การโต้เถียงแม้จะมีเหตุผล แต่ถ้าใช้ท่วงท่าที่แข็งกร้าว ก็ยากที่จะเอาชนะได้ แต่การโต้แย้งโดยใช้เหตุผล ด้วยท่วงท่าที่อ่อนน้อม สามารถเอาชนะได้ โต้เถียงกับเขาบ่อยๆ ขัดแย้งกับเขาบ่อยๆ ไม่ต้องไปวิเคราะห์เขา ว่าเขาเป็นคนแบบไหน แต่ควรพิจารณาเรา ว่าเราเป็นคนแบบไหน
ภาพประกอบ การโต้เถียงแม้จะมีเหตุผล แต่ถ้าใช้ท่วงท่าที่แข็งกร้าว ก็ยากที่จะเอาชนะได้ แต่การโต้แย้งโดยใช้เหตุผล ด้วยท่วงท่าที่อ่อนน้อม สามารถเอาชนะได้ โต้เถียงกับเขาบ่อยๆ ขัดแย้งกับเขาบ่อยๆ ไม่ต้องไปวิเคราะห์เขา ว่าเขาเป็นคนแบบไหน แต่ควรพิจารณาเรา ว่าเราเป็นคนแบบไหน
ปรัชญาชาวบ้านที่คล้ายกัน
การชอบพูดถึงความดีของเขา คือความดีของเรา การชอบพูดถึงความไม่ดีของเขา คือความไม่ดีของเรา การนินทาว่าร้ายเป็นเรื่องของเขา การให้อภัยเป็นเรื่องของเรา การยินดีในธรรมย่อมชนะความยินดีทั้งปวง รสแห่งธรรม ย่อมชนะรสทั้งปวง การให้ทานธรรม ย่อมชนะการให้ทานทั้งปวง การสะกิดคุ้ยเขี่ย ความผิดพลาดของผู้อื่น ปมด้อยของผู้อื่น มีแต่จะทำให้เขาเสียใจ และอาจทำให้เสียมิตร ส่วนเราไม่ได้อะไรเลย การให้อภัยไม่ต้องลงทุนอะไรเลย แต่การแก้แค้นลงทุนมาก การให้ได้มาซึ่งความสะดวกทางกาย ต้องอาศัยวัตถุ ต้องลงทุน ต้องยื้อแย่ง แต่การให้ได้มาซึ่งความสุขทางใจ ไม่ต้องอาศัยวัตถุ ไม่ต้องลงทุน ไม่ต้องยื้อแย่ง เพียงทำใจให้สงบ ก็ได้พบสุขแล้ว คนมีปัญญา รู้จักทำใจให้เป็นสุข แม้แต่ในเรื่องที่ไม่น่าสุข คนโง่... สามารถทำใจให้เป็นทุกข์ได้ แม้ในเรื่องที่ไม่น่าทุกข์ ถ้าตั้งใจว่าทำได้ แม้หินหนักก็ยังยกไหว ถ้าคิดว่าทำไม่ได้ แม้เม็ดทรายหนึ่งกำมือ ก็ยังยกขึ้นยาก แม้จะฝึกให้เป็นผู้ไม่โกรธไม่ได้ แต่ฝึกให้เป็นผู้ไม่โกรธบ่อยได้ ฝึกให้เป็นผู้รู้จักให้อภัยได้ แม้หัวกระโหลกยังยิ้มได้ มันบอกว่า... ในโลกนี้ไม่มีอะไรน่ากลัว ไม่มีอะไรควรกลัว มีแต่ควรยิ้มสู้ แม้อยู่ในสังคมที่เร่าร้อน เราก็ไม่จำเป็นต้องเร่าร้อนตาม แม้จะอยู่ในสังคมที่เครียด เราก็ไม่จะเป็นต้องเครียด แม้ไม่ยิ่งใหญ่ แม้ไม่ร่ำรวย แม้ไม่เด่นดัง แต่ถ้าได้มีชีวิตอยู่ อย่างไม่เบียดเบียนตนเอง ไม่เบียดเบียนคนอื่น และทำประโยชน์ให้สังคมบ้าง ย่อมไม่เสียที ที่ได้เกิดมาเป็นคน
