง). (ไทย) หายสิ้นไป, ทําให้หายสิ้นไป

164. เสถียร

     บาลี ถิร

     สันสกฤต สฺถิร

     ความหมาย ยั่งยืน, มั่นคง

165. เสาร์

     บาลี โสร

     สันสกฤต โสร

     ความหมาย ชื่อวันที่ 7 ของสัปดาห์; ดาวเสาร์

166. โสภา

     บาลี โสภา

     ความหมาย งาม

167. โสมนัส

     บาลี โสมนสฺส

     สันสกฤต เสามนสฺย

     ความหมาย ใจดี

168. หทัย, หฤทัย

     บาลี หทย

     สันสกฤต หฺฤทย

     ความหมาย หัวใจ, ใจ. (ไทย) ตัด ห เช่น ฤทัย, ตัด หฤ เช่น พระทัย.

169. หฤหรรษ์ (หะ-รึ-หัน)

     บาลี หทย+หาส

     สันสกฤต หฤทย+หรฺษ

     ความหมาย หฤทัยหรรษ์, ความรื่นเริงยินดีแห่งหัวใจ. (ไทย) ลบ ทัย.

170. หัตถ์

     บาลี หตฺถ

     สันสกฤต หสฺต

     ความหมาย มือ

171. หัสดาภรณ์

     บาลี หตฺถาภรณ

     สันสกฤต หสฺตาภรณ

     ความหมาย เครื่องประดับของช้าง (หตฺถี+อาภรณ)

172. อธิษฐาน (อะ-ทิด-ถาน)

     บาลี อธิฏฺฐาน

     สันสกฤต อธิษฐาน

     ความหมาย ตั้ง(ใจ)มั่น(ในการกระทำให้สำเร็จ). (ไทย) ตั้งจิตปรารถนาผลอย่างใดอย่างหนึ่ง, ตั้งจิตขอร้องต่อสิ่งที่ตนถือว่าศักดิ์สิทธิ์เพื่อผลอย่างใดอย่างหนึ่ง.

173. อนัตถ์, อนรรถ

     บาลี น+อตฺถ

     สันสกฤต อนรฺถ

     ความหมาย ไม่มีประโยชน์, หาประโยชน์มิได้

174. อนุชาติ

     บาลี อนุชาติ

     สันสกฤต อนุชาติ

     ความหมาย การเกิดภายหลัง

175. อภิญญา

     บาลี อภิญฺญา

     สันสกฤต อภิชฺญา

     ความหมาย รู้ยิ่ง

176. อมตะ

     บาลี อมต

     สันสกฤต อมฤต

     ความหมาย ผู้ไม่ตาย

177. อมร, อมรา

     บาลี อมร

     สันสกฤต อมร

     ความหมาย ผู้ไม่ตาย

178. อยุธยา

     สันสกฤต อโยธฺยา

     ความหมาย ชื่อเมืองหลวงเก่าของไทย ยืมมาจากคำว่า ""อโยธยา Ayodhya"" ซึ่งแปลว่า ""รบไม่แพ้"" ในวรรณคดีเป็นชื่อเมืองของพระรามในเรื่อง รามเกียรติ์/รามายณะ ตั้งอยู่ในรัฐอุตตรประเทศของอินเดีย (สมัยโบราณเรียกว่า เมืองสาเกต) ปัจจุบันฮินดูและมุสลิมต่างก็อ้างสิทธิ์ในเมืองนี้; ในอดีต พม่าเคยเรียก อยุธยา (Ayudhya/Ayodhya อโยเดีย) ว่า ""โยเดีย Yodia"" ซึ่งอาจเป็นเพราะต้องการให้มีความหมายว่า ""รบแพ้"" หรืออาจเป็นเพราะเสียงพูดที่กร่อนไปเองก็ได้

179. อรรณพ

     บาลี อณฺณว

     สันสกฤต อรฺณว

     ความหมาย ทะเล, ห้วงน้ำ

180. อรรถ

     บาลี อตฺถ

     สันสกฤต อรฺถ

     ความหมาย เนื้อความ

181. อริยะ, อารยะ

     บาลี อริย

     สันสกฤต อารย

     ความหมาย เจริญ

182. อัคคี, อัคนี

     บาลี อคฺคิ

     สันสกฤต อคฺนิ

     ความหมาย ไฟ

183. อัจฉรา, อัปสร

     บาลี อจฺฉรา

     สันสกฤต อปฺสรสฺ

     ความหมาย นางฟ้า

184. อัจฉริยะ

     บาลี อจฺฉริย

     สันสกฤต อาศฺจรฺย

     ความหมาย น่าพิศวง, น่าอัศจรรย์; มีความรู้ความสามารถเกินกว่าระดับปรกติมาก, ""(ดีจน)สมควรดีดนิ้วมือ(ให้)""

