ภาษาอีสาน หมวด ด
รวมภาษาอีสาน หมวด ด
ภาษาอีสาน หมวด ด ตามที่เคยรู้จัก ภาษาอีสาน มีอยู่หลายคำ จะมีคำไหนที่เรารู้จักไหมนะ
- ดง
หมายถึง ป่า - ดง
หมายถึง ป่า ป่าใหญ่ ป่าทึบ ป่าที่มีต้นไม้ขึ้นหนาแน่นเรียก ดง - ดง (ตั้งไฟอ่อนๆ)
หมายถึง เอาหม้อข้าวที่รินน้ำขึ้นตั้งไฟอ่อนๆ เพื่อให้ข้าวสุกเต็มที่ หรือทำให้ข้าวหม เรียก ดงเข้า - ดน
หมายถึง นาน - ดอก(ขอน)
หมายถึง ไม้ผุ - ดัง
หมายถึง จมูก - ดังเหว่อ
หมายถึง จมูกเจ่อ - ดังไฟ
หมายถึง ก่อไฟ - ดั่นๆ ดิ้น
หมายถึง ร้อนใจมาก - ดั้ว(งาม)
หมายถึง ใบเขียวงาม - ดาก
หมายถึง ก้น , ตูด , ส่วนท้าย ปลายลำไส้ใหญ่ที่ทวารหนัก เรียก ดาก อย่างว่า ซ่าเพิ่นซ่าดี ซ่าโตซ่าหีติดดาก (ภาษิต) ดินเหนียวสีแดงเรื่อๆ หรือสีเหลืองอ่อน เรียก ดินดาก. - ดาง
หมายถึง ตาข่ายที่สานด้วยปอ ป่าน เรียก ดาง เช่น ดางแห ดางหวิง ดางมอง หรือสิ่งที่มีลักษณะเหมือนตาข่ายเรียก ดาง เช่น รวงผึ้งเรียก ดางเผิ้ง อย่างว่า ให้ค่อยทำเพียรสร้างเสมอแตนสร้างช่อ ให้ค่อยติดต่อไว้เสมอเผิ้งต่อดาง (อิน). - ดาวดิงส์
หมายถึง ชื่อสวรรค์ชั้นที่ 2 ในจำนวนสวรรค์ 6 ชั้น คือ จาตูม ดาวดิงส์ ยามา ดุสิต นิมมา ปรนิมมิต สวรรค์ชั้นดาวดิงส์นี้พระอินทร์เป็นผู้ครอง อย่างว่า บาล่วงเท้านครใหญ่นาโค เชียงทองเกษิมส่ำราญเฮืองเหล้ม อุดมด้วยดาวดิงส์เทวโลก แก้วกู่ส้วยใสต้องชั่วปรางค์ (สังข์). - ดาวเฮือง
หมายถึง ชื่อพรรณไม้ดอกชนิดหนึ่ง ดอกสีเหลือง เรียก ดอกดาวเฮือง. - ดาสะท้าน
หมายถึง สนั่นหวั่นไหว - ดิ้นดัน
หมายถึง ดิ้นรน ร้อนใจ - ดีครืน
หมายถึง เสียงดังครืน ๆ - ดีแด่
หมายถึง ดีเพราะ - ดีใจหลาย
หมายถึง ดีใจจัง - ดึก
หมายถึง ดึก, มืดค่ำ เดิก ก็เรียก - ดึกข่อนข่อน
หมายถึง ดึกจวนจะสว่าง, ค่อนรุ่งสาง - ดุ
หมายถึง ขยัน - ดุงเดิน
หมายถึง เดินดุ่มๆ - ดูดัง
หมายถึง จมูก - ดู๋
หมายถึง ขยัน,บ่อย,มาก - ด่านด้าว
หมายถึง ด่านที่เป็นป่าไม้ - เดิก
หมายถึง ดึก, มืดค่ำ - เดิกข่อนข่อน
หมายถึง ดึกจวนจะสว่าง, ค่อนรุ่งสาง - เดินดุงดั้น
หมายถึง เดินบุกป่าอย่างลำบาก - เด็กน้อย
หมายถึง เด็กๆ, เด็กเล็ก - เด้อ
หมายถึง นะ - แดกงา
หมายถึง ขนมคลุกงา คือ คั่วงาแล้วตำข้าวเหนียวนึ่งผสมน้ำอ้อย เรียก เข้าแดกงา. - แดงจืงคืง
หมายถึง แดงระเรื่อ - แดนดงกว้าง
หมายถึง เขตป่าดงที่มีความกว้างขวาง - โดน
หมายถึง นาน - โดนแล่ว
หมายถึง นานแล้ว - ใด๋
หมายถึง ไหน - ได
หมายถึง มือ (ข.). - ได้
หมายถึง ได้มา ตกมา อย่างว่า ได้เมียสาวปานได้งัวซาวแม่ ได้เมียแก่ปานได้แม่ซาวคน (ภาษิต) ได้กินว่าดี ได้สี้ว่าม่วน ได้ยินย้อนผี ได้สี้ย้อนฝัน (ภาษิต). เป็นคำช่วยกริยาบอกอดีต เช่น ได้เฮ็ดได้ทำ ได้เว้า อนุญาต เช่น กินได้ นอนได้ ไปได้ สามารถ มีความสามารถ เช่น เว้าได้ อ่านได้ เขียนได้. - ได้ลื่น
หมายถึง ได้เปรียบ
