ภาษาอีสาน หมวด ต
รวมภาษาอีสาน หมวด ต
ภาษาอีสาน หมวด ต ตามที่เคยรู้จัก ภาษาอีสาน มีอยู่หลายคำ จะมีคำไหนที่เรารู้จักไหมนะ
- ตจปัญจกกรรมฐาน
หมายถึง กรรมฐานที่ให้พิจารณาส่วนต่างๆ ของร่างกาย มีผม ขน เล็บ ฟัน หนัง มีหนังเป็นที่ 5. - ตลกบาตร
หมายถึง ถุงบาตรมีสายโยง เรียก ตลกบาตร ถลกบาตร ถงบาตร ก็ว่า. - ตลาด
หมายถึง ตลาด (เหมือนกับภาษากลาง) - ตอด
หมายถึง ต่อย (ใช้กับแมลงสัตว์กัดต่อย) - ตอนสวย
หมายถึง ตอนสาย - ตอนแลง
หมายถึง ตอนเย็น - ตอบซอบ
หมายถึง เล็กๆ - ตะพึดตะพือ
หมายถึง ไม่บันยะบันยัง - ตังนัง
หมายถึง เก้าอี้,ม้านั่ง - ตัวะ
หมายถึง โกหก พุดปด พุดเท็จ พูดโกหกหลอกลวง เรียก ตัวะ อย่างว่า อย่ามาตัวะให้หล้มตกหล่มดินทราย ตัวะให้กำดินทรายหว่านลงในน้ำ เฮ็ดให้เฮียมหลงหล้มตกตมทังหล่ม ตัวะให้คาดลาดล้มกลางบ้านมื่นชะเล (ผญา). - ตั๋ว
หมายถึง โกหก พุดปด พุดเท็จ พูดโกหกหลอกลวง เรียก ตั๋วะ อย่างว่า อย่ามาตั๋วะให้หล้มตกหล่มดินทราย ตั๋วะให้กำดินทรายหว่านลงในน้ำ เฮ็ดให้เฮียมหลงหล้มตกตมทังหล่ม ตั๋วะให้คาดลาดล้มกลางบ้านมื่นชะเล (ผญา). - ตั๋วะ
หมายถึง โกหก พุดปด พุดเท็จ พูดโกหกหลอกลวง เรียก ตั๋วะ อย่างว่า อย่ามาตั๋วะให้หล้มตกหล่มดินทราย ตั๋วะให้กำดินทรายหว่านลงในน้ำ เฮ็ดให้เฮียมหลงหล้มตกตมทังหล่ม ตั๋วะให้คาดลาดล้มกลางบ้านมื่นชะเล (ผญา). - ตากบ
หมายถึง ชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง เรียก ต้นตากบ ต้นตะขบ ก็ว่า. - ตาย้าน
หมายถึง น่ากลัว - ตาว
หมายถึง ดาบ - ตาฮัก ตาแพง
หมายถึง น่ารัก น่าเอ็นดู - ตาเว็น
หมายถึง ดวงอาทิตย์ - ตำบักหุ่ง
หมายถึง ส้มตำ - ตำหูก
หมายถึง ทอผ้า - ตำอิด,ตำก่อ
หมายถึง แต่ก่อน , ตอนแรก , เริ่มต้น , แต่ไหนแต่ไร,นานมาแล้ว - ติง
หมายถึง ขยับตัว ไหวตัว - ติงคิง
หมายถึง ขยับตัว - ตี้ละ
หมายถึง สิ - ตื่น
หมายถึง 1.)ตกใจ 2.)ฟื้นจากหลับ เรียก ตื่น อย่างว่า ให้ตื่นแต่เดิก ให้เศิกแต่หนุ่ม ให้ตื่นเดิกคือกา ให้หากินคือไก่ ตื่นแต่เช้ากินข้าวกับปลา ตื่นสวยกินขวยขี้ไก่โป่ (ภาษิต). - ตื่ม
หมายถึง เพิ่ม เติม - ตื้น