185. อัชชะ

     บาลี อชฺช

     สันสกฤต อทฺย

     ความหมาย วันนี้

186. อัชฌาสัย, อัธยาศัย

     บาลี อชฺฌาสย

     สันสกฤต อธฺยาศย

     ความหมาย นิสัยใจคอ

187. อัฐิ

     บาลี อฏฺฐิ

     สันสกฤต อสฺถิ

     ความหมาย กระดูก

188. อัมพร

     บาลี อมฺพร

     สันสกฤต อมฺพร

     ความหมาย ท้องฟ้า

189. อาทิตย์

     บาลี อาทิจฺจ

     สันสกฤต อาทิตฺย

     ความหมาย ดวงอาทิตย์; ชื่อวันที่ 1 ของสัปดาห์

190. อาสา

     บาลี อาสา

     สันสกฤต อาศา

     ความหมาย ความหวัง, ความปรารถนา. (ไทย) ทำโดยเต็มใจ, สมัครใจ, เสนอตัวทำให้.

191. อิจฉา

     บาลี อิจฺฉา

     สันสกฤต อิจฺฉา

     ความหมาย ความอยาก, ต้องการ. (ไทย) ความรู้สึกไม่อยากให้ผู้อื่นได้ดี=ริษยา

192. อินทรีย์ (อิน-ซี)

     บาลี อินฺทฺริย (อิน-ทฺริ-ยะ)

     สันสกฤต อินฺทฺริย

     ความหมาย ความ เป็นใหญ่, เรียกอายตนะภายใน แต่ละอย่าง (มี 6 อย่าง) ว่า อินทรีย์ เพราะเป็นใหญ่ในการทำหน้าที่ของตนๆ เช่น ตาเป็นใหญ่ในการดู, หู เป็นใหญ่ในการได้ยิน ฯลฯ. (ไทย) ร่างกาย(และจิตใจ); สิ่งมีชีวิต. (ส่วน อินทรี เป็นชื่อของนกชนิดหนึ่ง ออกเสียงว่า อิน-ซี เหมือนกัน แต่เขียนไม่มี ย์)

193. อิสระ

     บาลี อิสฺสร

     สันสกฤต อีศวร

     ความหมาย ผู้เป็นใหญ่. (ไทย) เป็นใหญ่ ไม่ขึ้นแก่ใคร, อิสระ

194. อุทยาน

     บาลี อุยฺยาน

     สันสกฤต อุทฺยาน

     ความหมาย สวน

195. เอราวัณ

     บาลี เอราวณ

     สันสกฤต ไอราวณ

     ความหมาย ช้างพาหนะของพระอินทร์

196. โอกาส

     บาลี โอกาส

     สันสกฤต อวกาศ

     ความหมาย โอกาส, ที่แจ้ง, ที่ว่าง

197. โอรส

     บาลี โอรส

     สันสกฤต เอารส

     ความหมาย ลูกชาย ""เกิดแต่อก""

198. โอษฐ์

     บาลี โอฏฺฐ

     สันสกฤต โอษฺฐ

     ความหมาย ปาก

199. ไอยรา

     บาลี เอราวณ

     สันสกฤต ไอราวณ

     ความหมาย ช้าง. (ไทย) เติม ย ลบ วณ. ดู เอราวัณ

200. ไอศวรรย์, อิสสริย

     บาลี อิสฺสริย

     สันสกฤต ไอศฺวรฺย

     ความหมาย ความยิ่งใหญ่

Download PDF

สำหรับเพื่อน ๆ ที่ต้องการดาวน์โหลดไฟล์เพื่อไปเปิดอ่านหรือใช้งานด้านอื่นเอง เราได้เตรียมไฟล์ PDF แจกฟรีให้ด้วย สามารถกดที่ปุ่มดาวน์โหลดได้เลย