50 คำผญา ที่ใช้บ่อย ในชีวิตประจำวัน

รวม 50 คำผญา ที่ใช้บ่อยในชีวิตประจำวัน

1. กกบ่เตื้อง ติงตายแต่หง่า หง่าบ่เตื้อง ตงได้แต่ใบ
   ความหมาย เปรียบเหมือนระบบการทำงาน ที่มีเจ้านาย/ลูกน้อง หากเจ้านายไม่นำพา คนที่เป็นลูกน้องก็ได้แต่คิด แต่ไม่มีอำนาจในการตัดสินใจใดใดเลย
2. กาบ่มักท่าน้ำสมุทรหลวงกะบ่ว่า กาบ่มักท่าน้ำกะตามถ้อนช่างกา
   ความหมาย แล้วแต่การตัดสินใจของคนอื่น
3. การงานนี้อุปสรรคแสนหมู่ เกิดเป็นคนต้องสู้ อย่าถอยร่นหลีกหนี
   ความหมาย เกิดเป็นคนต้องหนักเอาเบาสู้
4. กินแกงแข้คางกะแจปากบ่ลั่น กินกะท้างคางกระด้างปากบ่เป็นซั่นบ้อ
   ความหมาย ได้กินแล้วไม่พูดไม่จา
5. ของบ่เป็นตาจ้ำ อย่าสิจุ่มลงตัก ของบ่เป็นตากัด อย่ากินสิควนท้อง ของที่เป็นตาส้ม อย่ากินสิส้มปาก มันสิยากคอบท้อง เทียวขี้หย่างคืน
   ความหมาย ไม่ควรกินตามใจปาก อยากตามใจท้อง ท่านสอนให้พิจารณาเรื่องการกิน
6. ขอให้อดสาสู้เพียรไปให้ถืกป่อง คุณอาจารย์ยกใส่เกล้า คะนิงไว้อย่าสิลืม
   ความหมาย อดทนสู้ในสิ่งที่ถูกต้อง ยกย่องคุณอาจารย์
7. ขุดดินดั้นประสงค์หาแต่บ่อนกิ่ว แนวสิ่วไม้ประสงค์ไง้แต่บ่อนบาง
   ความหมาย ของแต่ละอย่างมีจุดประสงค์การใช้งานต่างกัน
8. คนผู้มีความฮู้ ซูซีเฮ็ดบ่แหม่น ความฮู้มีท่อแผ่นฟ้า เป็นบ้าท่อแผ่นดิน
   ความหมาย มีความรู้ท่วมหัวแต่เอาตัวไม่รอด
9. ความคิดมีบ่แพ้ ทุนสิค้าฮั่นแม่นบ่มี
   ความหมาย เศรษฐกิจหรือสภาพคล่องทางการเงินในต่างจังหวัดไม่ดี จึงทำให้คนต่างจังหวัดมีธุรกิจเกิดขึ้นน้อย แต่ใช่ว่าความคิดความอ่านทำธุรกิจจะด้อยกว่าคนในเมืองหลวง ติดที่มีเงินทุนไม่พอที่จะทำอะไรให้เป็นเม็ดเป็นหน่วยต่างหากหล่ะ
10. ความตายนี้แขวนคอทุกบาดย่าง ไผก็แขวนอ้อนต้อนเสมอด้ามดังเดียว
    ความหมาย ความ ตาย ติดตามเหมือนเงาตามตัว ไม่มีผู้ใดหลุดพ้น
11. คันว่าได้ดีแล้วอย่าลืมคุณพ่อแม่ เผิ่นหากเลี้ยงแต่น้อยถนอมให้ใหญ่สูง
    ความหมาย ได้ดีแล้วอย่าลืมบุพการี
12. คันสิเทียวทางกว้างให้หาฮ่มบังหัว คันสิไปทางไกลไถ่ถงให้มีพร้อม คันสิเทียวทางเวิ้งหาทิงบั้งใหญ่ คันสิขึ้นต้นไม้ให้หาท้างปล่องลง
    ความหมาย จะทำอะไรให้วางแผน
13. คันเจ้าได้ขี่ซ้างกั้งห่มเป็นพะยา อย่าได้ลืมเสนาผู้แฮ่ตามตีนซ้าง
    