หมายถึง ไม่ลึก เช่นน้ำไม่ลึก เรียก น้ำตื้น คิดไม่ลึก เรียก คิดตื้น ปัญญาไม่ลึกเรียก ปัญญาตื้น. - ตุ้มไว้
หมายถึง รวบรวม - ตุ้ย
หมายถึง อ้วน - ตู้ซู้ตาบซาบ
หมายถึง แขวนรุงรัง - ตู้ด
หมายถึง ขยับ, เลื่อน เช่นขยับเก้าอี้ เรียก ตู้ดเก้าอี้ ซูดเก้าอี้ ก็ว่า. - ต่อน
หมายถึง ก้อน , ชิ้น - ต่าวคืน
หมายถึง กลับคืนมา - ต่าวมา
หมายถึง กลับมา - ต้อดเข่ามา
หมายถึง ขยับ,กระแซะๆๆๆ เข้ามาซิ - ต้อน
หมายถึง ที่ดักปลา - ต้อม
หมายถึง แคบ - เติบเซิบ
หมายถึง สูงชะรูด ดูไม่สวย - เติ่งเคิ่ง
หมายถึง ค้างเติ่ง - เต้า
หมายถึง ประชุม (อีสานตอนบน) - แตกม้าง
หมายถึง แตกกระจัดกระจาย, แตกหักเสียหาย - แตกวึ่นๆ
หมายถึง คับคั่งหนาแน่น , คนเยอะ ,แตกตื่น - แตงจิง
หมายถึง แตงไทย - แตงด้าว
หมายถึง แตงร้าน - แตบแซบ
หมายถึง แบนๆ เล็กๆ - โต
หมายถึง (น.) รูป, ตน, ตนเอง, คำใช้เรียกแทนคน สัตว์ และสิ่งของบางอย่าง เช่น ตัวละคร ตัวหนังสือ (น.) ลักษณนามใช้เรียกสัตว์และสิ่งของบางอย่าง เช่น ม้า 5 ตัว ตะปู 3 ตัว เสื้อ 3 ตัว (น.) ใช้เรียกผู้ที่ตนพูดด้วยในฐานะคนเสมอกันที่สนิทกัน เช่น ตัวจะไปไหม - โต
หมายถึง คุณ, ใช้แทนคนที่เรากำลังคุยด้วย - โตนไป
หมายถึง กระโดดไป - โตเอง
หมายถึง ตัวเอง - โตไปไส
หมายถึง คุณไปไหน - ใต้ล่าง
หมายถึง ใต้ถุน - ใต้หล่าง
หมายถึง ใต้ถุน - ไต
หมายถึง 1.)อวัยวะชนิดหนึ่ง ทำหน้าที่ขับของเสียออกมากับน้ำปัสสาวะ เรียก ไต อนึ่งเนื้อที่เป็นก้อนแข็งอยู่ในเนื้อเรียก เนื้อเป็นไต. 2.)ขัน ถาด ขันหรือถาดเรียก ไต ไตคำ ก็ว่า 3.)แผ่นดิน แผ่นดินเรียก แผ่นไต - ไตร
หมายถึง สาม เป็นคำนำหน้าสมาส เช่น ไตรลักษณ์ ไตรทวาร. - ไตรจักร
หมายถึง ภพทั้งสาม คือ กามภพ รูปภพ อรูปภพ ตามไสยศาสตร์ว่า โลกมนุษย์ โลกสวรรค์ โลกบาดาล หรือจะเรียก ไตรภูมิ ก็ความหมายเดียวกัน. - ไตรจีวร
หมายถึง ผ้า 3 ผืนของภิกษุ คือ อันตรวาสก (ผ้าสบง) อุตราสงค์ (ผ้าจีวร) สังฆาฏิ (ผ้าทาบ). - ไตรตรึงษ์
หมายถึง ดาวดึงส์ สวรรค์ชั้นที่ 2 คือ ชั้นดาวดึงส์ ซึ่งเป็นชั้นที่พระอินทร์ครอง. - ไตรทวาร
หมายถึง ทวารทั้ง 3 คือ กาย เรียก กายทวาร วาจา เรียก วจีทวาร ใจ เรียก มโนทวาร. - ไตรทศ