14. คันเจ้าได้ขี่ซ้างกั้งฮ่มสัปทน อย่าได้ลืมคนจนผู้แห่นำตีนซ้าง
    ความหมาย ถ้าได้ดิบได้ดีหรือได้เป็นใหญ่แล้วก็ อย่าได้ลืมผู้คนรอบข้าง
15. คันเจ้าได้ขี่ซ้างกั้งฮ่มเป็นพระยา อย่าได้ลืมคนทุกข์ผู้ขี่ควายคอนกล้า
    ความหมาย ถ้าได้ดิบได้ดีแล้วก็ อย่าได้ลืมคนที่อยู่ข้างหลัง
16. คันเจ้าได้อยู่ยอดฟ้าผาสาทประดับมุข อย่าได้ลืมเฮียนทุกข์ผู้ขี่ควายคอนกล้า
    ความหมาย ถ้าได้ดิบได้ดีแล้วก็ อย่าได้ลืมคนที่อยู่ข้างหลัง
17. คันแม่นมีควมฮู้เต็มพุงเพียงปาก โตสอนโตบ่ได้ไผสิย่องว่าดี
    ความหมาย ความรู้ท่วมหัวเอาตัวไม่รอด
18. คันได้กินลาบซิ้นอย่าลืมแจ่วแพวผัก ได้กินพาเงินพาคำ อย่าลืมกระเบียนฮ้าง
    ความหมาย ถ้าได้ดิบได้ดีแล้วก็ อย่าได้ลืมสิ่งของที่อยู่ข้างหลัง
19. คาดสิได้ บินมาคือนกเจ่า คาดสิบ่ได้ บินเจ้ยเจิดหนี
    ความหมาย ถึงคราวจะได้ โชค ลาภ ก็วิ่งเข้ามาหาเอง แต่ถึงครวาจะไม่ได้ ก็จะพลาดหวังอย่างไม่น่าเชื่อ ทั้งนี้อาจเป็นเพราะตั้งหวังใจไว้มากเกินไป เวลาไม่สมหวังจึงคิดอย่างน้อยใจ
20. คำสอนพ่อแม่นี้หนักเกิ่งธรณี ผู้ใดยำเยงนบหากสิดีเมือหน้า
    ความหมาย ผู้ใดเคารพคำสั่งสอนพ่อแม่จะเจริญก้าวหน้า
21. ชาติที่เงินคำแก้ว มันบ่แหม่นของไผ ผู้ใดมีใจเพียร หากสิหลงหลอนพ้อ
    ความหมาย เงินทองใครๆ ก็หามาได้ถ้ามีความขยันหมั่นเพียร
22. ชื่อว่าแนวความเว้าของคนมันเกินง่าย ได้เทิงหงายและคว่ำความเว้าบ่อยู่ความ เขาฮักเขาก็ย่อง เขาซังเขาก็ว่า คือดั่งบักเค้าเม้า หมาเฒ่าเห่าแต่เขา คันเฮาทำดีแล้วเขาซังก็ตามซ่าง คันเฮาเฮ็ดแม่นแล้ว หยันหย่อก็ซ่างเขา เขาสิพากันท้วง ทั้งเมืองก็บ่เงี่ยง เขาสิติทั้งค่าย ขายหน้าก็บ่อาย
    ความหมาย ถ้าทำดีแล้วก็อย่าอย่าสนคำคนอื่นนินทา
23. ชื่อว่าแนวเด็กน้อย ตากอความคึดหม่อ ได้กอขอข้อหล่อ ความเว้าผัดอยู่ดาว
    ความหมาย เด็กน้อยอวดฉลาด
24. ชื่อว่าโลกีย์กว้างเมืองคนมันบ่เที่ยง มัน หากเงี่ยงซ่อยง่อยคือค่อยตลิ่งของลางเทื่อแนวเด็กน้อยสอนคนหัวด่อน ลางเทื่อลุกไพร่บ้าน สอนท้าวพ่อพญาก็มี
    ความหมาย โลกนี้ไม่เที่ยงหนอ วันนี้ลูกหลานอาจสอนพ่อแม่ พ่อเมืองยังต้องเชื่อชาวบ้าน
25. ตกกะเทินว่าได้สู้บ่ถอยหลังให้เขาว่า นับแต่มื้อสิก้าวไปหน้าบ่ถอย
    ความหมาย เมื่อได้สู้แล้วไม่มีถอยให้ใครดูถูกได้
26. ตกกะเทินว่าได้เฮียนแล้ว สิเฮียนเหมิดสู่ซ่อง เฮียนให้เผิ่นได้ย่อง เหมิดถ้วนคู่สู่แนว
    ความหมาย มีโอกาสได้เรียนแล้วต้องเรียนให้รู้จริง ทุกอย่าง
27. ตีเจ็บแล้วแสนสิออยกะปานด่า แม่นว่าเว้าจ้อยจ้อยกะปานไม้แดกตา
    ความหมาย เมื่อถูกตีเจ็บแล้วจะปลอบประโลมปานใดก็ไม่หายเจ็บ
28. ทุกยากฮ้ายปากก่ำกินมันหมก คั่นบ่กินหมกมันปากบ่ดำปานนี้
    ความหมาย ยากจน ต้องกินมันเผา (มันเทศ) ถ้าไม่กินริมฝีปากคงไม่ดำขนาดนี้
29. นุ่งผ้าลายหมาเห่า เว้าความเก่าผิดกัน
    ความหมาย ธรรมชาติของสุนัขชอบเห่าคนนุ่งผ้าลาย ทำนองเดียวกันกับคนที่เมื่อพูดความหลังมักจะนำมาซึ่งความบาดหมางกันได้
30. บุญนี้บ่แหม่นของแบ่งได้ ปันแจกกันแหล่ว บ่อห่อนแยกออกได้ คือไม้ผ่ากลางคือจั่งเฮากินข้าว เฮากินเฮาอิ่ม บ่แหม่นไปอิ่มท้องเขาพุ้นผู้บ่กิน
    ความหมาย บุญ ผู้ใดสร้างผู้นั้นได้รับ ไม่สามารถแบ่งปันได้เหมือนสิ่งของ เหมือนข้าวผู้ใดกินผู้นันอิ่ม
31. ฝนตกยังฮู้เอื้อน นอนกลางคืนยังฮู้ตื่น ความทุกข์ยังฮู้เตื้อง มีขึ้นเมื่อลุน
    ความหมาย ฝนตกยังซาได้ นอนหลับยังรู้ตื่น ความทุกข์ก็มีโอกาสกลายเป็นสุขในวันข้างหน้า (ถ้าพยายาม)
32. ยามยังน้อยให้หมั่นฮู้เฮียนคุณ บุญเฮามีสิยศสูงเพียงฟ้า
    ความหมาย ตอนนี้เรายังเด็กควรตั้งใจเรียนเข้าไว้
33. สิบสิฮ่างหรือซาวสิฮ่าง
    ความหมาย อะไรจะเปลี่ยนแปลงไปอย่างไรก็ตามแต่
34. หญิงฮูปฮ้ายครองวัตรพางาม ชายฮูบทรามวิชาพาฮุ่ง
    ความหมาย หญิงแม้รูปชั่ว แต่จริยาวัตรทำให้งดงามได้ ชายแม้รูปทราม วิชาติดตัวก็ส่งให้เจริญรุ่งเรืองได้
35. อย่าสุไลเสียถิ้มพงษ์พันธุ์พี่น้องเก่า อย่าสุละเผ่าเซื้อไปย่องผู้อื่นดี
    ความหมาย อย่าได้ลืมญาติพี่น้องของตัวเอง ไปยกย่องว่าผู้อื่นดีกว่า
36. เกลี้ยงฮอดใบใสฮอดลูก เกลี้ยงฮอดเข้าปลูก เกลี้ยงฮอดเข้าปัดลาน
    ความหมาย ของบางอย่างดูต้นแบบหรือต้นทางก็สามารถมองเห็นผลลัพธ์ได้
37. เกลี้ยงแต่นอกทางในเป็นหมากเดื่อ หวานนอกเนื้อในส้มดั่งหมากนาว เกลี้ยงปากทางไหทางในเป็นปลาแดก เกลี้ยงปากบั้งขังข้อปากกะทอ
    ความหมาย ของบางอย่างดูข้างนอกอาจดูดีสวยงาม แต่ข้างในไม่มีประโยชน์ ในทางกลับกัน ของบางอย่างดูภายนอกอาจไม่สวยงาม แต่ของที่อยู่ภายในล้วนมีมูลค่า