หมายถึง เทวดา 33 องค์ หมายถึง พระอินทร์และบริวารของพระอินทร์ซึ่งอยู่ในสวรรค์ชั้นดาวดึงส์. - ไตรปิฎก
หมายถึง พระธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า มี 3 ปิฎก คือ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก. - ไตรภาคี
หมายถึง สนธิสัญญาที่มีคู่สัญญา 3 ฝ่าย เรียก สนธิสัญญาไตรภาคี. - ไตรยางค์
หมายถึง อักษรสามหมู่คือ อักษรสูง อักษรกลาง อักษรต่ำ. - ไตรรงค์
หมายถึง ธงชาติไทยซึ่งมี 3 สี คือสีขาว สีแดง สีน้ำเงิน เรียก ธงไตรรงค์. - ไตรรัตน์
หมายถึง แก้ว 3 ประการคือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์. - ไตรลักษณ์
หมายถึง ลักษณะที่เป็นสามัญทั่วไป 3 ประการ คือ ความไม่เที่ยง ความเป็นทุกข์ ความไม่ใช่ตัวตน. - ไตรวัฎ
หมายถึง วัฎฎะ 3 คือ กิเลสวัฎ กรรมวัฎ วิปาวัฎ. - ไตรวิชชา
หมายถึง วิชชา 3 คือ วิชชาระลึกชาติหนหลังได้ วิชชารู้ความเกิดตายของคนและสัตว์ และวิชชารู้ในการทำให้สิ้นกิเลส. - ไตรสรณคมณ์
หมายถึง การถึงพระรัตนตรัย คือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ว่าเป็นที่พึ่งที่ระลึก. - ไตรสิกขา
หมายถึง สิกขา 3 คือ ศีล เรียก สีลสิกขา ษมาธิ เรียก จิตสิกขา ปัญญา เรียก ปัญญาสิกขา. - ไตรเพท
หมายถึง ชื่อคัมภีร์ศาสนาพราหมณ์ มี 3 คือ ฤคเวท ยชุรเวท สามเวท. - ไตรโลก
หมายถึง โลกทั้ง 3 ทางวรรณคดี หมายถึง สวรรค์ มนุษย์โลก บาดาล ทางศาสนาหมายถึงภพทั้ง 3 คือ กามภพ รูปภพ อรูปภพ. - ไตร่ตรอง
หมายถึง คิดทบทวน ตริตรอง อย่างว่า ไว้แก่ไตร่ตรองปุนแว่นแยง ยามแค้น (สังข์). - ไตล่าม
หมายถึง ชื่อพรรณไม้เถาชนิดหนึ่ง ผลสีแดง เรียก หมากไตล่าม. - ไต่
หมายถึง คลานไป วิ่งไป เช่น บุ้งคลานไปเรียก แมงบ้งไต่ กระถิกวิ่งไปตามกิ่งไม้เรียก กะเล็นไต่ไม้ เดินตามทางเรียก ไต่ทาง. - ไต่เต้า
หมายถึง เดินตาม อย่างว่า ตวยไต่เต้าตามพื้นล่ำฮอย (กา) อย่าได้เดินไต่เต้าตามข้อยบ่ดี (กา). - ไต้
หมายถึง 1.)ของใช้สำหรับจุดไฟให้สว่าง เรียก ไต้ กะบองไต้ ก็ว่า. 2.)จุด เช่น จุดเทียน เรียก ไต้เทียน จุดไต้เรียก จุดกะบอง อย่างว่า ฮุ่งค่ำเช้าตามไต้เฮื่อเฮือง (สังข์).