38. เก้าสิฆ่าสิบสิฆ่าให้เอาแก่นคะยูงตี อย่าได้เอาบาลีต่อยตีตางฆ้อน
    ความหมาย จะฆ่าให้ตายก็ฟาดด้วยไม้เนื้อแข็ง อย่าฟาดฟันด้วยความรู้
39. เชื้อชาติแฮ้ง เหม็นสาบกันเอง ปูสอนปู ให้ย่างตรง ห่อนฤสิทำได้
    ความหมาย ตัวอย่างที่เลวหรือจะทำ ให้ผู้อื่นทำดีได้
40. เดินทางบ่อสุดเส้น อย่าถอยหลังให้เขาเหยียบ ตายขอให้ตายหน้า พุ้น เขาสิเอิ้นว่าหาญ
    ความหมาย นักสู้ต้องสู้ไม่ถอยให้ตายอย่างวีรบุรุษ
41. เด็กน้อยมีความฮู้สองสามความมันก็อ่ง ผู้ใหญ่ฮู้ตั้งล้านก็อำไว้บ่ค่อยไข
    ความหมาย ความรู้มีเพียงน้อยนิด อย่าหยิ่งผยองอวดรู้
42. ใจบ่หวังทำสร้าง หากินกะบ่ค่อง(คล่อง) ใจบ่ใสต่อฆ้องตีได้กะบ่ดัง
    ความหมาย จิตเป็นนาย กายเป็นบ่าว หากจิตใจไม่ดีแล้ว ทำอะไรก็มักไม่สำเร็จ
43. ใจบ่โสดาด้วยเว้าแม่นกะเป็นผิด ใจบ่โสดาดอมเว้าดีกะเป็นฮ้าย
    ความหมาย แม้นไม่สบอารมณ์แล้วจะพูด อย่างไรก็ไม่มีทางถูกใจได้
44. ใจประสงค์สร้างกลางดงกะว่าท่ง ใจขี้คร้านกลางบ้านกะว่าดง
    ความหมาย ถ้าใจสู้ (ขยัน) อยู่กลางป่าดง ก็เหมือนกลางทุ่ง ถ้าเกียจคร้านแม้อยู่กลางหมู่บ้านก็เหมือนในกลางป่า
45. ให้เจ้าคอยเพียรสร้าง เสมอแตนแปงซ่อ ให้สร้างก่อสืบไว้ เสมอเผิ้งสืบฮัง
    ความหมาย ให้ขยันสร้างตัวเหมือนผึ้งสร้างรัง
46. ให้เจ้าเอาความฮู้ หากินในทางชอบ ความฮู้มีอยู่แล้ว กินได้ชั่วชีวัง
    ความหมาย มีความรู้อยู่กับตัวหากินอย่างสุจริตได้ ชั่วชีวิต
47. ได้ขึ้นเฮือแล้ว อย่าลืมแพป้องไม้ไผ่ ได้เป็นใหญ่แล้ว อย่าลืมข้าผู้พลอย
    ความหมาย ถ้าได้ดิบได้ดีแล้วก็ อย่าได้ลืมคนที่อยู่ข้างหลัง
48. ไปหาพระให้เอาของไปถวาย ไปหานายให้เอาของไปต้อน
    ความหมาย ไปหาใครก็เอาของติดไม้ติดมือไปด้วย
49. ไผผู้มัวเมาคร้าน การงานตั้งต่อ บ่มีวันสิพบพ้อ เงินล้านค่าแพง
    ความหมาย ถ้าเกียจคร้าน ก็อย่าหวังมั่งมี
50. ไผผู้เฮียนฮ่ำฮู้ วิชาปราชญ์ทางใด ก็ให้มีใจจดเผิ่งวิชาที่ตนฮู้
    ความหมาย เรียนรู้ให้เชี่ยวชาญเป็นวิชาเลี้ยงตัว

คิดว่าน่าจะเต็มอิ่มกับคำผญาทั้ง 50 คำกันไปแล้วเนอะ หวังว่าน่าจะพอมีประโยชน์ให้นำไปใช้ต่อในชีวิตประจำวันกัน

หากยังไม่เจอคำไหน หรือคิดว่ามีตกหล่นไป สามารถแจ้งแนะนำกันเข้ามาได้เลย